Vergane glorie: toen Poznań nog in bloei stond
Guur, verwaarloosd, grauw, nostalgisch. Woorden waar het hart van de échte voetballiefhebber sneller van gaat kloppen. Ik kijk om me heen en probeer alles te absorberen. Ogen tekort. Geen tijdsbesef meer. Qua gevoel één minuut, in werkelijkheid het vijfvoudige. Stadion im. Edmunda Szyca in de Poolse stad Poznań: hoe roerloos het er nu bij ligt, zo kolkend was het decennia terug.
Poznań
Poolse steden worden vaak links gelaten als het gaat om stedentripjes. Ben je avontuurlijk ingesteld en hou je van het onbekende? Dan is Poznań misschien wel wat voor jou! Het is de vijfde stad van het land en honderdduizenden inwoners zijn hier gevestigd. Een groot deel hiervan is student, aangezien Poznań bekend staat om haar vele universiteiten en andere onderwijsinstellingen. Waar de stad innovatie probeert te omarmen, zo nostalgisch is Stadion im. Edmunda Szyca: de voormalige thuisbasis van Lech Poznań, Warta Poznań en het Poolse nationale elftal. Deze lost ground ligt op een klein kwartiertje lopen van het centrum en is amper te missen.
Tijdmachine
Verlaten stadions nemen je vaak terug de tijd in. De één iets indrukwekkender dan de ander. Edmunda Szyca in Poznań is er één van de buitencategorie. Pak ‘m beet 100 jaar geleden is het stadion gebouwd, waarna er zo’n 60 jaar voetbalwedstrijden werden gespeeld. 25.000 man was aanwezig bij de vriendschappelijke wedstrijd tussen Polen en Joegoslavië in 1929. Het was letterlijk en figuurlijk oorlog in het stadion, want Edmunda Szyca werd ook gebruikt om Joden in te executeren tijdens de bezetting in de Tweede Wereldoorlog. Een ground die dus verder reikt dan alleen voetbal.
Enkele jaren later werd het stadion verbouwd om onder andere de capaciteit te vergroten.
In 1972 zaten er maar liefst 60.000 toeschouwers bij een thuiswedstrijd van Lech Poznań. De piek werd bereikt toen het onveilige aantal van 80.000 werd aangetikt. Je kunt je voorstellen hoe dicht iedereen tegen elkaar geplakt zat op de armoedige bankjes. Ook Warta Poznań, de tweede club van de stad en vernoemd naar de rivier Warta, kende gouden periodes in dit stadion. Zo is de club bijvoorbeeld twee keer kampioen geworden. Het huidige stadionnetje, Ogródek, ligt op vijf minuten kruipafstand van de lost ground.
Sprakeloos
Goed, het wandelingetje naar Edmunda Szyca wordt ingezet. In december ligt er in Polen vaak al een stevige laag sneeuw, maar wij hebben geluk dat het ‘te warm’ is voor de periode van het jaar. Hoe dan ook, het is in ieder geval te zien dat het bijna winter is, doordat vele dode bladeren de grond sieren. Dat zal het stadion in ieder geval fotogeniek maken!
Vlakbij de poorten wordt duidelijk dat de omgeving er steeds minder welvarend komt uit te zien. Een verkooptentje met verkleurde, oude dekens brengt enigszins leven in de brouwerij. Maar als er geen klanten te bekennen zijn, wordt de sfeer er niet gemakkelijker op. De hoop op klanten van de verkoper vervliegt dan ook, als hij doorheeft dat mijn maat en ik op weg zijn naar het stadion. We lopen langs een obscuur barretje dat vrijwel toe is aan een uitvaart. Ik neem liever elders een drankje.
De gore locatie wordt echter vergeten bij binnenkomst. De poortjes staan open, waar zwervers zichtbaar van profiteren. Overal zijn lege bierflesjes en plastic afvalresten te vinden. Maar dat boeit momenteel niet. De oude zittribunes vallen direct op. Een laag kippenvel probeert zich door de mouwen van mijn jas te wurmen. Wauw! De zitgedeelten van alle bankjes zijn al jarenlang verdwenen, maar de poten staan er nog wel. Hier wat afgebrokkeld, ergens anders nog intact. Bomen die de lege plekken tussen de voormalige bankjes opvullen. Krankzinnig gewoon. Tussen de boomstammen door zien we gewoon het veld liggen. ‘Veld’. Megalang gras, wortelen en een royale hoeveelheid aan onkruid hebben al jarenlang de overhand genomen.
Vergane glorie
Eenmaal op het ‘veld’ te hebben gestaan, voelen we hoe historisch deze plek is. Een herfstzonnetje geeft Edmunda Szyca wat elan. Verder is het stadion tijdloos. De wind die we horen is de belichaming van gejuich tijdens doelpunten in de 20e eeuw, de oude doelpalen lijken op verlepte bomen waar de schors vanaf brokkelt. Simpelweg prachtig! Vooral dat de doelpalen er nog staan. Hoe langer je er naar staart, hoe beter je je een wedstrijd kan voorstellen die hier ooit is afgewerkt.
De hoofdingang zit onder de graffiti. Sommigen van de aanhang van Warta Poznań hebben hun lokale trots op het beton gespoten. Zichtbaar voor iedereen. Deze kant van het stadion is net als alle andere kanten en hoeken van het stadion het bekijken waard. Het gevoel dat een rat elk moment je broekspijp in kan kruipen wordt weggenomen door een fantastisch panorama. Dit is wat voetbal mooi maakt. Het hoeft niet eens een wedstrijd te zijn. Een leeg stadion dat ’s-nachts bewoond wordt door daklozen en overdag door kraaien, kan je ook een voorstelling van een wedstrijd geven. Stadion im. Edmunda Szyca wel tenminste.