Wat is er gebeurd met Artmedia Bratislava?
In 2005 werd Artmedia de verrassing van Europa door Celtic, de UEFA Cupfinalist van het seizoen ervoor, met 5-0 te verslaan. Ze kwamen terecht in een Champions League-poule met Europese grootmachten. Twee jaar na hun kampioenschap eindigde het team als hekkensluiter en degradeerde het vervolgens driemaal. Wat is er gebeurd met Artmedia Bratislava (Petržalka)?
Artmedia Petržalka werd aan het eind van de 19e eeuw opgericht. De namen door de jaren heen, zoals Pozsonyi Torna Egyesület en Engerau Pressburg, verraden al een beetje de staat van Slowakije destijds. Nadat de Duitse en Hongaarse invloeden waren verdwenen, werd het team hernoemd naar SK Petržalka. Dit is dezelfde naam als het stadsdeel Petržalka, ten zuiden van de Donau.
Archieffoto van Petržalkasupporters (via Martin Štvrtecký en ultras.sk).
Prijzen
In de Slowaakse divisie van het voetbal in Tsjechoslowakije wist de club in de jaren 90 twee keer kampioen te worden. In 1993 werd Slowakije onafhankelijk en verhuisden de teams naar een nieuwe nationale competitie. Tevens droeg Petržalka vanaf dat jaar het voorvoegsel Artmedia voor het eerst,
Na drie jaar in de tweede divisie promoveerde Artmedia naar de hoogste klasse. De betere prestaties kwamen toen de 21e eeuw begon: een tweede plek in 2003 en een bekerwinst in 2004. In 2005 werd Artmedia kampioen van Slowakije en mocht het gaan aantreden in de kwalificatierondes van de Champions League.
De weg naar Europees voetbal
In de eerste kwalificatieronde waren de Slowaken over twee wedstrijden te sterk voor Kairat Almaty. De tweede horde volgde: een trip naar Schotland. In deze ronde wist Artmedia flink wat naamsbekendheid te verwerven door Celtic uit te schakelen. Celtic was in 2003 nog finalist van de UEFA Cup, maar ging in Slowakije met maar liefst 5-0 onderuit. De Schotten kwamen in eigen huis nog tot 4-0, maar een tekort van een doelpunt betekende een uitschakeling.
De kraker om de titel: MSK Zilina – Petrzalka (via Martin Štvrtecký en ultras.sk).
In de laatste voorronde kwam Servisch gigant Partizan Belgrado op bezoek. Na twee doelpuntloze gelijke spelen, nam Artmedia de penalty’s beter en werd de groepsfase van de Champions League behaald! Na Košice – die in 1998 in een poule met Feyenoord zat – was Artmedia pas de tweede club die dit flikte
Champions League
Dit was uiteraard een geweldige prestatie voor het Slowaakse voetbal. Artmedia werd gekoppeld aan grote en roemruchte teams: Internazionale, FC Porto en Glasgow Rangers. Hun eigen stadion voldeed niet aan de eisen van de UEFA, dus werd er uitgeweken naar het oude Tehelné Pole, het nationale stadion van Slowakije en tevens de thuisbasis van Slovan Bratislava. Aangezien Košice gedurende hun Europese avontuur niet wist te winnen of gelijk te spelen, kon Artmedia het eerste Slowaakse team worden die een punt pakt in de Champions League.
Foto via Martin Štvrtecký en ultras.sk.
Dit lukte. Sterker nog, de Slowaken speelden niet voor spek en bonen. Van de Italianen werd niet gewonnen, maar Porto en Glasgow Rangers kwamen in Bratislava niet verder dan een gelijkspel. Artmedia won in Estádio do Dragão van Porto en pakte een punt bij Glasgow Rangers, waardoor het derde werd in de poule. Laatstgenoemde had slechts een punt meer en ging door in de Champions League. Aan de steun van de Slowaakse supporters had het niet gelegen: in alle drie de thuiswedstrijden was meer dan 25.000 man aanwezig.
Deze derde plek gaf recht op een plek in de volgende ronde van de UEFA Cup. Hier verloor Artmedia twee keer teleurstellend van het Bulgaarse Levski Sofia. In het stadion van Spartak Trnava werd het 0-1. Een week later wist Levski met 2-0 te winnen. Een domper, maar deze bijzondere Champions League-campagne pakt niemand ze meer af!
Tweede titel
Succescoach Vladimír Weiss, die het team leidde naar haar eerste Slowaakse kampioenschap, keerde in 2007 na een Russisch avontuur terug bij zijn oude club. Tussen 2004 en 2007 ging de club door het leven als Artmedia Bratislava, maar de naam werd weer terug veranderd naar Artmedia Petržalka. Het kunstje van 2005 werd overgedaan: Artmedia behaalde haar tweede kampioenschap! Na drie jaar UEFA Cup werd het weer tijd om aan te treden in de kwalificatierondes van het hoogste Europese toernooi. Via Valletta en Tampere United werd in de derde voorronde Juventus geloot. Thuis speelden ze gelijk, maar in Turijn was De Oude Dame een maatje te groot: 4-0. Een nieuw avontuur in de Champions League zat er niet in.
Bergafwaarts
Na de successen werd Artmedia populairder. De harde kern was qua aantallen verdubbeld. Maar niet lang hierna ging het bergafwaarts met Engerau en zag je de vertrouwde groep weer. In tijden zonder succes kom je erachter wie de echte supporters zijn. Veel spelers verlieten de club in 2009, waarvan een aantal naar stadsgenoot Slovan Bratislava. De club trok veel nieuwe (jeugd)spelers aan van Inter Bratislava, maar dit was niet voldoende: Artmedia eindigde als hekkensluiter. Wat een contrast met het kampioenschap van 2008! Eigenaar Ivan Kmotrik vertrok naar Slovan Bratislava en het stadion van Petržalka was niet meer van hen. De club verhuisde tijdelijk naar Stadion Pasienky van Inter Bratislava. De supporters hebben de twee jaar dat hier werd gespeeld de wedstrijden geboycot.
Clubliefde voor het leven (via Martin Štvrtecký).
Doordat een nieuw stadion werd gebouwd en tijdelijk in de wijk Prievoz werd gespeeld, kwamen de supporters weer terug. De vaste groep ging ook weer mee naar uitwedstrijden. Maar de gifbeker was nog niet leeg, want in 2011 begonnen de financiële problemen. Ze konden de salarissen niet betalen en doordat verschillende stafleden vertrokken, was het een zooitje binnen de club. Er werd niet meer gecommuniceerd met de supporters en de spelers kregen niet meer betaald. Het eerste seizoen eindigde Engerau nog op een derde plaats , maar daarna was de vrije val ingezet. Op de tribunes was de prestatie bovengemiddeld, maar op het veld viel het flink tegen. Nadat negen spelers vertrokken, was er weinig meer te redden. Met acht jeugdspelers op het veld ga je het niet halen. Het bleef niet bij een enkele degradatie: een laatste plaats in het seizoen 2011-2012 betekende dat de club opnieuw een niveau lager moest gaan spelen.
Groeten aan alle oude Petržalka-supporters, maar ook aan die van de andere clubs! Laat de SFZ niet de trots en liefde voor onze clubs, het meest waardevolle van ons, afnemen. – de harde kern van Petržalka in 2012.
Na twee seizoenen in de derde divisie degradeerde Artmedia wederom. Het kan snel gaan. Een kampioenschap in 2008 en in 2014 al drie degradaties verder. In Nederland kennen we de degradatie van voormalig kampioen FC Twente, maar zal niemand het zich kunnen voorstellen dat de Twentenaren twee seizoenen later in de Tweede Divisie zouden uitkomen. Het was tijd voor een ommekeer bij Artmedia.
Petržalka FC
Een frisse start in het zuiden van Bratislava. In 2014 werd Petržalka FC opgericht als opvolger van Artmedia. De club kreeg een nieuwe eigenaar en wist verschillende nieuwe sponsoren binnen te halen. Het mooie aan de nieuwe eigenaar? Hij was ook het hoofd van de fanatieke supportersgroep Engeraufans. Vanwege zijn nieuwe functie droeg hij zijn leiderrol over naar een andere supporter. De groep gaat nu door het leven als Ultras Engerau. Vanwege deze verhouding is er nu een goede relatie tussen het bestuur en de supporters. De supporters zijn erg blij met deze eigenaar vanwege zijn liefde voor de club en het feit dat hij gelooft in een betere toekomst.
Pyro van Ultras Engerau in het nieuwe stadion (foto via Ultras_Engerau).
Het herboren Petržalka begon onderaan de ladder in de vijfde divisie. Vanwege het nieuwe stadion werd er eindelijk weer in Petržalka gevoetbald en niet in een tijdelijk stadion of de thuisbasis van een rivaal, iets wat door de supporters werd toegejuicht. Het eerste seizoen in de vijfde divisie werd het team direct eerste, maar doordat de Slowaakse voetbalpiramide opnieuw werd ingedeeld, vond er geen promotie plaats dat jaar. Het jaar daarop werden ze opnieuw kampioen en was promotie naar de vierde divisie een feit.
Ook de vierde divisie was geen partij voor de oude club van Branislav Ninaj: met 25 overwinningen uit 30 wedstrijden werd weer een kampioenschap erbij geschreven. Ditzelfde herhaalde zich een jaar later: in seizoen 2017-2018 won Petržalka 25 wedstrijden in de derde divisie, waardoor het voor de derde keer op rij promoveerde! In de tweede divisie speelde Petržalka onder andere met Nederlander Quinton Christina. Inmiddels is het team bezig aan haar derde seizoen op dit niveau.
Stadion za Starym mostom
Jarenlang speelde Artmedia in het Stadion za Starym mostom. Vertaald betekent dit: stadion achter de oude brug. Dit verwijst naar de Stary Most, een van de bruggen die het vijfde district van Bratislava verbindt aan de rest van de stad. Een halfuurtje lopen vanaf het oude centrum brengt je naar dit stadion.
Het stadion bood plaats aan zo’n 7.000 toeschouwers en was vanwege de vele zitplaatsen een van de modernere van het land. In de gloriejaren kwamen er gemiddeld 3.700 supporters naar het stadion van Artmedia. Nadat de club afdaalde, lag het stadion er ook verlaten bij. In 2012 werd dit stukje voetbalhistorie gesloopt. De plek waar Artmedia kampioen werd en UEFA Cupwedstrijden speelde, is vandaag de dag slechts een groot, leeg grasveld.
Stadion Petržalka
In 2011 werd een nieuw onderkomen gebouwd voor Petržalka. Sindsdien worden de thuiswedstrijden afgewerkt aan de rand van de wijk, gelegen bij de hoge, kenmerkende flats. Het stadion bestaat uit een hoofdtribune en een paar rijtjes houten bankjes aan de andere lange zijde. De tribune is door de jaren heen al uitgebreid, er kunnen zo’n 1.500 mensen terecht op het sportcomplex. De club heeft plannen om nog een tribune te bouwen.
Anno 2021
De plannen voor het uitbreiden van het stadion zijn begrijpelijk, want ondanks de rare jaren komen nog steeds zo’n duizend man op thuiswedstrijden af. In de ‘kleine derby’ tegen Slovan B waren er 1.500 toeschouwers aanwezig. Ook gaat er een vaste kern mee naar uitwedstrijden. Sportief gezien doen ze mee met de subtop van de tweede divisie. De prestaties zijn nog niet voldoende voor een terugkeer naar het hoogste niveau, maar dat zal tijd nodig hebben. Misschien zien we Petržalka ooit weer terug in Europa en denken mensen terug aan het voormalige Artmedia Bratislava, de verrassing van 2005!
Meer foto’s
Onze dank gaat uit naar Martin van Ultras Engerau voor het contact en de foto’s die we mogen gebruiken! Blijf op de hoogte van deze groep via hun Facebook of Instagram.
