De S-Bahn-derby die eigenlijk geen derby is

Er bestaat in het hedendaagse “moderne” voetbal zo het een en ander wat ik niet echt kan waarderen. Eén van die dingen, en dat is vooral hier in Duitsland zo, is dat de heersers van de commercialisatie (voetbalbond, topclubs en pers) van iedere wedstrijd een “derby” maken.

Voor mij is een derby alleen de wedstrijd tussen twee clubs uit dezelfde stad. FC Bayern tegen 1860 München, Union Berlin tegen Hertha BSC, HSV – St. Pauli… dat zijn echte derby’s met de zo speciale sfeer die ik steeds opnieuw kan genieten.

Dortmund – Schalke of Nürnberg – Fürth, voor velen de absolute topderby’s, horen voor mij niet meer in deze categorie. Het zijn regionale clashes en vaak mooie wedstrijden om te bezoeken, dat wel, maar uiteindelijk komen ze uit verschillende steden. Maar daar houdt het nog niet mee op: je hebt de zuid-derby (Bayern – Stuttgart), de noord-derby (HSV tegen Werder Bremen), en dan nog zovele andere derby’s. De opzet is duidelijk: als je van eender welke wedstrijd een derby maakt, moeten de supporters toch wel komen. Een derby is het mooiste, spannendste en sfeervolste duel van het hele seizoen, dus wees bereid om bijna elke prijs te betalen om erbij te mogen zijn. En je moet er natuurlijk bij zijn als je jezelf een echte supporter wilt noemen.

Voor vele “moderne” voetballiefhebbers gaat het plaatje op, zie maar de steeds volle stadions in heel Duitsland. Het enige wat we nog missen is de “enige echte autostad-derby” (Stuttgart – Wolfsburg) of de “noord-zuid-derby” (Bayern – HSV, zo’n 800 km uit elkaar). Je kunt het echt niet zo gek bedenken…

De S-Bahn-derby: een kunstmatige rivaliteit

Waarom ik dat alles vertel? Enkele dagen geleden had ik door omstandigheden de gelegenheid één van die kunstmatig tot derby opgevoerde wedstrijden te bezoeken: TSV 1860 München tegen SpVgg Unterhaching, inmiddels als “S-Bahn-derby” bekend (de S-Bahn is een soort regionale trein in en rond de grote Duitse steden, en beide clubs liggen binnen het bereik van de Münchense S-Bahn).

Maar hoewel de stadions van de twee clubs slechts op zo’n 6 km afstand van elkaar gelegen zijn, is er van een derby geen sprake: Unterhaching is een zelfstandige gemeente, tegen München aan gelegen, maar er geen deel van uitmakend. Wie dat net zo zien als ik zijn de actieve supporterskernen van de twee clubs: bij deze wedstrijd worden ondanks de stevige rivaliteit standaard géén sfeeracties gepland, net om de pers en de televisiezenders niet die beelden te geven waarop ze door hun derby-gedoe hopen…

Grijze druilerigheid in de Grünwalderstraße

Zaterdag, tegen 15 uur. Het is een druilerige namiddag, slechts enkele graden boven het vriespunt, enkele vlokjes sneeuw vallen uit de hemel. Het mooie, midden in een volkswijk gelegen Stadion an der Grünwalderstraße loopt langzaam vol. Onder het oude scorebord, waar de bordjes nog met de hand worden gewisseld (trouwens een beschermd monument van de stad München) verzamelen de ultras en de andere supportersclubs van 1860 achter een groot gemeenschappelijk spandoek “Westkurve 1860 München”.

Aan de andere kant zijn enkele honderden supporters en een kleine actieve groep van Unterhaching (de “Classic Squad”) gearriveerd. Echt veel is het niet, het uitvak is verre van vol, maar dat is aangezien de bijna hopeloze situatie (laatste in het klassement met een bijna niet meer te ontlopen degradatie voor de boeg) binnen de verwachtingen. Ikzelf vind ook een plaatsje aan de rand van de away-sector.

Moeizame sfeer en keiharde muziek

Keiharde rockmuziek zonder verdere attracties voor de wedstrijd en een schreeuwerige speaker pogen de wedstrijd in de lagere regionen van het klassement van de 3. Liga tot een authentiek voetbalgebeuren te maken. De Westkurve toont een mooi scarfdisplay bij de hymne, een reeks zwaaivlaggen geven het geheel wat kleur, maar ook de dertiende plaats in het klassement is niet echt een aanleiding om er een groot feest van te maken.

De Haching-fans proberen er vocaal iets van te maken, maar het niet echt volle, brede uitvak zonder dak en een ijzige wind maken het hen heel moeilijk om gehoor te vinden. Ook zij hebben enkele zwaaivlaggen meegebracht, echt indrukwekkend is het niet.

Een wedstrijd van twee gezichten

En dat terwijl hun team het voor de rust wel goed doet: een 0-1 voorsprong, en dan mist 1860 ook nog een penalty. Op slag van rust valt echter de gelijkmaker, wat de wedstrijd doet kantelen. Het net iets sterkere 1860 kan uiteindelijk, hoewel nog door een rode kaart belast, de volle buit binnenhalen.

Feest in de Westkurve omdat deze drie punten een grote stap naar het behoud zijn, terwijl Unterhaching de laatste kleine kans om de degradatie naar de Regionalliga te vermijden heeft laten liggen. Dat leidt ertoe dat niet alleen de doelman van de thuisploeg wordt bekogeld met bekers, maar ook de eigen spelers aan het hek na de wedstrijd het een en ander te horen krijgen, zodat het zelfs even dreigt mis te gaan. Maar de massaal aanwezige politie- en ordediensten houden het onder controle.

Rustige aftocht zonder derbygeweld

Na de wedstrijd, als ik het stadion verlaat, blijft alles rustig. De Haching-fans worden door de politie naar het metrostation begeleid, terwijl de thuisfans in de overal rondom het stadion gelegen bars en cafés vertrekken, om daar de overwinning van hun “Löwen” te vieren.

Een leuke wedstrijd in een prachtig gelegen “old-school” stadion? Zeker wel. Een derby? Vast en zeker niet!

TSV 1860 München – SpVgg Unterhaching 2-1
15 maart 2025
Stadion an der Grünwalderstraße, München
Toeschouwers (officieel): 15.000, uitverkocht