De voetbalstad: Bratislava
In “De Voetbalstad” nemen we iedere keer een andere stad onder de loep. Welke rol speelt de stad in de voetbalgeschiedenis van haar land? Welke clubs domineren het voetballandschap van de stad? En wat is dé derby van de stad? Deze keer duiken we in de voetbalcultuur van Bratislava, de hoofdstad van Slowakije!
Natuurlijk zijn er in Europa steden die qua voetbal meer te bieden hebben. Vergeleken met andere hoofdsteden is Bratislava niet heel groot. Toch is er in Bratislava genoeg voor de liefhebber te zien. Hier heeft een aantal clubs een bijzonder verhaal.
Het stadion van FK Raça (foto via Thanos).
De meest bekende naam zal ongetwijfeld Slovan Bratislava zijn. De recordkampioen uit de hoofdstad was diverse malen te zien in een Europees hoofdtoernooi. Wat langer geleden kenden Inter Bratislava en Artmedia Bratislava (Petrzalka) meer bekendheid dan nu. Beide clubs zijn afgedaald en proberen nu weer de hoogste competitie te bereiken. Ook in de lagere divisies is er genoeg te zien in de stad, met een paar sportcomplexen die de moeite waard zijn.
Inter Bratislava, Slowaaks kampioen van 2000 en 2001
Inter Bratislava is al meer dan 80 jaar oud en was vroeger een sterk team in de Tsjechoslowaakse competitie. Nadat beide landen individueel verder gingen, begon Inter sterk aan de nieuwe competitie. De subtop werd structureel bereikt en in 2000 en 2001 won het team tweemaal de dubbel. Echter, hierna ging het snel bergafwaarts. Een plek in de middenmoot veranderde al gauw in een degradatiepositie. In 2007, slechts zes jaar na het laatste kampioenschap, degradeerde Inter.
Na twee seizoenen werd de titel gepakt en zou promotie moeten volgen. Helaas liep het anders. Vanwege financiële problemen verkocht de eigenaar de licentie aan FK Senica. Het gevolg hiervan was dat alle spelers van het team vertrokken naar Senica. Het kan snel lopen. De degradatie in 2007 was al bijzonder te noemen, maar nog geen tien jaar na twee kampioenschappen verdween Inter dus helemaal uit het Slowaakse profvoetbal.
Tot overmaat van ramp begon aartsrivaal Slovan Bratislava hun Stadion Pasienky te gebruiken, nadat het oude Tehelné Pole was gesloopt. Het stadion was ooit zwart en geel, maar kleurt nu volledig lichtblauw. Slovan maakt nog steeds gebruik van het Pasienky.
In 2010 keerde Inter terug in de zesde divisie van Slowakije. Na een aantal kampioenschappen was de club sinds 2014 actief in de derde divisie. In 2017 promoveerde het wederom, al duurde dit slechts twee jaar. Het is sindsdien niet meer gelukt om de tweede divisie te halen, maar bovenin de derde divisie strijdt het team telkens mee om de promotie.
Een aantal jaar speelde Inter in Dubravka, een stadsdeel in het noordwesten van Bratislava. Dit stadion wordt ook gebruikt voor American football en biedt plaats aan zo’n 10.000 mensen. Inter speelt nu in Stupava, een dorpje ten noorden van Bratislava. Ondanks dat het niveau lager is en het complex weinig voorstelt, kan Inter kan nog steeds rekenen op de steun van trouwe supporters. In de buurt van de tweeduizend bezoekers die ooit kwamen komt het niet, maar toch is het mooi dat zij zijn gebleven.
Artmedia Bratislava, ook wel bekend als Petrzalka
In 2005 werd het team de verrassing van Europa doorUEFA Cupwinnaar Celtic te verslaan met 5-0. De Slowaaks kampioen van 2008 kon kreeg bij haar Europese thuiswedstrijden voor de Champions League steun van ruim 25.000 man in het Tehelné Pole, het voormalig nationale stadion van Slowakije. Twee jaar na hun kampioenschap, eindigde het team als hekkensluiter en degradeerde het driemaal. Wat is er gebeurd met Artmedia Bratislava? We doken in hun geschiedenis en schreven dit artikel over de gebeurtenissen binnen de club.
Supporters van Petrzalka in Štadión za Starým mostom (via Martin Štvrtecký en ultras.sk).
Stadion za Starym mostom
Jarenlang speelde Artmedia in het Stadion za Starym mostom. Vertaald betekent dit: stadion achter de oude brug. Dit verwijst naar de Stary Most, een van de bruggen die het vijfde district van Bratislava verbindt aan de rest van de stad. Een halfuurtje lopen vanaf het oude centrum brengt je naar dit stadion.
Het stadion bood plaats aan zo’n 7.000 toeschouwers en was vanwege de vele zitplaatsen een van de modernere van het land. In de gloriejaren kwamen er gemiddeld 3.700 supporters naar het stadion van Artmedia. Nadat de club afdaalde, lag het stadion er ook verlaten bij. In 2012 werd dit stukje voetbalhistorie gesloopt. De plek waar Artmedia kampioen werd en UEFA Cupwedstrijden speelde, is vandaag de dag slechts een groot, leeg grasveld.
In 2011 werd er een nieuw onderkomen gebouwd voor Petrzalka. Petrzalka speelt sindsdien aan de rand van de wijk, gelegen bij de hoge, kenmerkende flats. Het stadion bestaat uit een hoofdtribune en een paar rijtjes houten bankjes aan de andere lange zijde. Er kunnen zo’n 1.500 mensen in. De club heeft plannen om nog een tribune te bouwen.
De plannen voor het uitbreiden van het stadion zijn begrijpelijk, want ondanks de rare jaren komen er nog zo’n duizend man op thuiswedstrijden af. In de ‘kleine derby’ tegen Slovan B waren er 1.500 toeschouwers aanwezig. Sportief gezien doen ze mee met de subtop: de prestaties zijn nog niet voldoende voor een terugkeer naar het hoogste niveau, maar dat zal tijd nodig hebben. Misschien zien we Petrzalka ooit weer terug in Europa en denken mensen terug aan het voormalige Artmedia Bratislava, de verrassing van 2005.
Slovan Bratislava, de recordkampioen
De succesvolle hoofdstedelingen hebben wat rommelige jaren achter de rug. Na het slopen van het oude hun eigen stadion, verhuisde Slovan ‘tijdelijk’ naar Stadion Pasienky. Iets wat in het verkeerde keelgat schoot bij de supporters, aangezien het Pasienky de thuishaven was van stadsgenoot Inter Bratislava. Veel supporters kwamen niet meer naar wedstrijden van hun club.
De opkomst werd steeds minder, met als dieptepunt seizoen 2016-2017. Op het gebied van gemiddeld aantal supporters per thuiswedstrijd eindigde de club met gemiddeld 925 man onderaan de Fortuna Liga. Dat zijn bijzondere statistieken voor een recordkampioen. In het stadion zaten minder toeschouwers dan bij dorpsclubjes waar een paar duizend man wonen. Aantallen die onwaardig zijn voor een club uit een hoofdstad.
Maar ook aan het eind van deze tunnel is licht, want er kwamen plannen voor een nieuwe thuishaven. De verhuizing duurde lang, want in 2016 werd pas begonnen met de bouw van het nieuwe Tehelné Pole. Drie jaar later was het nieuwe onderkomen klaar voor gebruik. In 2019 werd eindelijk de eerste wedstrijd gespeeld: rivaal Spartak Trnava was te gast in de openingswedstrijd! Het werd een spektakel, want in een uitverkocht stadion zag het publiek meerdere pyroshows en een 2-o overwinning voor de thuisploeg.
We schreven meer over Slovan Bratislava in dit artikel. Ook bezocht een redacteur de wedstrijd tegen PAOK in 2019.
Stadion Tehelné Pole
Een liefhebber van oude stadions zal het betreuren dat het oude Tehelné Pole is gesloopt, een plek die al sinds 1940 in gebruik was. Het open stadion werd gekenmerkt door haar vlakke tribunes en lichtblauwe stoeltjes. Slovan, het Slowaakse voetbalelftal en het Tsjecho-Slowaakse voetbalelftal hebben hier wedstrijden afgewerkt. In 1957 bezochten 57.000 mensen de interland van laatstgenoemde tegen Joegoslavië.
Dat ook nieuwbouw zijn charme kan hebben, bewijst het nieuwe Tehelné Pole. Het bouwwerk, ook wel Národný futbalový stadion (nationaal voetbalstadion) genoemd, staat namelijk op dezelfde plek als het oude stadion. De tribunes zijn volledig in clubkleuren en de plekken zitten niet ver van het veld verwijderd. Er zijn veel safe-standingplekken en het is vanaf het centrum een kort ritje met de tram. Bij de thuistribunes zijn geen hekken, wanden of andere dingen geplaatst die je zicht belemmeren.
Kaarten voor thuiswedstrijden van Slovan zijn gemakkelijk online te bestellen. Vooral de Europese wedstrijden en de ontmoetingen met Spartak Trnava en DAC Dunajská Streda zijn populair bij de supporters. Op derby’s tegen Petrzalka en Inter Bratislava zal Slovan nog even moeten wachten. In 2021 kwam eerstgenoemde uit de koker voor de beker, maar werd het duel zonder publiek afgewerkt.
Stadion Pasienky
Zowel het nationale team van Slowakije, Inter Bratislava en Slovan Bratislava heeft dit stadion als vast onderkomen gehad. Wie in de bus heeft gezeten in Bratislava, heeft de lichtmasten waarschijnlijk zien opduiken. Stadion Pasienky is niet gesloopt, omdat het nog steeds gebruikt wordt. Slovan Bratislava speelt er zo nu en dan een vriendschappelijke wedstrijd. Het B-team van Slovan, uitkomend in de tweede divisie, speelt hier al haar thuiswedstrijden. Dit gebeurt vaak om tien uur ’s ochtends in het weekend.
Stadion Pasienky.
Parels in de lagere divisies
Naast de drie eerder genoemde clubs kennen de districten van Bratislava nog veel clubs die zich in lagere regionen bevinden. De derde divisies zijn in Slowakije verdeeld over vier regio’s, waaronder één competitie voor clubs uit Bratislava en omstreken. In de derde divisie speelt onder andere FK Raça. Raça speelt in een oud, rond stadion met oude terraces.
Een divisie lager vind je clubs als NSK 1922 Bratislava. Dit complex vind je op een steenworp afstand van Stadion Pasienky, vlak naast een meertje. Michael Thanos bracht deze sportparken in beeld. Bedankt voor de foto’s!
Het complex van NSK 1922, pal naast het meer. In de verte zie je de lichtmasten van Stadion Pasienky (foto via Thanos).
Nog niet overtuigd?
Ben je niet onder de indruk van Bratislava? Geen probleem! Slowakije is iets groter dan Nederland en veel grote steden liggen in het westen. Met de trein ben je in nog geen drie kwartier in Trnava, waar Spartak Trnava speelt. Deze club staat bekend om haar fanatieke supporters. Ook DAC Dunajská Streda, de ‘Hongaarse’ club van Slowakije, is binnen het uur te bereiken vanaf de hoofdstad.
Wil je meer lezen over voetbal in Slowakije? Check onze andere artikelen over Slowakije of volg @slovak_football op Twitter!
