Zelfs bij de meeste groundhoppers en derbyliefhebbers doet de naam van de Derby dell’Umbria niet snel een belletje rinkelen. Hoewel de strijd om de regio Umbrië bij het grote publiek niet bekend is, is de streekderby zonder twijfel een van de grootste wedstrijden van het Zuid-Europese land. Met een mentaliteit van staal en de schoonheid van de schilders wordt de derby tussen Ternana en Perugia altijd op het absolute randje gespeeld!
De regio Umbrië is er precies eentje zoals je ziet in de vele films en series over Italië. Een regio met groene, glooiende heuvels begroeid met vele wijn- en olijfgaarden. Bezaaid met historische ommuurde heuvelstadjes met steile straatjes. Gelegen in het groene hart van Italië, maar niet gezegend met een ligging aan de zee, is het vele malen minder toeristisch dan het aangrenzende Toscane. In Umbrië zit het niet vol met vakantievierders uit Nederland. In dit gebied kan je nog het echte Italië ontdekken.
Sterk als staal
De regio Umbrië is nog verder onder te verdelen in twee provincies. Terni en het drie keer zo grote Perugia. De twee grootste steden van de regio dragen ook de naam van de provincie. Tussen Terni en Perugia bestaat vanuit oudsher al een grote rivaliteit. Zeker vanuit Terni is er een flinke haat tegenover het veel grotere Perugia, dat ook de hoofdstad van Umbrië is. Deze rivaliteit draagt over in het voetbal. Ternana en Perugia zijn met afstand de twee grootste clubs van de regio en het onderlinge duel tussen beide clubs is met recht de Derby dell’Umbria.
Dat deze wedstrijd zo heetgebakerd is komt ook door de passie van de supporters van Ternana. Terni is een speciale plaats. Een stad waar de inwoners niet veel meer hebben om trots op te zijn dan de lokale voetbalclub. Toeristen ontvangt de stad, gelegen op een goed uur van Rome, eigenlijk nooit. Op de Cascata delle Marmore (watervallen) na zijn er dan ook weinig toeristische trekpleisters in Terni. Van Perugia, dat o.a. bekend staat om het voortbrengen van meerdere beroemde schilders, wordt vaak gezegd dat het een mooiere stad is. Een extra reden voor de rivaliteit tussen beide clubs.
Voor de Italianen uit de grotere, meer toeristische steden zijn de mensen uit Terni vaak maar boertjes. “Ze zien eruit alsof ze uit Milan komen, totdat ze hun mond open doen” zeggen ze over de vrouwen uit Terni. Waar de stad vroeger het hart was van de staalindustrie, is het met de werkgelegenheid tegenwoordig dramatisch gesteld. Dit alles zorgt ervoor dat de mensen in Terni zich anders voelen dan de rest van het land. De inwoners hebben een unieke mentaliteit. Een mentaliteit die zo sterk als staal is.
La zona rossa
Een derby is voor de supporters van Ternana dan ook veel meer dan alleen die negentig minuten voetbal. Het hele weekend staat in teken van de naderende wedstrijd tegen Perugia. Op zaterdagavond wordt de gehele selectie al op scherp gesteld. De nacht voor de wedstrijd slapen de spelers in het Garden Hotel en op de parkeerplaats hiervan verzamelen de supporters om met vlaggen, gezang en pyro het belang van de naderende derby’s nog eens extra te onderstrepen. De capo geeft de spelers een donderspeech. Verliezen is morgen geen optie.
Deze acties worden georganiseerd op initiatief van de Curva Nord, vroeger bekend als de Freak Brothers. Net als de inwoners hebben ook deze supporters zich een compleet andere mentaliteit aangemeten dan veel andere supporters in Italië. De regio Umbrië staat als vanouds bekend als belangrijk onderdeel van la zona rossa, het communistische hart van het land. De Freak Brothers identificeren zichzelf dus ook als antifascisten en extreemlinks. De enige binnenlandse vriendschap die ze hierdoor hebben is met Atalanta Bergamo. Op internationaal gebied zijn er connecties met linkse groepen zoals Celtic, Sankt-Pauli en Standard Luik.
Ternana fanclub Breedeweg
Maar dat zijn niet de enige clubs waar een connectie mee bestaat. Op de glazen wand voor het Rolando Caffé, de stamkroeg van de fanatieke supporters in het centrum van de stad, zitten behalve bovengenoemde clubs ook meerdere stickers van NEC Nijmegen. Hoe dat zo komt horen we op derby-avond van Joost, een Nederlandse voetbalsupporter die samen met zijn zusje naar Terni is afgereisd voor de derby. Hij is tevens de man achter de Facebookpagina Ternana Fanclub Breedeweg, een verzameling Nederlandse supporters van Ternana.
Ruim 10 jaar geleden begint het avontuur van Joost met Ternana, als hij op Fifa op zoek is naar een nieuwe club. Vanwege de rood-groene kleuren die mooi overeen komen met die van zijn eigen club NEC kiest hij voor Ternana. De logische volgende stap is dan natuurlijk om eens te gaan kijken in Italië. Daar raakt hij aan de praat met lokale supporters die het fantastisch vinden dat hij eens langs komt. En niet veel later gaat de hele vriendgroep aan NEC-supporters mee en kent het overgrote deel van de Curva Nord en Curva Est de club NEC Nijmegen.
Dit weekend is Joost alleen met zijn zusje op pad, maar de gehele Groesbeekse vriendenclub gaat elk jaar wel eens naar midden-Italië voor een uit- of thuiswedstrijd van Ternana. Ook zijn enkele Italianen al eens langs geweest in het Goffertstadion in Nijmegen. Terwijl we met Joost en zijn Italiaanse vrienden van Ternana onder het genot van een Italiaans biertje praten over de club, haar supporters en de historie begint het steeds meer te kriebelen voor de derby van morgen…
Perugia merda!
We besluiten na een goede nachtrust dan ook om de derbyday op tijd te beginnen en zo snel mogelijk het centrum van Terni in te lopen. Ondanks dat de wedstrijd pas om 16:15 is, is er in de ochtend al activiteit alom in het centrum. Bij het Rolando Caffé worden de fusten met bier alvast voorbereid door de barkeeper, die een shirt met Perugia Merda draagt. Terwijl wij genieten van een koffie op het terras – je bent in Italië of je bent het niet – lopen er al tientallen families en vriendengroepen in het rood-groen langs. In de hele stad hangt er al een echt derbygevoel.
Na een drankje bij Rolando besluiten we om vroeg richting het stadion te vertrekken, ook daar schijnen namelijk nog enkele kroegen te liggen die populair zijn onder de supporters. Al tijdens de wandeling worden we aangesproken door enkele supporters die horen dat we geen Italiaans spreken. Ook zij hebben de naam NEC, Nijmegen en Nederland wel eens horen vallen en we worden meteen onder de vleugels genomen door Alessandro en zijn vrienden.
Zij nemen ons mee naar het Macedonia café; de verzamelplaats van de Curva Nord, de meest fanatieke supporters van Ternana. Voor we het weten krijgen we een rondje drinken in de handen gedrukt, worden er stickers uitgewisseld en komt de ene na de andere ultra zich aan ons voorstellen. Hoewel er zeker een paar foute baasjes tussen lopen zijn ze tegen ons meer dan gastvrij. Nadat we allebei nog maar even een shirtje met Perugia Merda hebben aangeschaft zijn ze helemaal tevreden met ons.
Corteo
Dankzij de gastvrijheid van de fanatieke supporters staan we ook per toeval op precies de perfecte plek. De laatste tien minuten naar het stadion worden namelijk vanaf het Macedonia Café in corteo gelopen door de Curva Nord. Onder leiding van twee capo’s met megafoon en één trommelaar wordt het geheel met de nodige pyro in gang gezet. Met de omliggende bergen op de achtergrond is het een schitterend plaatje om de supporters zo door de straten van Terni te zien lopen. Voor de groep hangt een spandoek dat ‘contro‘ iets is, maar voor wat precies laat onze kennis van de Italiaanse supportersscene ons in de steek.
Het einddoel van deze tocht is het magnifieke Stadio Libero Liberati. Het stadion, dat vernoemd is naar een lokale motorcoureur die op jonge leeftijd overleed na een ongeval, biedt plaats aan ongeveer 17.000 toeschouwers en ademt daadwerkelijk voetbal. Hoewel de capaciteit duizenden plaatsen minder is dan een Galgenwaard zijn de tribunes verdeeld over maar liefst drie ringen. Tel hier bij op dat het gehele (!) stadion onoverdekt is en je hart gaat automatisch sneller kloppen. Veel Zuid-Amerikaanser dan dit stadion ga je het niet krijgen in Europa.
De faciliteiten zoals de bar en toiletten zijn zoals het hoort van een dramatisch niveau. De vloer van laatstgenoemde ligt bijvoorbeeld een uur voor de wedstrijd al compleet vol met zeik. Maar met een schitterend uitzicht over de bergen en de wijde omgeving vanaf de derde ring mag er eigenlijk niet geklaagd worden. Dat het Stadio Libero Liberati voor de derby van vandaag is uitverkocht -op de korte zijde na in verband met instortingsgevaar – voegt nog een extra dimensie toe aan de schoonheid van de betonnen bak.
Fère van Terni
Een van de mooie dingen aan Ternana is dat de club beschikt over twee fanatieke zijdes met supporters. Schuin achter het doel, aan dezelfde zijde als het uitvak, bevindt zich de Curva Nord en op de lange zijde bevindt zich de Curva Est. Beide supportersgroepen werken niet echt met elkaar samen en zetten constant verschillende liederen in. Twee verschillende fanatieke curvas betekent ook twee sfeeracties bij de opkomst. Eerst is het de beurt aan de Curva Est. Met een rood-groen-gele velletjesactie wordt het woord Fere gespeeld. Beesten. Een van de bijnamen van Ternana. Hier komen nog een rode en groene rookpot bij, maar deze zijn van dramatische kwaliteit.
Op de Curva Nord, toch wel de fanatiekere van de twee curvas, komt tijdens de opkomst van de spelers een tekstdoek omhoog. “De allermooiste choreografie? Om jullie ‘basta’ te horen zeggen en weg zien te gaan!”. Een steek naar de ultras van Perugia die hebben besloten om vandaag niet af te reizen voor de derby. Ze zullen er vast hun redenen voor hebben, maar de supporters van Ternana vinden dat toch vooral drogredenen. Zij vinden de konijntjes (denigrerende bijnaam voor de supporters van Perugia) maar een laffe bende. Wij zijn vooral blij dat er toch een paar honderd uitsupporters de reis naar Terni hebben gemaakt.
Nadat deze boodschap is getoond aan het uitvak is het tijd voor wat pyro. Nadat er eerst meerdere rode en groene rookpotten op het vak worden afgestoken is het tijd om wat vuurwerk de sintelbaan op te slingeren. Behalve een aantal rode en groene rookpotten – ditmaal van betere kwaliteit – worden er ook een paar flinke knallers richting het veld gegooid. Dit alles gaat een aantal minuten door. Terwijl de spelers allang begonnen zijn aan het verdedigen van de eer van de stad dwarrelen de rode en groene rookpluimen de lucht in.
Bella Ciao
Nadat de rookpluimen zijn opgetrokken kunnen ook de supporters zich focussen op de wedstrijd. Dit gaat gepaard met veel gezang en constant gezwaai met vlaggen. Vooral een nummer op het ritme van Bella Ciao wordt door het hele stadion overgenomen en iedereen springt mee. Ook veel liedjes over hoe Merda en Vaffanculo het allemaal in Perugia is. Het uitvak zelf, dat tijdens de warming-up juist wel redelijk wat geluid maakte, is tijdens de wedstrijd verder opvallend stil.
Op het veld ontspint zich ondertussen een typisch Italiaanse wedstrijd. Inzetten op over 1,5 goals komt bij niemand op na het zien van het eerste kwartier zullen we maar zeggen. Wel heeft Ternana het veldoverwicht terwijl Perugia loert op de counter. Uit een van die counters gaat het mis. Op aangeven van de VAR ziet de scheidsrechter een overtreding in een simpele block en gaat de bal op de stip. Een tegendoelpunt zou rampzalig zijn; vandaag twee keer scoren lijkt echt te veel gevraagd. Groot is dan ook het geluk als keeper Iannarilli de strafschop weet te keren. Het stadion ontploft alsof er gescoord is.
Dat gevoel maken we voor rust nog een keer mee, maar dan wanneer het ook echt zo is. In de laatste minuut van de blessuretijd, als iedereen zich eigenlijk al heeft verzoend met een gelijke stand, valt de bal uit een vrije trap precies goed bij de tweede paal. De perfecte boogbal wordt binnengelopen door de middenvelder en het stadion ontploft van vreugde. Op het perfecte moment komt Ternana op voorsprong. Het fluitsignaal voor de rust wordt genegeerd en het feest gaat nog minutenlang door in de rust.
Merda di regione
In de tweede helft verdwijnen vervolgens definitief alle aspiraties op goed voetbal. De spelers van Ternana lijken nog maar één doel voor ogen te hebben en dat is het houden van de nul en binnenslepen van de overwinning. Zelfs counters komen er nauwelijks echt meer. Waar je dan bij een Nederlandse ploeg weet dat dit alleen maar mis kan gaan, kunnen de Italianen iets meer vertrouwen op hun verdedigende kwaliteiten.
De supporters zelf zijn in de tweede helft nog druk met de nodige tekstdoeken. Eerst is het de Curva Est met wederom een boodschap aan de afwezige ultras van Perugia. De zin ‘merda di regione’ behoeft vermoedelijk geen verdere vertaling. Ook hebben beide curvas een doek om een overleden supporter te eren. Bij de Curva Nord is dit een spandoek voor ‘Spik’ – een ultra die 16 jaar geleden zelf zijn leven beëindigde maar nooit vergeten is. De Curva Est herdenkt dan weer hun maatje ‘Cif’ met de tekst: “Jouw Curva. Hij is je nooit vergeten!”. Schitterend!
Ondanks een paar hachelijke momenten komt de overwinning van Ternana eigenlijk nooit meer in gevaar. Voor het tweede jaar op rij blijven de derbypunten in het Stadio Libero Liberati en dit wordt na afloop van het laatste fluitsignaal nog tot diep in de nacht gevierd. Ik denk aan alle gastvrije supporters die ons de afgelopen dagen hebben ontvangen en gun ze van harte deze overwinning. Voor de supporters van Ternana is het seizoen nu al grotendeels geslaagd. De grote rivaal is weer verslagen. Terna is de re d’umbria!
