Degraderen naar de KKD: blijven of terugkeren?

Het is de nachtmerrie van vele voetbalsupporters: je club die degradeert. Bij sommige clubs gebeurt het vaker en zal de schok minder zijn, maar de laatste jaren zien we in Nederland vaker onverwachtse degradanten, zoals FC Groningen, Heracles en FC Twente. Wat waren de gevolgen en lukte het om hier snel weer uit te komen? We beschrijven de situatie van verschillende clubs die onverwachts naar de Keuken Kampioen Divisie degradeerden.

Als een grote club degradeert dan hoeft een jaartje in de Keuken Kampioen Divisie hoeft niet zo erg te zijn. Ze zien dan welke échte supporters er overblijven. Bovendien heeft de aanhang eens wat nieuwe tegenstanders en awaydays. Al is het ook te zien dat sommige clubs maar niet uit de slangenkuil, waar veel teams strijden om enkele promotieplekken, kunnen komen.

We lichten in dit artikel een paar teams uit die de laatste jaren (onverwachts) gedegradeerd zijn. Hoe hebben die clubs zich ontwikkeld op supportersgebied en is het gelukt om snel weer te promoveren?

Roda JC

Van alle grotere clubs die de afgelopen jaren degradeerden heeft Roda JC zich het diepste in de slangenkuil bevonden. Nadat de club uit Kerkrade van 1974 tot 2018 op één seizoen na in de Eredivisie speelde, speelt Roda nu al sinds 2019 onafgebroken in de Keuken Kampioen Divisie.

Seizoen 2023-2024 is alweer het zesde opeenvolgende seizoen. In tegenstelling tot clubs als Twente, Heracles en PEC zakte Roda tot de bodem: in 2018, 2019 en 2023 werd respectievelijk de 13e, 17e en 15e plek behaald.

De toeschouwersaantallen gingen flink achteruit en dat terwijl het Parkstad Limburg Stadion met bijna 20.000 plekken in het lijstje van de grootste stadions van Nederland staat.

Het heeft ook flink gerommeld binnen de club. Mexicaan Garcia de la Vega wilde investeren in Roda en tekorten aanvullen, maar supporters vonden dat hij zijn afspraken niet nakwam. In 2019 werd hij door een boze groep supporters het stadion uitgestuurd.

Maar ook in Kerkrade geldt: na regen komt zonneschijn. Althans, Roda doet in seizoen 2023-2024 serieus mee om promotie. Vanwege het verlies tegen Groningen zit directe promotie er niet in en gaat Roda de play-offs in. Gaan ze na zes jaar weer terugkeren in de Eredivisie?

Heracles en PEC

Tot en met 2005 bevond Heracles zich het monsterdeel van alle seizoenen sinds de oprichting op het tweede niveau van Nederland. Na het winnen van de Jupiler League in 2005 hield Heracles het maar liefst zeventien seizoenen vol in de Eredivisie. Eenmaal behaalde het team zelfs Europees voetbal.

PEC doorliep hetzelfde traject, maar dan een paar jaar later: na de promotie in 2012 groeide PEC uit tot vaste kracht in de Eredivisie. Tien jaar lang hield de club het vol, met als hoogtepunten de bekerwinst in 2014, de trip naar Praag en een zesde plek in 2015.

In 2022 degradeerde PEC direct en vloog Heracles eruit in de play-offs. Echter wisten beide teams na één seizoen weer terug te keren naar de Eredivisie. Beide clubs behaalden 85 punten en eindigden zo ruim boven de rest. De uitvakken waren steevast vol en de supporters konden na een jaartje ‘weer eens iets anders’ zich weer gaan opmaken; het doel om zo snel mogelijk terug te keren is succesvol behaald.

FC Twente

Het verhaal van FC Twente is bekend. Niet weg te denken uit de Eredivisie, vaak in de subtop te vinden, kampioen in 2010 en toch ineens gedegradeerd in 2019.

Doordat de club niet aan de eisen van de KNVB voldeed en financiële problemen had, kreeg Twente meerdere keren punten in mindering. Jong FC Twente werd uit de competitie gehaald en de sportieve resultaten van het eerste team gingen achteruit.

Vrijwel het hele seizoen 2017-2018 hing het degradatiespook bij Twente. Een beschamende 5-0 nederlaag tegen Vitesse is ongetwijfeld één van de dieptepunten gedurende deze gitzwarte periode.

Ondanks de interne onrust en het feit dat er veel spelers vertrokken, wist Twente direct met een verschil van elf punten kampioen te worden in de Keuken Kampioen Divisie. Ook werd er op 22 april 2019 een record verbroken: FC Twente – Jong AZ werd gespeeld voor 30.000 aanwezigen en is tot op heden de best bezochte wedstrijd in de KKD. Op Jong AZ-uit na werd elk uitvak volledig gevuld. Lees hier meer over het bijzondere seizoen van FC Twente.

Wie FC Twente nu ziet zou de sportieve en financiële malaise bijna vergeten. De club is weer terug in de subtop van de Eredivisie en deed de afgelopen twee seizoenen weer mee om de Europese tickets.

NAC

Een sleeping giant in de KKD. In de eerste jaren van deze eeuw zag men NAC terug in de subtop van de Eredivisie en in het Europese voetbal. In 2016 degradeerde het team voor het eerst na vijftien seizoenen op het hoogste niveau. Na twee jaar keerde NAC weer terug, om daarna weer in 2019 te degraderen.

In de jaren in de Keuken Kampioen Divisie, seizoen 2019-2020 tot heden, laat NAC zien loyale supporters te hebben: het Rat Verlegh Stadion zit vrijwel altijd vol. Alleen FC Groningen en Twente behaalden meer toeschouwers bij hun thuiswedstrijden op het tweede niveau.

Seizoen 2023-2024 is het vijfde opeenvolgende seizoen voor NAC in de Eerste Divisie. Toch behaalt de club dit jaar een record: nog nooit werden er zoveel seizoenkaarten verkocht terwijl de club niet in de Eredivisie speelt. Maar liefst 14.000 seizoenkaarten zijn verkocht. Na Ajax, Feyenoord, PSV en Twente is NAC de club met de meeste seizoenkaarthouders. En dat in de KKD!

NEC

NEC was sinds 1995 lang onafgebroken actief in de Eredivisie. Ze degradeerden in 2014, maar werden direct weer kampioen. Deze terugkeer duurde twee seizoenen, want in 2017 degradeerden de Nijmegenaren opnieuw.

Het publiek bleef trouw: NEC speelde gemiddeld voor 9.650 toeschouwers. Dit aantal werd alleen elk jaar verminderd: in 2019 waren er gemiddeld 7.741 mensen aanwezig in De Goffert. Resultaten vielen tegen: van de vier seizoenen eindigde NEC eerst nog op een nette derde plek, maar in de seizoenen die volgden behaalden ze een negende, achtste en zevende plek. Dieptepunten als een 1-5 pak slaag in eigen huis tegen TOP Oss zullen de supporters niet snel vergeten.

Toch was het die zevende plek in 2021 die uitkomst bood. NEC stootte door in de play-offs en schoof Almere en Roda JC op zij. Totaal onverwachts promoveerde het team ten koste van NAC door in Breda met 1-2 te winnen. Onderstaande foto’s zijn van het feest nadat promotie werd bereikt.

De promotie heeft mooie gevolgen bezorgd. NEC doet het prima en maakt op supportersgebied een mooie ontwikkeling door. Qua uitvakbezetting doen ze bovenin mee, tegenwoordig komen de Nijmegenaren met 1.200 man naar De Kuip en 600 supporters naar Waalwijk.

FC Groningen

FC Groningen is de meest recente grote club die is gedegradeerd. In een triest jaar, zowel gezien de resultaten als gezien een aantal incidenten, behaalde Groningen slechts achttien punten. Vanaf de achttiende speelronde bevonden de Groningers zich in de directe degradatiezone. Het kan snel gaan, na de Europese campagne in 2015.

De degradatie zorgde niet voor een vermindering in support. Eind juli meldde de club dat er al  zo’n 11.500 seizoenkaarten waren verkocht, waarvan bijna 3.000 nieuwe seizoenkaarthouders.

Steevast wordt er gespeeld voor ongeveer 20.000 toeschouwers, zo ook bij de seizoenopener tegen Jong Ajax. Momenteel vult de club ook elk uitvak. Groningen start matig in de Keuken Kampioen Divisie, maar komt later op gang. Een sterke reeks zorgt er uiteindelijk voor dat de Groningers tweede eindigen en na één seizoen alweer terugkeren in de Eredivisie.

Vitesse

Nieuwkomer in dit lijstje is Vitesse. Het verhaal is bekend: financiële onrust werd bestraft met puntenaftrek en de licentie is in gevaar. De Arnhemmers eindigen in ieder geval laatste in de Eredivisie en zullen hoe dan ook de weg omhoog moeten gaan zoeken.