“Deze club heeft nog een ziel” – Op bezoek bij FC United of Manchester

Afgelopen weekend trokken 30 supporters van YB SK Beveren, en drie dapperen van Antwerp FC, richting Manchester voor een bezoek aan FC United of Manchester. Een weekendje voetbal in het epicentrum van de Engelse Premier League, zij het dan wel zeven klassen lager. Waar het spelletje nog puur is…

“A right bunch of dicks. Make friends, not millionaires”. Het stadion van FC Bury hangt vol spandoeken, maar die ene tekst springt ons meteen in het oog. Ze bevat immers dé kernboodschap van FC United of Manchester, dé beweegreden waarom deze club in 2005 werd opgericht door (ex-)supporters van het grote Manchester United.

Als buitenstaander is dat eigenlijk moeilijk te vatten. Waarom richt je in godsnaam een nieuwe club op als je supporter bent van één van de meest succesvolle teams ter wereld? Waarom al die moeite doen? En geloof ons vrij, het kost wel degelijk veel bloed, zweet en tranen om een voetbalclub uit de grond te stampen. Die vraag brandde al uren op mijn lippen toen we na een lange, maar veilige busreis aankwamen in Bury, een gemeente in de brede verstedelijkte agglomeratie van groot-Manchester. In dat lokale stadion werkt FC United of Manchester tweewekelijks haar thuiswedstrijden af.

Ik had uiteraard de verhalen wel gelezen: het grote geld van Old Trafford, onvrede met de Amerikaanse eigenaar Malcolm Glazer,… Maar kom, je speelt jaarlijks voor de titel in de Premier League, dé topcompetitie in Europa en je gooit heel vaak hoge ogen in de Champions League. Wat ga je dan in hemelsnaam op een grauwe zaterdagnamiddag in het kleine, vrij aftandse stadionnetje van FC Bury zoeken? Het antwoord zou me later dat weekend duidelijk worden…

Engelse voetbalbeleving

De wedstrijd zelf mocht gezien worden. Exact 1.999 fans bevolkten twee van de vier tribunes, en zorgden van de eerste tot de laatste minuut voor een vocale begeleiding waar héél veel Belgische eersteklassers een puntje aan kunnen zuigen. Dit was Engelse voetbalbeleving op zijn best…
Aardig tempo ook, vergelijkbaar met derde of vierde klasse in België, al was het technisch aspect minder. Het befaamde kick-and-rush mag dan uit de Premier League verdwenen zijn, in de lagere klassen is het nog altijd kind aan huis op de Engelse velden.

De thuisploeg kwam in die eerste helft enkele keren goed weg, maar de geel-blauwe bezoekers van Stocksbridge Park Steels ervaarden de harde gekende voetbalwet: wie zijn kansen niet benut, krijgt het deksel op de neus. Wat dan ook geschiedde… Toen vlak na de pauze ook de 2-0 viel, was de match gespeeld en vijf minuten voor tijd plaatste Manchester het orgelpunt: 3-0. Door deze zege rukt rood-wit-zwart op naar de zesde plaats in het klassement van de Premier Division (de zevende klasse in Engeland).

Old Trafford

Ondanks onze grote sympathie voor FCUM, en ondanks alle mooie woorden over de strijd tegen het moderne voetbal en de commercialisering: we blijven toch ook voetbalfans. En dus konden we zondagvoormiddag de verleiding niet weerstaan om een taxi te nemen richting Old Trafford. Indrukwekkend majestueus: weinig andere woorden kan ik ervoor uit mijn pen krijgen. Maar ook een commerciële fabriek. We arriveerden liefst zes (!) uur voor de aftrap van de match tegen West Bromwich Albion, maar veel kraampjes waren al open en overal liepen verkopers sjaals en clubgadgets aan de man te brengen. Aan alles merkte je dat er die middag een hele machine op gang zou komen, één groot georchestreerd massa-event. En diep vanbinnen voelde je de zin al opborrelen om er ook bij te zijn en mee op die tribunes plaats te nemen.

En weer kwam die vraag boven: waarom trekken er enkele duizenden ManU-fans voortaan naar een klein stadion in Bury??

Geld, leugens en vriendschap

Het mooiste antwoord op deze vraag kreeg ik van de taxichauffeur die ons oppikte na ons blitzbezoek aan Old Trafford. Het was een joviale vent, mét een truitje van ManU aan. Eén keer raden dan waar het gesprek over ging. Hij vertelde ons dat hij in de jaren ’80 en ’90 wekelijks naar zijn favoriete ploeg ging kijken. Hij miste amper een match. Maar sinds het begin van het millennium kon hij zijn abonnement niet meer betalen. De prijzen swingen al jaren de pan uit op Old Trafford, en veel gewone Mancunians moeten voortaan noodgedwongen thuisblijven. Ook onze chauffeur, die de nijpende economische crisis zo goed en zo kwaad mogelijk probeert door te komen. Met lede ogen ziet hij aan hoe de tribunes op Old Trafford nu voor een groot deel worden bevolkt door de betere middenklasse, toeristen en buitenlandse supporters. Met alle nefaste gevolgen voor de sfeer. De grote South-stand, waar vroeger de spionkop van ManU huisde, is nu een familietribune mét loges geworden.

Het deed me meteen denken aan mijn gesprek van de dag voordien met Howard, een 28-jarige medewerker van FCUM. “Ik ben gewoon weggejaagd op Old Trafford. Van de ene dag op de andere verwachtte men van mij dat ik braaf op mijn stoeltje bleef zitten, in plaats van sfeer te maken en mijn ploeg aan te moedigen. Eén grote kunstmatige boel is het daar geworden. Op die manier hoefde het voor mij niet meer.”

“Na enkele jaren zie je gewoon de leugens”, vult Dave aan. Zelf ging hij ook enkele jaren kijken op Old Trafford, nu is hij trouwe abonnee van FC United of Manchester. Net als voor vele anderen was de overname door Malcolm Glazer voor hem de druppel. “Het menselijke aspect, de vriendschap, de verbondenheid: die vind ik hier terug. Deze club heeft tenminste nog een ziel. Op Old Trafford hebben ze die enkele jaren geleden verkocht.”

Hoe kijken zijn ex-medesupporters nu naar hem en de rest van de FCUM-familie? “Een deel vindt ons idioten en verraders. Maar van anderen krijgen we respect en begrip. Omgekeerd geldt dat trouwens ook. Wij hebben fans die soms ook nog naar Old Trafford gaan. Er zijn dus veel verschillende opinies en meningen over beide clubs en de hele situatie zoals ze nu is.”

Match Of The Day

Na een lange terugrit kwam ik zondagavond terug thuis, en besloot nog even Match Of The Day op te zetten, met daarin de samenvattingen van Swansea – Manchester City en Manchester United – West Bromwich Albion. De eerste samenvatting toonde de 1-0 nederlaag van City, de tweede de 2-0 zege van United dat daardoor de leidersplaats in de competitie overnam van de stads- en aartsrivaal. Het verslag eindigde met een blik op de tribunes van Old Trafford, toen het nieuws over het verlies van City doorsijpelde. Enkele ManU-fans stonden recht op hun stoeltje, waaronder een oudere fan die volledig in de rode outfit was getooid, met muts en al. Zijn blijdschap en vreugde waren oprecht. Hij stond echter in schril contrast met de andere fans in zijn vak, die vrij wezenloos op hun stoeltje bleven zitten. Niet goed wetend waarom die ene échte Mancunian in hun vak nu zo blij was. Maar ja, als buitenstaander heb je immers ook niet zo’n nauwe band met de stad en alle gevoeligheden die daarin leven.

Ik zette de TV uit en ging slapen. Het plaatje was me nu volledig duidelijk geworden…

Auteur: Peter Catthoor is freelance voetbaljournalist en bestuurslid van YB SK Beveren, de club die vorig jaar werd opgericht door fans van het oude KSK Beveren.