Londen – acht stadions in één dag

Je hebt voetbalsteden, voetbalhoofdsteden en buitencategorie ‘voetbalstad Londen’. Londen is met recht de voetbalhoofdstad van de wereld. Niet alleen als de bal rolt, maar iedere dag kan je hier als voetballiefhebber terecht. Wij doen een rondje Londen en met een budget van € 175 (inclusief reizen) bezoeken we maar liefst acht stadions in een dag.

FA Cup weekend

Heb je genoeg van de kerstsfeer? Goed nieuws, vanaf 2 januari is Londen weer ouderwets een voetbalstad. Dan draait alles weer om de zeventien (!) profclubs en is de Match of the day het gesprek van de dag. En dan staat het mooiste voetbalweekend van het jaar ook nog eens voor de deur. Het eerste weekend van januari is traditiegetrouw een FA Cup-weekend. Maar niet zomaar één, het is hét weekend waarin je relatief eenvoudig kaarten kan kopen en de grote clubs in actie kan zien. Maar ook zonder wedstrijdbezoek lukt het prima om je te vermaken in Londen.

Goede voorbereiding

Wil je een mooi rondje Londen maken, dan vraagt dat een goede voorbereiding. Bepaal goed welke clubs je wilt bezoeken. Wat het ideale rondje is met de ‘Underground’ en vooral welke luchthaven je kiest. Niet alleen voor aankomst in Londen, maar ook voor vertrek. Het voordeel is dat je een uurtje ‘cadeau’ krijgt door het tijdsverschil. Kies je ervoor binnen de centrumring te blijven? Of bezoek je uitbijters als Wimbledon AFC, Luton Town en ook het wat lastiger bereikbare Tottenham Hotspur? Dit bepaalt in belangrijke mate hoeveel je kan zien op een dag. Wij kiezen voor een rondje centrumring met één uitbijter, Wimbledon AFC.

West Ham United

Vanaf Schiphol vliegt de eerste vlucht naar in dit geval Londen City al rond 7.00 uur. De vluchttijd bedraagt krap een uurtje. Na aankomst zijn we binnen tien minuten door de douane en bij de metro richting Stratford. We hebben wat geluk met de aansluiting en kunnen een directe metro pakken die ons in een kwartier op het metrostation van Stratford brengt. Al is de gemiddelde wachttijd hooguit vijf minuten.

Vanaf daar gaan we lopend verder en volgen de route van het Queen Elisabeth Olympic park. Dwars door het winkelcentrum staan we binnen tien minuten voor het imposante Olympisch stadion van West Ham United. De tijd is 8.30 uur en het eerste stadion is al ‘gevinckt’.

West Ham United heeft het voormalig Olympisch stadion van Londen inmiddels helemaal eigen gemaakt

We lopen een (Olympisch) rondje rond het stadion en genieten even van het uitzicht van de stad en de ArcelorMittal Orbit-toren naast het stadion. West Ham United heeft zich dit stadion snel eigen gemaakt en vanaf de buitenkant helemaal aangekleed in het ‘claret and blue’, de clubkleuren van de Hammers. Vergeet niet wat foto’s te maken bij het standbeeld met de Europacup II winnaars uit 1965 (op Wembley) en bewonder de mooie tegelvloer voor de hoofdingang.

Arsenal

Voor een rondleiding en een bezoek aan de fanshop van “The Hammers” is het nog te vroeg en dus tijd om verderop te gaan. Met de metro vanaf het nabijgelegen station Stratford is het tijd om naar Arsenal te gaan. We pakken de Central Line richting Ealing Broadway/ West Ruislip en na een kwartier stappen we over op metrohalte Holborn. De Picadilly Line richting Cockfosters. Onze bestemming is halte Arsenal, de enige metrohalte in Londen die de naam van een voetbalclub draagt. Na een ritje van ruim een half uur staan we kwart voor tien op metrohalte Arsenal.

Highbury Stadium

Ben je hier, ga dan niet direct naar het Emirates Stadium, de huidige thuishaven van Arsenal. Maar neem vooral de tijd om nog even de wijk in te gaan. Binnen vijfhonderd meter ligt namelijk een verborgen parel, het voormalig Highbury Stadium. De unieke thuishaven van Arsenal, die in 2006 werd ingeruild voor het hypermoderne en veel grotere Emirates Stadium. Architecten hebben van het voormalig stadion een modern wooncomplex gemaakt, maar hebben de voor- en achtergevel van het stadion in tact gehouden. De andere twee woonblokken kennen met een beetje fantasie ook de opbouw van de voormalig tribunes.

Het voormalig Highbury Stadium van Arsenal is omgetoverd tot een modern wooncomplex

Dennis Bergkamp

Daarmee is dit ‘stadion’, ondanks het verlies van een uniek en echt stukje Engelse voetbalcultuur, een huzarenstukje. Met een beetje geluk is er een local bereid om het hek van het binnenterrein te openen en sta je ineens op historische grond. Sluit je ogen en waan je voor even op de middenstip, dan zie je Dennis Bergkamp zijn iconische treffer tegen Newcastle United scoren en droom je van de successen van het “Mighty Arsenal”. Genoeg om dit als stadion twee te tellen.

The Emirates
Met enige weemoed vervolgen we onze route, op naar het huidige hypermoderne stadion van Arsenal. Het Emirates Stadium dat plaats biedt aan 60.000 toeschouwers is, ondanks het verlies van Highbury, voor Arsenal een belangrijke stap geweest. Het stadion is modern, voldoet aan alle faciliteiten en is zowel binnen als buiten mooi afgewerkt. Zowel op de looproute als aan de buitenkant is de historie van de club goed zichtbaar met grote foto’s en standbeelden. Alleen het standbeeld van Dennis Bergkamp, waarin de Nederlander als de ‘Flying Dutchman’ wordt afgebeeld, is minder geslaagd. Een bronzen paal in het achterwerk van de spits om het standbeeld staande te houden, hoe verzinnen ze het?

Het hypermoderne Emirates Stadium, vanaf 2006 de nieuwe thuishaven van Arsenal

We kiezen voor een ‘self guided audio tour’ die we vooraf gereserveerd hebben. In ruim een uur zien we het hele stadion van binnen inclusief de kleedkamers, komen tot aan het veld en krijgen onderweg de historie mee van de club. Commercieel uiterst handig eindigt de stadiontour in de fanshop, waar nog wat extra ponden kunnen worden uitgegeven. Na een rondje door de indrukwekkende fanshop is het tijd om een snelle kop koffie te scoren bij de foodtrucks buiten het stadion en onze weg te vervolgen met de metro.

West Londen

De tijd is elf uur lokale tijd en we nemen opnieuw de Picadilly Line, ditmaal richting Heathrow. Op metrohalte Earl’s Court stappen we over op de District Line richting Wimbledon. Een wat langere rit, ruim een half uur voordat we uitstappen op onze volgende bestemming Wimbledon Park. Vanaf deze metrohalte is het twintig minuten lopen tot aan het Plough Lane Stadium, de thuishaven van Wimbledon AFC.

Bij AFC Wimbledon zijn ze trots op hun afkomst en dat hebben ze zichtbaar vereeuwigd aan de buitenkant van het stadion

De laatste jaren is Wimbledon AFC een bescheiden club op het vierde niveau van Engeland (League Two), maar wel één met een mooie historie. Het Wimbledon van sterspeler Vinnie Jones krijgt de bijnaam ‘The Crazy Gang’ vanwege het soms idiote spel, maar weet wel de FA Cup te winnen in 1988 ten koste van het op dat moment ongenaakbare Liverpool. Zowel binnen het stadion als daarbuiten, met een mooi houtgesneden standbeeld van de bekerwinst, wordt met veel gevoel aandacht besteed aan deze historische overwinning.

Ga niet alleen voor het stadion, maar juist voor de historische verwijzingen, naar Plough Lane Stadium. Daarvoor heb je wel google maps nodig anders kom je er niet, het stadion ligt verscholen achter flatgebouwen en tussen een bouwmarkt en elektriciteitscentrale. Een moderne blokkendoos die als stadion niet direct uitnodigt, maar wel goed te combineren is met de overige clubs in West Londen.

De ultieme verwarring

Helaas komen we het stadion niet verder in vanwege een interne verbouwing. Reden om, na een snel rondje stadion, weer verder te gaan. We moeten immers dezelfde route teruglopen naar de metro en de volgende interessante bestemmingen wachten alweer. Een kort ritje van slechts vijf haltes op de District Line naar halte Fulham Broadway. Hier ontstaat de ultieme verwarring, we zijn onderweg naar Chelsea FC en komen uit bij Fulham (Broadway). Het is toch echt de metrohalte waar we moeten zijn. Dat blijkt ook wel als we het station uitlopen naar links en al na 200 meter recht voor Stamford Bridge staan.

Stamford Bridge, thuishaven van Chelsea Football Club

Helaas hebben we geen tijd voor een rondleiding, één van de lastige keuzes die we moesten maken. Al is die rondleiding wel echt een aanrader. Het stadion van Chelsea, het Chelsea museum en de fanshop zijn absoluut de moeite waard om een paar uur te bezoeken. Voor vandaag laten we dat even.

We gebruiken de tijd om het stadion aan de buitenkant te bezichtigen. Maar niet voordat we door een uitgebreide tassencontrole zijn gegaan. We lopen een rondje rond het stadion, maken mooie foto’s van de mooie afwerking aan de buitenkant en kiezen ervoor om al snel weer verder te gaan. Onze volgende bestemming wacht alweer.

Craven Cottage

En niet zomaar een bestemming, maar het ruim 125 jaar oude Craven Cottage, thuishaven van Fulham FC. We kiezen ervoor om niet opnieuw in de metro te stappen maar een wandeling te maken vanaf Chelsea naar Fulham, uiteraard met de hulp van Google maps. Begin de wandelroute bij “The Butcher’s Hook” tegenover Stamford Bridge, de pub waar het ooit allemaal begon voor Chelsea FC en waar ook nu supporters voor de wedstrijd samenkomen.

In 25 minuten loop je vervolgens vanaf Stamford Bridge naar Craven Cottage, door een echte traditionele Engelse Victoriaanse woonwijk en langs veel horeca en hippe koffiebars. We lopen langs netjes aangeharkte tuintjes, vriendelijke mensen en straten die allemaal op elkaar lijken en zo uit een willekeurige Engelse film kunnen komen.

En dan staan we ineens voor Craven Cottage, uit het niets doemen de lichtmasten en de ’turnstiles’ op. Alleen al de buitengevel met de klassieke opbouw, “The Cottage” en de hoog opgetrokken nieuwe tribune langs de Thames maken dit een uniek stadion. Een stadion waar je de historie voelt en tegelijkertijd ook ruimte is voor vernieuwing. Je kan hier niet weg zonder foto van het standbeeld van Fulham legende en wereldkampioen Johnny Haynes. Voor liefhebbers van ‘Archibald Leitch grounds’ (de beroemde Engelse architect die meerdere unieke stadions heeft ontwikkeld met een hele eigen kenmerkende stijl) mag Craven Cottage zeker niet ontbreken.

Final destination

De tijd begint langzaam te dringen. Inmiddels staat de klok al op twee uur en moeten we nog naar onze laatste bestemming voor vandaag. Vanaf Craven Cottage is het een korte wandeling langs de Thames naar metrostation Putney Bridge. Vanaf dat punt gaat de reis weer ondergronds verder. De metro is nu eenmaal het vervoermiddel waarmee je het snelst verplaatst in Londen. We nemen de District Line richting Edgware Road en stappen één halte eerder uit op Paddington. Vanaf daar nemen we de Circle Line of Hammersmith Line richting halte Baker Street. Op Baker Street stappen we over op de Metropolitan Line Northbound richting onze ‘final destination’.

Home of Football

De eindbestemming van vandaag is het home of football, Wembley Stadium. Net na drie uur komen we aan op Wembley Park en zien we in de verte de 135 meter hoge boog boven het iconische stadion opdoemen. Vandaag geen bezoek aan Wembley Stadium, dat hebben we al eerder gedaan. Maar Wembley even ‘aanraken’ mag op een dag als deze niet ontbreken. Het blijft een magisch stadion.

Wembley – Home of Football

Alleen al de wandeling vanaf Wembley Park via de Olympic Lane is de moeite waard. Op Wembley worden finales gespeeld en beeld je vooral in hoe het moet zijn om vol hoop en verwachting naar het stadion te lopen om jouw club naar de bekerwinst te schreeuwen. Ook zonder het stadion te bezoeken geeft Wembley je al het ultieme voetbalgevoel en is daarmee de perfecte afsluiter van de dag.

White Horse Bridge

We lopen door langs het stadion naar een witte brug richting metrohalte Wembley Central. Een op het oog normale twaalf in een dozijn brug, maar deze heeft de naam ‘White Horse Bridge’ gekregen. De brug is een eerbetoon aan de allereerste FA Cup finale op Wembley. In 1923 is de toestroom naar Wembley zo groot dat de politie met man en macht het speelveld vrij moet houden. De hoofdrol is weggelegd voor het witte politiepaard Billie. Vanaf dat moment krijgt de finale de bijnaam “The White Horse Final”. Voor de Wembleyfanaat mag deze plek niet onbenoemd blijven.

London Gatwick

Omdat we de reis, inclusief start- en eindpunt, zorgvuldig hebben gepland zijn we er nog niet met de stadions. Maar daarover later meer. Voor nu is het toch wel even wat haastwerk. De tijd tikt door en vanavond vliegen we alweer terug naar Nederland. Na de wandeling terug over de Olympic Lane gaan we vanaf Wembley Park met de metro naar Baker Street. Vanaf daar nemen we de Jubilee Line naar onze laatste metrohalte London Bridge. Genoeg metro voor vandaag, we nemen nog snel een kop koffie bij Café Nero en vervolgen onze weg met de trein.

Dit keer niet naar London City, maar de terugvlucht staat gepland vanaf London Gatwick. Vanaf London Bridge is het drie kwartier reizen met de trein en voor ons het moment om even bij te komen. Het stoom komt van de schoenzolen, eindelijk even de benen wat rust.

Doorkijk vanuit de trein

Zorg dat je in die trein aan de rechterkant zit en dan het liefste achteruit reizend. Dan krijg je onderweg namelijk nog één laatste stadion cadeau, “The Den”. Het stadion van cultclub Millwall kan je vanuit de trein goed zien. Daarbij heb je, als je op het juiste moment de foto maakt, vanuit de trein een mooie doorkijk op het veld. De hoeken van het stadion zijn open. Vanuit de trein kan je dus zomaar een stukje wedstrijd van Millwall zien. Stadion nummer acht, ook even snel ‘afgevinckt’.

Vanuit de trein van London Bridge naar London Gatwick heb je een mooie doorkijk in The Den

Stappenteller

Uiteindelijk komen we rond zes uur aan op London Gatwick waar het gebruikelijke ritueel van veiligheids- en paspoortchecks volgt. Dit gaat prima en omdat onze vlucht een half uur vertraging heeft, hebben we alle tijd om op de luchthaven nog wat souvenirs te shoppen en een hapje te eten. Om half elf Nederlandse tijd landen we op Schiphol en omdat we niet met bagage reizen zitten we om elf uur weer in de auto. Een laatste blik op de stappenteller geeft 28.300 stappen aan, een mooie score voor de dag. En daarmee een prima afsluiter van een rondje Londen.

Kill your darlings

Wil jij ook jouw rondje Londen maken? Gewoon doen maar plan het zorgvuldig. Dat betekent dat je keuzes moet maken waar je begint en eindigt, maar ook wat je wel en niet kan zien. ‘Kill your darlings’, je kan niet alles in Londen in één dag zien. Maar misschien is dat juist wel mooi want dat geeft je een goed excuus om nog een aantal keer terug te gaan.