Welkom in de heksenketel van Thessaloniki
Al jaren is het Toumbastadion de thuisbasis van PAOK. Deze Griekse heksenketel biedt garantie voor sfeervolle wedstrijden met beelden van uitzinnige supporters in een zee van vuur. Hoelang kunnen we nog genieten van het Toumbastadion?
De benaming heksenketel wordt soms ten onrechte gebruikt, maar in PAOK’s geval is het meer dan correct. Video’s van de ring of fire in Thessaloniki zijn de wereld overgegaan. De mentaliteit van Griekse supporters wordt tentoongesteld bij wedstrijden van PAOK. Tegenstanders kunnen in het Toumbastadion een heet avondje verwachten!
Voor en door supporters
Voor zes miljoen Drachme, omgerekend zo’n 17.600 euro, kocht PAOK – stadsgenoot van Aris – in 1957 een stuk grond voor de bouw van hun nieuwe onderkomen. Het Toumbastadion, vernoemd naar de gelijknamige wijk in Thessaloniki, is mede door supporters gemaakt en gefinancierd. Een deel van de opbrengst van de ticketverkoop ging naar de bouw van het nieuwe stadion en supporters werkten vrijwillig mee aan de bouw ervan. In 1959 werd het geopend; binnen een jaar was het Toumbastadion dus al af. Er pasten 15.000 mensen in. Dit aantal werd de jaren daarna verhoogd tot 20.000 en 45.000.
Op 19 december 1976 waren er tot op de dag van vandaag de meeste supporters bij een thuiswedstrijd van PAOK. 45.252 man zag de wedstrijd tegen AEK Athene in 0-0 eindigen. Later dat seizoen werd PAOK kampioen. Vijf jaar daarna is dit aantal teruggeschroefd. Na de ramp in het Karaiskakis Stadion, waarbij 21 mensen om het leven kwamen en nog tientallen gewond raakten, werden de veiligheidsregels in Griekenland aangescherpt. De capaciteit die het nu heeft, 28.701 zitplaatsen, werd bereikt in 1998 toen er plastic stoeltjes gemonteerd werden.
Veranderingen
In 1980 is er een deel van een tribune ingestort nadat er een aardbeving plaatsvond in Thessaloniki. Tijdelijk verkaste PAOK een aantal kilometer verderop naar het Kaftanzogliostadion van Iraklis.
Verschillende renovaties door de jaren heen hebben het stadion gemaakt tot hoe het er nu uitziet. Het stadion onderging uitgebreide renovaties in 2004. Een nieuw dak werd geplaatst en verschillende nieuwe gebouwen achter de tribunes werden neergezet. Ivan Savvidis, de eigenaar van PAOK, heeft met name de grote veranderingen in de luxe gebieden geregeld, zodat het Toumbastadion er Europees goed opstaat. Zo zijn de kleedkamers, de ingang, kantoren en andere belangrijke ruimtes vernieuwd.
Te gast in Toumba
Af en toe speelt het nationale team van Griekenland in Thessaloniki. Merendeel van de wedstrijden worden in Athene afgewerkt, maar het afgelopen jaar is het Toumbastadion twee keer het decor geweest van een interland.
Een aantal Nederlandse teams weet wat ze van een avondje PAOK kunnen verwachten. AZ’s legendarische avontuur in de UEFA Cup in 2004-2005 had een tussenstop in het Toumbastadion. Een tribune stond letterlijk in de fik nadat AZ met 2-3 had gewonnen. Ook in 2013 wist PAOK in eigen huis niet van AZ te winnen: 2-2.
De statistieken van PSV in Thessaloniki zijn minder overtuigend. In 2020 ging PSV hier voor de Europa League met 4-1 onderuit. In 2001 bleef de schade voor PSV wat beperkter (3-2 verlies) en een jaar eerder wonnen ze met 0-1. Heerenveen pakte in 2009 een puntje. De slechtste herinneringen zullen de Grieken hebben overgehouden aan Ajax. Zowel in 2010, 2016 en 2019 eindigde PAOK’s Champions Leaguedroom in de derde kwalificatieronde na een dubbele ontmoeting met de Amsterdammers. We spraken eerder met supporters van PAOK over hun reis naar Amsterdam en schreven er dit artikel over.
Chaos
Beleving van voetbal in Griekenland kan je in een paar woorden beschrijven. Het woord chaos is daar één van. In Thessaloniki worden de straten rondom het stadion afgezet en staat het muurvast als je er doorheen wilt. Mensen parkeren hun auto’s op de vluchtstrook van de snelweg en lopen vanaf daar richting het stadion. Buiten Toumba kan het enorm druk zijn met lange rijen bij de poorten en bij de eetkraampjes. Als het nodig is klimmen supporters zonder tickets massaal het stadion in. Onderstaande beelden zijn van PAOK – Olympiakos in 2020. Een stijf uitverkocht duel met veel meer mensen in het stadion dan het aantal plaatsen dat het heeft. Het officiële toeschouwersaantal is niet vast te stellen. Zie hier de vette beelden!
Wie een trip naar Griekenland wil plannen, moet geduld hebben. In Nederland kennen wij het speelschema al in augustus, compleet aangevuld met exacte aftraptijden. Enkele wijzigingen kunnen nog plaatsvinden, maar in principe wordt dat schema aangehouden. In Griekenland worden speeldata pas enkele weken van tevoren bevestigd, om nog maar te zwijgen over de kaartverkoop. Bij PAOK starten ze de verkoop vaak pas vier dagen voor de wedstrijd.
Nieuw stadion
Sinds een paar jaar zijn er geluiden voor een nieuw onderkomen met een grotere capaciteit. De plannen hebben wat vertraging opgelopen, maar ooit zal het Toumbastadion eraan moeten geloven: het zal plaats moeten maken voor een modern nieuw stadion. Het zou moeten worden gebouwd op dezelfde plek. Dit betekent dat PAOK – net als in 1980 – tijdelijk zal gaan verhuizen naar buurman Iraklis.
Meer beelden van PAOK’s Toumbastadion en de beleving tijdens wedstrijden:
