Wij spraken met Sylvano Comvalius, een echte voetbalnomade. Hij speelde in de jeugd van FC Omniworld. Nadat hij de overstap maakte naar Quick Boys volgde een waar voetbalavontuur door een tiental landen, waaronder Maleisië, Kazachstan en Oekraïne. Op het moment van ons gesprek komt Sylvano Comvalius uit voor Persipura Jayapura, gelegen in de provincie Papoea in Indonesië.
Hey, Sylvano Comvalius. Jij bent wel echt een voetbalavonturier te noemen. Waar ben je op dit moment in de wereld?
“Ik zit nu gewoon thuis in Almere. Ik heb wel echt geluk gehad, want ik ben met een speciale vlucht van de overheid terug naar Nederland gekomen. Ik zag dat er in Nederland goede maatregelen werden getroffen, dus heb ik ervoor gekozen om terug naar huis te gaan. Je denkt dan toch aan je kinderen.”
Je hebt in totaal in tien landen buiten Nederland gevoetbald. Dit had je natuurlijk nooit kunnen bedenken toen je dertien jaar geleden in de jeugd bij FC Omniworld speelde. Was het de bedoeling om van je carrière een wereldreis te maken?
“Nee, dat klopt. Het is allemaal heel apart gelopen. Het was eigenlijk mijn droom om bij Ajax te voetballen, ik ben daar in de jeugd begonnen. Helaas moest ik toen weg, dus vertrok ik naar FC Omniworld. Ik heb daar heel veel dingen meegemaakt. Bijvoorbeeld toen ze van het amateurvoetbal naar het profvoetbal gingen. Jammer genoeg was het niet het juiste moment om daar door te breken. Ik heb toen gekozen voor een stap terug naar de amateurs, naar Quick Boys. Wel altijd met de gedachte om nog door te breken in het professionele voetbal. Uiteindelijke kreeg ik die kans op Malta.”
Oh, tof man! Ik heb daar zelf een tijdje gewoond. Hoe was jouw tijd in Malta bij Ħamrun Spartans F.C. en Birkirkara FC?
“Het was fantastisch. Mijn droom kwam eindelijk uit om profvoetballer te worden en het leven op Malta was geweldig. Het niveau was niet helemaal waar ik naartoe wilde, maar op dat moment voelde het wel als de juiste stap. Vanaf dag één ging het gelijk goed, ik heb uiteindelijk een halfjaar bij Ħamrun Spartans F.C. gespeeld. Ik had namelijk 11 goals gemaakt in 13 wedstrijden, daardoor heb ik mijzelf toen, in ieder geval in Malta, op de kaart gezet. Daar kwam een transfer uit naar Birkirkara FC. Ik koos voor die club omdat ze Europees voetbal zouden gaan spelen. Hoe mooi is dat verhaal? Een halfjaar geleden speel je bij Quick Boys en dan opeens speel je in de Europa League! Dat seizoen liep ook ontzettend goed. We werden kampioen en ik topscorer. Na een anderhalf seizoen op Malta had ik 26 goals gemaakt. Dus ik vond het tijd voor een volgende stap en die ben ik toen gaan zoeken.”
Je hebt al in veel landen gewoond, maar wat is het mooiste land waar je bent verbleven?
“Qua ervaringen ben ik het rijkst geworden in Indonesië. Dat is ook de reden dat ik voor de tweede keer in mijn carrière daar naartoe ben gegaan. Vanaf het begin had ik een speciale band met het land. Indonesië is heel divers, je kan daar alles vinden wat je wilt. Je hebt minder mooie plekken die vooral overbevolkt zijn. Maar ik ben ook echt in paradijsjes geweest waar je dan helemaal alleen bent en de mooiste stranden ziet. Maar ik vond Kiev, in Oekraïne, ook fantastisch! Een hele mooie stad waar ik me iedere dag gewoon thuis heb gevoeld. Zo heeft ieder land zijn positieve en negatieve kanten.”
Waarom ben je nergens langdurig gebleven?
“Dat is gewoon zo gelopen. In mijn carrière is het echt alles of niets geweest. Maar het leven van een spits is best apart. Als spits zijn de verwachtingen altijd hoger. Je verdient wat meer dan de rest, dus ligt er een extra last op je schouders. Op het moment dat je dan niet presteert, is de kans groot dat ze van je af willen. Dat heb ik zelf ook een paar keer meegemaakt. De andere kant is dat ik soms zo goed presteerde, dat er dermate goede aanbiedingen kwamen die ik gewoon niet kon weigeren. Ik speel natuurlijk niet op zo’n hoog niveau dat ik binnen één seizoen financieel onafhankelijk ben, dus wist ik dat ik een goede loopbaan zou moeten neerzetten. Bij PFK Stal tekende ik voor drie jaar. Ik voetbalde goed en pikte gewoon mijn goals mee, maar na zes maanden kreeg de club financiële problemen. Toen koos ik ervoor om te vertrekken, omdat ik stabiliteit wilde voor mijn gezin.”
Waarom kies je ervoor om vaak zo ver van Nederland te voetballen? Waarom niet dichter bij huis?
“Ook dat is zo gelopen. Ik ben op een jonge leeftijd ver van huis gaan voetballen. Malta en Schotland vielen dan wel mee, maar toen ging ik op mijn 23e naar Koeweit. In Europa kun je niet altijd zoveel verdienen als in Azië. Mijn kindje was net geboren, hoefde nog niet naar school, en toen dacht ik: ik ga het gewoon doen! Toen kwamen Kazachstan en China. Dat zijn mooie avonturen. Ook je gezin ziet zo veel van de wereld. Als mens heb ik me daar ontwikkeld. Hoe meer de cultuur verschilt met die van ons, hoe verder ik mijzelf als mens ontwikkel. Ik wil nog wel zeggen dat geld niet de enige drijfveer is. Na mijn periode in China probeerde ik een doorstart te maken in Europa. Ik ben toen in Duitsland terecht gekomen.”
Je bent daar voor drie verschillende clubs uitgekomen. Eintracht Trier, Dynamo Dresden en Hessen Kassel. Hoe was je tijd als voetballer in Duitsland?
“Dat was voor mij een van de mooiste periodes uit mijn carrière. Ik voelde echt dat ik alles uit mijzelf moest halen, wat ik af en toe miste in Azië. Het niveau lag daar echt een stuk hoger. Ik wilde het gewoon een jaar proberen, en anders zou ik weer teruggaan naar Azië. Na een heel goed jaar bij Trier had ik de clubs voor het uitkiezen. Uiteindelijk koos ik voor de mooiste, namelijk Dynamo Dresden.”
De supporters van Dresden staan bekend om hun fanatieke support, maar ook om hun extreemrechts gedachtengoed. Heb jij hier iets van gemerkt?
“Eerlijk gezegd heb ik daar niets van gemerkt. Toen de interesse van Dresden bekend werd zeiden de mensen in Trier al tegen me dat ik niet naar Dresden moest gaan. Het zouden racisten zijn, nazi’s zelfs. Ik heb in meer landen gespeeld waar ze dat zeiden, maar daar heb ik ook nooit problemen gehad. Dus ben ik daar naartoe gegaan. Ik had er een heel goed gesprek. Ik kreeg juist het gevoel dat die supporters mij de spirit konden geven die ik nodig had. Vanaf dag één was het een goede match. Ik maakte mezelf ook onsterfelijk door een doelpunt te maken tegen de grote rivaal, Chemnitzer FC. Dit vierde ik uitbundig tussen de supporters! Ik ben echt een voetballiefhebber, ik geef alles op het veld. Dat past denk ik gewoon heel goed bij een club als Dresden. Dan maakt je huidskleur niets uit.”
(Sylvano Comvalius maakt het winnende doelpunt voor Dynamo Dresden tegen eeuwige rivaal Chemnitzer FC en hij vierde dit op de tribune. Dit zorgde ervoor dat Sylvano Comvalius een cultstatus verwierf onder de supporters van Dresden)
“Je merkt wel dat de club fanatieke supporters heeft. We kwamen heel erg slecht uit de winterstop. We verloren toen vijf of zes keer achter elkaar. Dan wachten ze je wel op bij het stadion. Daar ga ik niet over liegen, hahaha. Dan staat de harde kern, met bivakmutsen op, met een mannetje of 1000 op je te wachten.”
Ja, clubliefde kan heel erg ver gaan natuurlijk.
“Ja, we moesten een keer onder politiebeveiliging in een hotel verblijven. Dat maak je, normaal gesproken, in Europa niet mee. Dat heb ik dan ook alleen bij Dresden meegemaakt. Daar kreeg ik wel adrenaline van!”
Bij Bali United heb je qua statistieken je beste jaar beleefd. Je maakte in 34 wedstrijden 37 doelpunten en je gaf 11 assists. Hoe verklaar jij dat topseizoen?
“In dat jaar kwam eigenlijk samen wat ik in al die jaren heb geleerd. Iedere bal die ik raakte ging erin. Het waren ook zeker geen intikkers. Van nature ben ik een buitenspeler. Pas in Duitsland werd ik een centrumspits. Ik heb eventjes tijd nodig gehad om aan die rol te wennen. Wij, als team, hebben dat seizoen van dichtbij meegemaakt hoe de club Bali United echt begon te leven. Aan het begin van het seizoen was het stadion voor de helft gevuld en op een gegeven moment waren er zelfs kaartjes tekort. Bali United is echt een topclub geworden.”
Marc Klok vertelde me eerder al dat de supporters heel erg fanatiek zijn in Indonesië. Hoe heb jij dat beleefd?
“Als een unieke ervaring. Bij Dresden speelde ik ook voor volle stadions, maar hier speel ik voor bijna 50.000 mensen. Eigenlijk geen mensen, maar idioten. Ze gaan helemaal door het lint door voetbal. De dingen die je hier ziet gebeuren voor de wedstrijden zijn niet normaal. Vuurwerk, mensen die het veld betreden. Een grote gekte! Toen ik mijn contract tekende, werd me verteld dat we twee dagen later een vriendschappelijke wedstrijd zouden spelen. Dus ik dacht: leuk, een vriendschappelijke wedstrijd. Toen werd me verteld dat we de volgende dag om 06.00 uur moesten vliegen. We speelden tegen een club van het tweede niveau. Toen ik aankwam zaten er gewoon 25.000 mensen in het stadion.”
Ik hoorde een verhaal over dat je in een tank het stadion uit moest. Kun je daar wat meer over vertellen?
“Klopt. We speelden de voorlaatste wedstrijd van het seizoen tegen PSM Makassar. Op dat moment stonden we gelijk in punten. Wie de wedstrijd zou winnen, zou kampioen worden. De wedstrijd was zeer heftig. In de 94e minuut maakten we de 1-0. De supporters van de tegenpartij werden toen helemaal gek, ze kwamen allemaal het veld op. Toen vluchtten we naar de catacomben, daar werden we vervolgens met van alles bekogeld. Sommige spelers kregen stoeltjes, en zelfs stenen op hun hoofd. Toen werden we onder politiebegeleiding naar de kleedkamer geleid. We zaten opgesloten in onze eigen kleedkamer samen met ongeveer 10 politieagenten met getrokken wapens, terwijl de supporters van PSM Makassar onze kleedkamer probeerden binnen te komen. Uiteindelijk werden we met tanks het stadion uitgeleid, naar de politiekazerne. Omdat er gevreesd werd dat ze ons stonden op te wachten bij het spelershotel. Het is natuurlijk niet normaal, maar ik kan er wel om lachen. Ik ben zelf ook een beetje een mafkees, hahaha.”
Sommige spelers kregen stoeltjes, en zelfs stenen op hun hoofd
Wat is de gekste wedstrijd geweest die je tot nu toe heb gespeeld qua locatie? Marc Klok vertelde me bijvoorbeeld dat hij naar Papua Nieuw Guinea moest.
“Daar speel ik nu! Maar dat heb ik zeker meegemaakt. In China speelden we uitwedstrijden waarvoor we soms gewoon acht uur lang in het vliegtuig zaten. In Oekraïne kwam de club waarvoor ik uitkwam uit oorlogsgebied, dus speelden we alle wedstrijden niet in ons eigen stadion. Als de wedstrijd dan om 21.45 uur was afgelopen, moesten we nog 600 kilometer terug naar huis rijden in een krakkemikkige bus. En dan ben je pas 05.00 uur thuis. Ik heb ook wedstrijden gespeeld waarvan je achteraf te horen krijg dat die wedstrijd gefixt was. Dan vallen dingen pas op hun plaats. Ik speelde bijvoorbeeld een wedstrijd waarin ik drie keer scoorde, maar we verloren alsnog. Als je dan later hoort dat die wedstrijd gefixt was, dan word je wel boos. Ik zeg maar niet waar dat was.”
Als je dan later hoort dat die wedstrijd gefixt was, dan word je wel boos. Ik zeg maar niet waar dat was.
(Sylvano Comvalius)
Denk je dat je het maximale uit je carrière hebt gehaald?
“Sportief gezien denk ik dat er meer in had gezeten. Als ik bijvoorbeeld bij Dresden een heel seizoen lang goed had gepresteerd, en we kampioen waren geworden, dan had ik een contract voor de 2e Bundesliga gehad. Ook toen ik 37 goals had gemaakt bij Bali United, had ik de clubs voor het uitkiezen in Azië. Toen koos ik voor een club in Thailand, maar na een wedstrijd of 6/7 was dat boek, door omstandigheden, alweer dicht. Ik verloor toen een jaar van mijn carrière.
Naast ons gesprek met Sylvano Comvalius, spreken we ook met andere voetballers over hun avonturen in het buitenland, hun carrières en natuurlijk over de beste supporters waarvoor zij hebben gevoetbald. Lees ook onze gesprekken met Vito Wormgoor, Ilias Haddad, Boy Waterman, Mickey van der Hart en Marc Klok.
Sylvano Comvalius speelt sinds september 2020 voor Sliema Wanderers, op Malta.
