Football’s coming (to your) home op Highbury

Noem het jeugdige onbezonnenheid. Daarmee praat ik mijn eigen dwaasheid in ieder geval voor mijzelf goed. We schrijven 1998, ik ben net achttien jaar en samen met een vriend bezoek ik voor de allereerste keer Londen. We kopen die week een Everton shirt. Niet omdat we op dat moment iets met “The Toffees” hebben. Maar simpelweg omdat dit het meest vette en betaalbare shirt is in de winkel. Onderweg naar het oude Wembley besluiten we nog ‘even’ Highbury mee te pikken. Gemakzuchtig, zonder enig historisch besef, een kapitale blunder.

Een cruciale (verkeerde) keuze

Aangekomen bij Highbury lopen we snel een rondje door de wijk met arbeidershuisjes, waarvan een deel tegen het stadion aan is gebouwd. We komen bij een gesloten hek en tussen de spijlen door kunnen we nog net een blik werpen op het veld. Op dat moment volgt een cruciale (verkeerde) keuze. Of we besteden onze laatste ponden aan een stadiontour of aan wat pints in een Engelse pub die avond. Ondoordacht, naïef en dorstig besluiten we te kiezen voor de pub. Op zoek naar een ‘Chavette,’ een vette hamburger en vooral heel veel pints. We laten onze laatste ponden dan in ieder geval rollen voor het gerstenat.

Wegwerpcamera

Wembley doen we nog wel aan. De stadiontour met als hoogtepunt het liften van de FA Cup en natuurlijk het uitzicht op de magistrale oude torens. Het is de tijd van de wegwerpcamera inclusief filmrol, niet besteed aan bier drinkende jongeren. Wij hebben echt wel foto’s gemaakt van Highbury en het oude Wembley, het fotoboek hebben de foto’s echter nooit gehaald. Ergens tussen pint nummer zeven en acht is de camera gesneuveld. Dat scheelde in ieder geval weer dure ontwikkelkosten.

Vijfentwintig jaar later, ja dat zegt ook iets over mijn leeftijd, mag ik in de rebound. Londen voelt inmiddels een beetje als thuiskomen en feilloos weet ik mijn weg te vinden naar de stadions. Het lukt me zelfs om er acht op een dag te zien.

Dromen van Arsenal

Het mooiste en meest unieke stadion van allemaal is Arsenal Stadium, in de volksmond bekend als Highbury. Een stadion tussen aanhalingstekens, omdat op Highbury vanaf 2006 al geen officiële wedstrijd meer wordt gespeeld. Als de bal al rolt, dan is het omdat kinderen met elkaar een balletje trappen. Kinderen die de magie en de grootsheid van de ‘kathedraal’ Highbury nooit hebben meegemaakt. Die uit hun raam kijken naar de moderne look van het Emirates Stadium en dromen om ooit daar in het rood van Arsenal te mogen spelen.

Bouw van het stadion

Aan de basis van Highbury staat de legendarische Engelse architect Archibald Leitch. Deze fenomenale architect, met zijn geheel eigen stijl, is de grondlegger van meerdere Britse stadions (onder meer Glasgow Rangers en Aston Villa). Deze stadions staan bekend om de opvallende voorgevels en de unieke opbouw aan de binnenkant. Dit geldt ook voor de gevels van het Highbury.

In 1913 wordt het stadion geopend en vanaf dat moment is Arsenal de vaste bespeler van het stadion. De tribunes van het stadion zijn ouderwets Engels. Dicht op het veld en door de open hoeken gescheiden van elkaar. Daarmee krijgt iedere tribune haar eigen karakter en dat geldt ook voor de supportersgroepen die daarop plaatsnemen.

60.000 toeschouwers

De maximale capaciteit bedraagt op het hoogtepunt 60.000 toeschouwers. Dit is wanneer Highbury nog grotendeels staanplaatsen kent. Als gevolg van verregaande veiligheidsmaatregelen, ingezet na de stadionrampen waar Engelse clubs en stadions bij betrokken zijn, worden de staanplaatsen vervangen door stoeltjes. De capaciteit zakt daarmee aanzienlijk terug. In totaal kunnen ruim 38.000 toeschouwers plaatsnemen op de tribunes. Maar door de compacte bouw en de korte afstand tot het veld lijkt het regelmatig of er nog steeds 60.000 toeschouwers zitten.

Highbury 1969#afc #coyg #arsenal pic.twitter.com/tPcSszq8EO

— ArsenalIrish (@ArsenalFCIrish) January 11, 2024

Woolwich Arsenal

Op 6 september 1913 rolt voor de eerste keer de bal op Highbury. In deze wedstrijd speelt Woolwich Arsenal, zoals de club dan nog heet, tegen Leicester Fosse. Die laatste de voorloper van de club die wij nu kennen als Leicester City. Op dat moment heeft het stadion nog slechts één overdekte (hoofd)tribune, de East Stand. De overige ‘terraces’ hebben geen overkapping.

Sunday pictorial as The #Arsenal thrashed Darwen 11-1 (8-0) in the FA Cup 3rd round game at Highbury. Cliff Bastin scored four as David Jack got a hat-trick and a brace for Joe Hulme and Jack Lambert each. https://t.co/hRAq7XicYf pic.twitter.com/mtHaM6bDPc

— hente (@hente_afsc) January 9, 2024

Twintig jaar na de opening van het stadion vindt een grondige verbouwing plaats en worden nieuwe tribunes gebouwd aan de noord- en oostzijde. Op de noordzijde wordt een klok geplaatst en vanaf dat moment krijgt de tribune de bijnaam ‘Clock End’. Deze klok is meegenomen naar het nieuwe stadion en heeft een prominente plek gekregen als herinnering aan het mooie verleden.

Spelen in het kunstlicht

September 1951 is een nieuwe markering in de geschiedenis van Highbury. Voor het eerst worden ‘floodlights’ (lichtmasten) gebruikt in een avondwedstrijd tegen Hapoel Tel Aviv. Het uitzinnige thuispubliek ziet Arsenal schitteren en met ruime cijfers (6-1) winnen van de Israëliërs. Spelen in het kunstlicht geeft een hele nieuwe beleving die de supporters goed bevalt.

It was interesting to hear a remark from the terraces that a considerably better view was enjoyed than on a number of poor Saturdays when strained eyes were peering into the falling gloom just before the final whistle.

Minimale afmetingen

Het speelveld van Highbury is klein en maar net iets groter dan de minimale afmetingen die aan een veld worden gesteld. Noodzakelijk door de compactheid van het stadion, tegelijkertijd geeft dit het stadion nog meer grandeur. Supporters zitten dicht op de actie en door het kleine speelveld draait het om techniek en duels. En juist daarin heeft Arsenal spectaculaire geschiedenis aan de heilige grond van Highbury toegevoegd. Met name in de periode van stylisten als Bergkamp, Van Persie en Henry.

The Invincibles

Highbury is in haar 93 jarig bestaan het podium geweest voor vele voetballers van wereldklasse. Grote spelers als Seaman, Adams, Overmars, Parlour en Petit speelden jarenlang in het rood van Arsenal. Reden voor velen om naar het stadion te gaan. Toch verbleken deze spelers bij de selectie van The Gunners die in het seizoen 2003-2004 op uitzonderlijke wijze de voor Arsenal voorlopig laatste Premier League titel winnen.

“The Invincibles” onder leiding van succesmanager Arsène Wenger zijn ongenaakbaar in het seizoen 2003-2004. Het team geweldenaren met spelers als Bergkamp, Viera, Pires, Campbell en de uitzonderlijke Thierry Henry speelden op Highbury en daar buiten geweldig voetbal. Aan het eind van dat seizoen bleek de balans overduidelijk. Geen enkele nederlaag en twaalf keer een gelijkspel, genoeg om met 90 punten en een ruime voorsprong de titel te winnen.

A night to remember at Highbury as Thierry Henry matched Cliff Bastin’s 150-goal record for the Gunners!… oh and they also beat ‘boro 7️⃣-0️⃣ pic.twitter.com/syN2WQZCrQ

— Flashscore.com (@Flashscorecom) January 14, 2024

In het hol van de leeuw

Wat het seizoen voor The Gunners nog specialer maakte, is dat Arsenal zich tot kampioen liet kronen in de uitwedstrijd bij aartsrivaal Tottenham Hotspur. Een punt was voldoende om de titel binnen te halen, uiteindelijk eindigde de “North Londen Derby” in 2-2. Voor veel Gunners misschien nog wel mooier om in het hol van de leeuw de Premier League te winnen dan op het eigen Highbury.

Het aanvallende voetbal van The Invincibles is ook nu nog de inspiratie voor het huidige Arsenal. En heeft (de geschiedenis van) Highbury voorgoed veranderd.

Een keuze uit armoede

Het is maar net wie je het vraagt en vanuit welk perspectief je het bekijkt. Maar feit is dat Arsenal uiteindelijk kiest voor een nieuw stadion omdat de maximale capaciteit is bereikt voor Highbury.

Met name de East Stand biedt in de basis ruimte om uit te breiden. Vanwege de monumentale status van de ‘Archibald Leitch voorgevel’ kunnen de plannen tot uitbreiding al snel in de ijskast. Voor de overige tribunes geldt dat deze te dicht op de omliggende woningen liggen. Ook daar is dus geen ruimte voor uitbreiding.

Om toch de groei te kunnen maken en niet de aansluiting te verliezen met de nationale en Europese top, besluiten The Gunners om te kiezen voor een geheel nieuw en ultramodern stadion. Het nieuwe Emirates Stadium voldoet aan alle luxe. Het verlaten van monument Highbury voelt voor de romanticus toch als een keuze uit armoede.

Verhuizing naar het Emirates

Ondanks het betoverende spel van The Invincibles en de magie van Highbury komt er na 93 jaar topvoetbal aan de Avenell Road, Highbury Square een einde. In 2006 verhuist de club naar de andere kant van het metrostation Arsenal. Daar is het Emirates Stadium herrezen en biedt plaats aan 60.000 Gunners.

Op 7 mei 2006 rolt voor de laatste keer de bal in de Premier League op het heilige gras van Highbury. Arsenal wint de laatste thuiswedstrijd met 4-2 van Wigan Athletic. En symbolisch genoeg kan het niemand anders dan Titi (de bijnaam van Thierry Henry) zijn die met een hattrick op passende wijze afscheid neemt van zijn Highbury.

Wooncomplex

In tegenstelling tot veel andere klassieke oud stadions in het Verenigd Koninkrijk zoals Bolyn Park, Maine Road en de Torens van Wembley blijft Highbury de sloophamer bespaard. De gemeente Londen kiest ervoor om het stadion te behouden en om te bouwen tot een modern wooncomplex met 725 appartementen.

De oude tribunes zijn door architecten vakkundig omgetoverd tot luxe appartementen in alle vier de ‘stands’. Het voormalig speelveld is nu een moderne binnenplaats, afgesloten met hekken.

Met een beetje geluk is er altijd wel een local te vinden die het hek voor je wilt openen en kan je zelf op heilige grond staan. Sluit je ogen, waan je voor even Robin van Persie of Dennis Bergkamp. En voel hoe het is om toegezongen te worden vanuit één van de ‘stands’.

Te koop

Football’s coming (to your) home wordt op Highbury ultiem concreet gemaakt. Wij hebben de ultieme mogelijkheid gevonden om voetbal in jouw woonkamer te krijgen. Wonen in een stadion, wie droomt er niet van?

Dan is er goed nieuws voor de (vermogende) voetballiefhebbers. Af en toe komen appartementen te koop in één van de vier woonblokken. Daarvoor moet je echter wel diep in de buidel tasten. Voor een bedrag van 1,5 miljoen pond koop je bijvoorbeeld een appartement op de voormalig East-stand. Maar dan woon je wel op historische grond.

Buitengevel

De buitengevels van het stadion zijn mooi gereconstrueerd en kunnen nog steeds worden bewonderd. Met veel zorg en aandacht worden de herinneringen aan de voetbalclub Arsenal bewaard. Je herkent direct de verschillende tribunes. Door de buitengevels en de opbouw van het nieuwe appartementencomplex, inclusief binnenplaats, kan je je nog goed een beeld vormen hoe het stadion eruit moet hebben gezien. Absoluut de moeite waard om een keer te bezoeken en daarbij goed de tijd te nemen om ook de unieke kenmerken van een Archibald Leitch buitengevel te ontdekken.

Metrohalte Arsenal

Highbury Stadium is eenvoudig bereikbaar met het openbaar vervoer en bij voorkeur doe je dat met de metro. Neem de Picadilly Line richting Cockfosters en stap uit op metrohalte Arsenal. Vanaf daar is het slechts vijf minuten lopen. Heb je Highbury Stadium uitgebreid bekeken? Neem dan ook nog even de moeite om naar de andere kant van het metrostation te lopen. Vijf minuten lopen vanaf de metrhohalte naar de andere kant sta je namelijk voor het Emirates Stadium, de huidige thuishaven van The Gunners. Ook dat is een aanrader, al is het maar voor de verwijzingen naar het voormalig Highbury binnen en buiten het stadion.