Het grootste voetbalstadion ter wereld ligt in Noord-Korea

Het Rungrado Stadion is met 150.000 toeschouwers het grootste voetbalstadion ter wereld. Dit stadion ligt niet in Argentinië, China, Engeland of Spanje, maar in Noord-Korea. Een afgesloten dictatuur, waar je alleen binnen komt door deel te nemen aan een georganiseerde propaganda-tour. Maar een voetbalwedstrijd bijwonen? Dat is praktisch onmogelijk. 

Heel de wereld is het erover eens dat Noord-Korea het meest achterlijke land op deze aardbol is. Het regime onder leiding van Kim Jong-un borduurt voort op het werk van zijn vader Kim Jong-il en hanteert de strengst mogelijke dictatuur als regeringsvorm. Mensen worden behandeld als slaven van de onschendbare macht en zijn compleet geïsoleerd van alles en iedereen. Dwangarbeid wordt hier gezien als ‘normaal’ en een deel van deze inkomsten gaan naar het financieren en ontwikkelen van kernwapens. Vrijheid bestaat niet, net als tal van andere essentiële mensenrechten.

Met een capaciteit van 150.000 toeschouwers is dit het grootste stadion van de wereld (bron: TLG-PE)

Het Rungrado Stadion van bovenaf (bron: footyroom)

Rungrado Stadion

Het is voor deze voetbalgekke planeet ironisch, enigszins komisch en natuurlijk ronduit belachelijk dat het grootste stadion ter wereld in Noord-Korea ligt. Niemand kan er daadwerkelijk een voetbalwedstrijd zien, want toeristen worden geweerd. Ook als je zo gek bent om mee te gaan met de dodelijke propaganda-tour en wil eindigen als Otto Warmbier maak je geen kans een wedstrijd in het Rungrado Stadion zien. Dat kán simpelweg niet, want er bestaat geen tour die dit mogelijk maakt. Er zijn wel bepaalde tours die andere, kleinere stadions laten zien, maar ook daar ga je geen voetbalwedstrijd meepikken. In ieder geval niet van clubs in competitieverband of van het nationale elftal. Obsessieve groundhoppers kunnen hun droom om de ‘wereldkaart’ te voltooien dus uit het hoofd zetten.

Het Rungrado Stadion ligt in hoofdstad Pyongyang, op een eiland in de Taodongrivier. Een andere veelgebruikte naam van het stadion is het 1-mei Stadion, aangezien het op 1 mei 1989 is voltooid: de Dag van de Arbeid. Het totale vloeroppervlak bedraagt ruim 207.000 m² en het stadion bezit liefst acht verdiepingen. Kijken we naar de architectuur, schittert het stadion met zestien indrukwekkende bogen die op magnolia’s lijken. In zijn totaliteit passen er 150.000 toeschouwers in. Dit aantal is een paar keer gehaald, toen er bijvoorbeeld in 2018 een politieke speech werd gegeven. Het schijnt dat in 1995 liefst 190.000 toeschouwers in het stadion zijn geweest bij een worstelevenement genaamd Collision in Korea. Omdat de dictatuur alles zo schimmig mogelijk wil houden, is niet te zeggen hoe vaak het stadion wordt gebruikt voor voetbalwedstrijden of andere sportevenementen.

Via een reisbureau komt ‘KTG Tim’ het stadion binnen als er een marathon plaatsvindt (bron: North Korea Travel KTG)

Arirang Mass Games in het Rungrado Stadion, de zelfverheerlijkende parades zijn een jaarlijkse traditie van de dictatuur (bron: Korea Konsult AB)

WK van 2010

Dat er af en toe voetbal wordt gespeeld is slechts een bijzaak voor Noord-Korea. Het stadion is eerder een theater om het communisme te vieren met speeches van Kim Jong-un en bombastische parades. Ook zijn er bronnen dat het stadion als executieplaats fungeert. Zo zijn er eind jaren 90 enkele generaals vermoord omdat zij een staatsgreep wilden plegen. Ze zijn levend in brand gestoken met benzine, ten aanzien van duizenden toeschouwers. Als het nationale elftal van Noord-Korea een thuiswedstrijd speelt, wijkt het vaak uit naar het Kim Il-Sung Stadion. Het gebeurt ook weleens dat het elftal een heel jaar geen enkele wedstrijd speelt. Of misschien ook wel, maar dan weet de rest van de wereld daar niets van.

Het laatste grote toernooi waarin Noord-Korea actief was, is het WK van 2010 in Zuid-Afrika. Dat het land zich kwalificeerde was al een hele prestatie te noemen, want niemand kende de spelers die meededen. Tijdens het WK deden meerdere vreemde gebeurtenissen zich voor met vermiste spelers, streng toezicht en zeer beperkte media-uitzendingen. Dat het land werd ingedeeld in de groep des doods met Portugal, Brazilië en Ivoorkust, leidde tot welgeteld nul punten. De 7-0 nederlaag tegen Portugal kwam het hardst aan, omdat het de eerste voetbalwedstrijd ooit was die live op de staatstelevisie werd uitgezonden. Na de troosteloze aftocht zijn er bronnen die melden dat eenmaal terug in eigen land hoofdcoach Kim Jong Hun direct naar een strafkamp werd gestuurd en spelers zijn mishandeld. Of deze berichten echter waar zijn, blijft gissen door de geslotenheid van de dictatuur.  

Een voetbalwedstrijd in het Rungrado Stadion (bron: Young Pioneer Tours)

Otto Warmbier in de rechtszaal van Noord-Korea (bron: kctc)

Dodelijke tour

Als buitenlander kom je alleen Noord-Korea binnen door deel te nemen aan een georganiseerde propaganda-tour. Daarin krijg je enkel de ‘mooie’ delen van hoofdstad Pyongyang te zien, een schijnvertoning met het doel de reputatie enigszins op te krikken. Het is alles behalve een leuke vakantie, want je riskeert er letterlijk je leven mee. In december 2015 ging de 21-jarige Amerikaan Otto Warmbier uit Cincinnati als student met zo’n tour mee. Na afloop van de vijfdaagse tour wordt hij bij de douane eruit gepikt door militairen, omdat hij een communistische poster van het hotel zou hebben meegenomen.

Otto mist zijn vlucht en wordt door Noord-Korea voor zijn diefstal veroordeeld tot vijftien jaar gevangenisstraf met dwangarbeid. Hij zou zijn ouders nooit meer zien, want hij raakt al snel in een coma door martelingen en vergiftiging. Het lukt de Amerikaanse overheid om Otto na zeventien maanden ‘vrij’ te krijgen. Hij wordt in coma vanuit Noord-Korea overgebracht naar het ziekenhuis van Cincinnati, terug bij zijn ouders, maar zou nooit meer bij bewustzijn komen. Zes dagen na zijn terugkeer overlijdt Otto Warmbier.

Gigantische monumenten van Kim Il-sung and Kim Jong-il (PRO SHOTS / SIPA USA)

Het blijft hoe dan ook een vreemd fenomeen, dat Noord-Korea. Aan de ene kant een fascinerend alienlandje. Aan de andere kant een walgelijk en krankzinnig land dat op menselijk vlak alle perken te buiten gaat. En juist daar, juist daar bevindt zich het grootste voetbalstadion ter wereld.