De voetbalstad: Boedapest

Voetbalstad Boedapest. Het hart van Hongarije is de ideale stad voor een weekendje voetbal. Talloze voetbalclubs komen uit deze prachtige hoofdstad, van het noordelijke Újpest tot het zuidelijke Kispest en meer. Door een beetje te  plannen bezoek je gemakkelijk drie topclubs in één weekend en kun je daarnaast genieten van al het moois dat Boedapest te bieden heeft.  

Hoogtepunten

Boedapest ligt aan de Donau-rivier en vormt hét centrum van Hongarije. Hoogtepunten in de stad die je niet mag missen zijn het schitterende parlementsgebouw Országház, fascinerende Vissersbastion en de geschiedenislessen van het Heldenplein. De Hongaren zijn van origine een trots volk, maar zijn gekrenkt door het historische Trianon-trauma en de jarenlange teistering van het Sovjet-Communisme. Hierom is men waakzaam en onder Viktor Orbán krijgt het nationalisme een enorme boost. Omdat de premier een enorme voetbalfan is, steekt hij daarnaast miljoenen in de sport, waardoor stadions als paddenstoelen uit de grond schieten en krijgen clubs flinke bonussen door jeugdspelers op te stellen. Zijn doel? Ten koste van alles het gouden tijdperk van Ferenc Puskás en de Magische Magyaren terugbrengen. 

Ferencváros

In het stadscentrum treffen we de grootste club van het land: Ferencváros. Een geoliede machine gesteund door de nodige sluikse financiering van bovenaf: Fradi is ‘s lands populairste club en vaandeldrager in Europa. Sinds 1899 heeft Ferencváros liefst 35 landstitels en 24 bekers veroverd, de laatste zes seizoenen is de club telkens weer kampioen geworden. Het budget waarmee Fradi werkt staat niet in verhouding tot de rest van de competitie, eigenaar Gábor Kubatov is politicus bij het Fidesz van Orbán en weet via belastingtrucs en het bedrijfsleven allerlei deals te sluiten. Daarom kan de club zonder moeite drie volwaardige elftallen opstellen, die voornamelijk uit dure buitenlanders bestaan.

Op de B-Közép staat de fanatieke supportersgroep Green Monsters, met recht bekend om hun spectaculaire sfeeracties en pyro-festijnen, zowel binnenlands als in Europese uitwedstrijden. Je komt de imposante Groupama Aréna alleen niet zomaar binnen. Ferencváros gebruikt geavanceerde biometrische gegevens die supporters toegang geven tot het stadion. Een jarenlange boycot van de harde kern volgde, mét succes. De vrijwel altijd volle B-Közép wordt nu uitgezonderd op deze verregaande maatregelen. Wil je Fradi bezoeken, wees zo slim een dag eerder naar het stadion te gaan om een fankaart te regelen.

Újpest

In het noorden bivakkeert Újpest FC, dat twintig keer kampioen van Hongarije is geworden en elf bekers heeft verzameld. Op een nieuwe landstitel wachten de supporters echter alweer bijna dertig jaar. De club kende roerige tijden met dubieuze eigenaren die niet het beste voor hadden met Újpest. Nu schijnt er echter licht aan het einde van de tunnel, want het Hongaarse staatsoliebedrijf MOL nam afgelopen zomer het roer over. Zij willen van Újpest, bijgenaamd Lilák, weer de absolute topclub maken die het ooit was.

De passie bij de supporters van Újpest komt het meest naar voren bij de ongeëvenaarde derby van Boedapest. Van politieke sfeeracties en vrachten aan vuurwerk tot militaire politie en spelers die het tenue moeten inleveren bij de ultras na een 0-6 verlies. Het kan allemaal niet gek genoeg bij Lilák. Als er een wedstrijd is die je moet meemaken, is het deze. Wij zijn bij diverse edities aanwezig geweest, deze verhalen lees je onder meer hier en hier. 

Honvéd

Ten zuiden ligt het Kispest-district met Honvéd, de club van de legendarische spits Ferenc Puskás. Honvéd heeft een rijke historie met veertien landskampioenschappen en acht bekerwinsten. Nadat het dorp Kispest bij Boedapest werd getrokken en het communisme regeerde, werd de club omgedoopt tot legerclub van het Ministerie van Defensie en begon er een nieuw tijdperk. Het gouden elftal van Hongarije dat in 1954 Engeland versloeg met 1-7 bestond voor de helft uit Honvéd-spelers. Het zijn de hoogtijdagen van het Hongaarse voetbal met Ferenc Puskás voorop. Tegenwoordig kent de club moeilijke tijden onder de laatste paar eigenaren: racistische rellen, vreemdelingenlegioenen en bestuurlijke wanorde speelden een grote rol. De tendens van tegenslagen kreeg een extra dimensie toen afgelopen zomer ook capo Bordi kwam te overlijden. Elke grote supportersgroep in Hongarije was met een afvaardiging aanwezig bij de begrafenis, ook die van de rivalen. Helden worden in Hongarije geëerd ondanks je clubvoorkeur.  

Honvéd bungelt nu onderaan in de tweede divisie en moet vrezen voor een degradatie naar het semiprof-niveau. Supporters blijven echter trouw en zorgen elke week weer voor geweldige steun en volle uitvakken. Voor het gloednieuwe Bozsik Stadion vind je een heerlijk supportersplein en bij een bezoek valt ten zeerste aan te raden op de Kanyar-zijde plaats te nemen voor de beste ervaringen. 

MTK 

MTK Boedapest was altijd de tweede grootste club van Hongarije, achter Ferencváros, maar raakte in verval tijdens de Tweede Wereldoorlog. Van oorsprong heeft MTK joodse wortels en de uitroeiing zorgde bijna voor het einde van deze grote club. Sinds een paar jaar is de club weer een stabiele factor, van oudsher leunend op de befaamde jeugdopleiding. Op de tribunes zijn nog altijd een behoorlijk aantal joden te zien, ook bij de fanatieke kern.

Een recent dieptepunt is de overgang naar het Hidegkuti Nándor Stadion, dat meer wegheeft van een sporthal dan een voetbalstadion. Twee zijden bestaan simpelweg uit opgetrokken muren. Een nominatie voor “het lelijkste stadion ter wereld” zou dan ook niet misplaatst zijn. Oordeel zelf bij een bezoek, maar vergeet daarbij geen blik te werpen op het stadion van BKV Előre dat er pal naast ligt: een fantastische tribune van hout. 

Vasas

In het Angyalföld-district vinden we Vasas SC, een club die in de schaduw staat van al het andere voetbalgeweld in Boedapest maar zeker niet vergeten mag worden. Sinds de oprichting door ijzerwerkers in 1911 zijn er zes landstitels en vier bekers gewonnen. Daarbij maakte de club furore in Europa door liefst zesmaal de Mitropa Cup te winnen, een record binnen dit toernooi. In het heden is Vasas een beetje een grijze muis die schippert tussen de eerste en tweede divisie.

De thuisbasis van Vasas is het recent herbouwde Rudolf Illovszky Stadion. Dit moderne stadion, met een capaciteit van 5.000 toeschouwers, werd gebouwd op de locatie van het oude. Een opvallende verandering, want Vasas had een imponerende klasbak met 18.000 plaatsen. De stagnatie van de club valt dus goed te rijmen met de wisseling van stadion. Bij wedstrijden laat de supportersgroep Armata Rossoblu zich vaak horen met protestacties, boycots en andere statements. Zij verlangen vurig naar vroegere tijden waarin Vasas behoorde tot de grootste clubs van het land.  

BVSC Zugló

In het oosten van Boedapest kom je in het Zugló-district terecht, een van oorsprong arme wijk met weinig toekomst. Wel biedt BVSC Zugló een van de meest excentrieke stadions van het land. De hoofdtribune is een uniek ontwerp met mooie daken, een groot bovengedeelte met lange banken en langgerekte zijden in de geel-blauwe clubkleuren. De grote lichtmasten eromheen maken het daarbij helemaal af. Noemenswaardige prijzen wist BVSC nooit te behalen, maar sinds twee seizoenen is de club weer actief op het tweede niveau van Hongarije. Er zijn ambitieuze plannen voor een nieuw stadion, dus wees op tijd voor een bezoek. 

Csepel

Voor stadionliefhebbers is een bezoek aan Csepel een must. Deze tempel ademt het voetbal van vroeger. De hoofdtribune lijkt elk moment te kunnen instorten maar is met zijn aparte stijl een lust voor het oog. De overige tribunes, vaak bestookt met onkruid, maken het helemaal af met zijn ronde vormen, de krakkemikkige grond en roestige hekken. Er kunnen zeker wel 15.000 supporters in en vroeger gebeurde dat ook, toen Csepel nog meedeed op het hoogste niveau. Alle prijzen werden gewonnen in de jaren 70 en 80: drie kampioenschappen en vijf bekers. Wanorde bij de club zorgde voor een ernstige aftakeling en Csepel komt nu alweer voor lange tijd uit op het derde amateurniveau. Bestuurlijke onenigheden leidden ertoe dat de club zich heeft opgesplitst, waardoor er nu twee Csepels zijn: SC en TC. De supportersgroep van Csepel SC is erg fanatiek met sfeeracties en maakt graag een praatje. Meerdere Engelse expats zijn verliefd geworden op Csepel. Je kunt hen wekelijks op de tribunes vinden. 

Andere clubs

In de lagere divisies zijn verder Budafoki MTE (bekerfinalist 2023), Soroksár SC (satallietclub Ferencváros), ESMTK (linkse club met een prachtige, houten tribune), Rákospalotai EAC (leuk stadion), III. Kerület (klein en modern) en BKV Előre (mega houten tribune) allemaal de moeite waard. Veel van deze clubs spelen vroeg op de dag, dus dit valt goed te combineren met een tweeluik op de zaterdag of zondag.

Je maakt je reis naar Boedapest pas af als je een bezoek brengt aan Derby Football Shop in de drukke winkelstraat Váci Utca. Een gepassioneerde vader en zoon met wortels in Oekraïne (het gedeelte dat vroeger bij Groot-Hongarije hoorde) hebben hier een waanzinnige winkel met de vetste shirts, pinnetjes, vaantjes, sjaals en zoveel meer. Ze maken graag een praatje met je en zijn zelf supporter van Vasas.

Lees ook ‘De Voetbalstad..’

Praag – Sevilla  – Thessaloniki – Mannheim – Bratislava – Sofia – Krakau – Bilbao – Edinburgh