Chili staat in brand

Terwijl in Nederland de discussie over racisme in combinatie met een schoorsteen nog aan het smeulen is, staat Chili in brand. Protesten en rellen leggen het land lam. Het dagelijkse leven wordt abrupt onderbroken, zo ook de voetbalcompetitie. In de Hekken sprak met leden van de oude garde van Antwerp Locos. Een delegatie van de harde kern bij RAFC waarbij velen Chileense roots hebben.

Verleden

Ongeveer 46 jaar geleden stond Chili ook eens in lichterlaaie. Het Zuid-Amerikaanse land gaat in ’73 gebukt onder een staatsgreep van een zekere Augusto Pinochet. Het “Estadio Nacional” in Santiago doet dienst als concentratiekamp waar ongeveer 40.000 politieke tegenstanders gevangen worden gehouden. Velen van hen worden er gemarteld en een onbekend aantal vindt zelfs de dood in het voetbalstadion.

bron: These Football Times

In datzelfde jaar vinden er ook de kwalificatiewedstrijden plaats voor het WK voetbal van ’74 in Duitsland. De winnaar van de Europese groep speelt, voor een laatste ticket, tegen de winnaar van de Zuid-Amerikaanse groep. In Moskou komt de Sovjet-Unie niet verder dan een doelpuntloos gelijkspel tegen Chili. De return in Santiago zorgt voor taferelen, waar alleen het antwoord “FIFA” de logica alle eer zou aandoen.

Als protest weigert de Sovjet-Unie af te zakken naar Santiago waar, nog niet zo lang geleden, de linkse president Salvador Allende werd afgezet door de militaire staatsgreep. Wanneer inspecteurs van de FIFA ook nog eens een positief advies geven dat de veiligheid gewaarborgd is, is het toneel eigenlijk al gespeeld nog voor er een bal heeft gerold in het Estadio Nacional.

Letterlijk. De wedstrijd gaat gewoon door zoals gepland. Chili speelt de wedstrijd tegen een tegenstander die niet is komen opdagen. Rara, de Zuid-Amerikanen winnen.

Heden

46 jaar na het debacle in Santiago staat het meest ontwikkelde land van Zuid-Amerika opnieuw op zijn kop. Protesten, stakingen, rellen, gewonden teisteren Chili. In de Hekken sprak met leden van de oude garde van “Antwerp Locos”. Een delegatie van de harde kern bij RAFC waarbij velen Chileense roots hebben.

IDH: “Wat is er allemaal aan de hand in Chili?”

bron: Reuters

Wat allemaal begon met een luttele verhoging van de metroprijzen voor studenten is uitgemond tot een sociale revolte. Het ontwaken van Chili wordt wel gezegd. Het volk komt massaal op straat en eist een socialer politiek beleid. Dit gaat gepaard met rellen en extreme vormen van machtsmisbruik door politie en leger. Ondertussen zijn er meerdere doden en gewonden gevallen, wat de protesten nog meer aanwakkert.

IDH: “Hoe is het om de situatie vanop geringe afstand te volgen?”
Uiteraard is dat pijnlijk, elke Chileen voelt enorm mee. Heel de situatie is wat dubbel. Het beste zou zijn dat de rust terugkeert, maar de hervormingen zijn een must. Chilenen zijn uit een speciaal hout gesneden. Ze zijn daar gewoon om het land terug op te bouwen na aardbevingen, tsunami’s, bosbranden, vulkaanuitbarstingen, … Een beetje ravotten met politie en leger zal wel meevallen dan.

IDH: “De aanhoudende problemen hebben geleid tot een onderbreking van de nationale voetbalcompetitie. Zelfs de nationale ploeg weigerde aan te treden tegen Peru voor een vriendschappelijke interland. Is voetbal iets wat men nu in Chili nodig heeft?”
Momenteel komt voetbal op de tweede plaats bij het grootste deel van de Chilenen. Spelers hebben al reeds stakingen uitgeroepen en de clubs maken zich zorgen over het verdere verloop van de competitie. Zo komt bijvoorbeeld de volgende editie van de Copa Libertadores (de Zuid-Amerikaanse UEFA Champions League) in het gedrang. Normaal zou de Primera Division eindigen half december maar nu er geen duidelijkheid is, rijst de vraag of de afgelaste wedstrijden nog ingehaald zullen worden. Komt er nog eens bij dat de veiligheid in en rond de verschillende stadia niet gegarandeerd kan worden door de politie.

IDH: “Hoe staan bepaalde ultra groeperingen tegenover het politieke beleid? En wat vinden zij van de pogingen van de Chileense voetbalbond om de competitie terug aan te vatten?”

Garra Blanca en la U. Bron: Latercera

Als je naar de beelden kijkt van de protesten zie je veel voetbalvlaggen met de kleuren van verschillende clubs. Dat is de manier daar om te laten zien dat er “Barras Bravas” (Zuid-Amerikaanse ultra’s) aan het werk zijn. Deze groepen vinden hun ontstaan meestal in arme wijken waardoor de jongens een zeer uitgesproken mening hebben over de politieke toestand. Het mooie is dat er een wapenstilstand is uitgeroepen tussen verschillende “Barras Bravas” en ze nu samen dus een front vormen. Het is opmerkelijk om ultra’s van Universidad de Chile en Colo Colo samen stenen te zien gooien naar een waterkanon, in plaats van naar elkaar.

De pogingen van de “Federación de Fútbol de Chile” om de competitie te hervatten werden steevast in de kiem gesmoord door de ultra’s. Zo werd een wedstrijd van Colo Colo op neutraal terrein vroegtijdig afgefloten door een bestorming van de Garra Blanca.

IDH: “Verschilt de voetbalcultuur/beleving in Chili met de Belgische beleving?”
Zeker wel. Op een wedstrijddag veranderen hele stadsdelen letterlijk in de kleuren van de club. Er heerst in en rond het stadion een typisch Zuid-Amerikaanse carnaval, fanfares zetten de lieden in, … Een grote perimeter rond het stadion zorgt voor een alcoholverbod, winkels en cafés sluiten hun deuren. Een heel verschil met wat wij in België kennen.

IDH: “Jullie vormen de oude garde van “Antwerp Locos”. Een deel van de harde kern bij RAFC. Hoe zijn jullie ontstaan?”

Antwerp Locos: de beginjaren

Eigenlijk is het voor ons ook een verhaal van vader op zoon geweest. Toen onze vaders hier in Antwerpen terecht kwamen (lees: politieke vluchtelingen tijdens de dictatuur van Pinochet) gingen zij naar Antwerp kijken. Zo is er over de jaren heen altijd wel een delegatie Chilenen aanwezig geweest op “Den Bosuil”. Naarmate we ouder werden gingen we op eigen houtje naar wedstrijden kijken, zowel thuis als away.

Tijdens awaydays zaten we allemaal verspreid onder verschillende supportersclubs naargelang de woonplaats. Onze groep vertegenwoordigde verschillende nationaliteiten. Veel Chilenen maar ook andere latino’s, Marokkanen, Belgen, … Doordat veel clubs weinig of niet voldoende kaarten konden verkrijgen hebben we onze eigen supportersclub opgestart. Met bepaalde acties kregen de Antwerp Locos meer aandacht dan anderen. De verplaatsing naar Sint-Truiden moet één van onze eerste verplaatsingen geweest zijn…

We kregen zo goed als geen kaarten maar besloten om de wedstrijd toch bij te wonen. We zaten met 45 man, allen casual gekleed, in het thuisvak van Sint-Truiden. Al snel werden we naar het bezoekersvak geleid. Op zich een onnodige zet van de politie aangezien we geen problemen wilden veroorzaken… Maar we vielen wel op, ja.

Onze supportersclub bestaat tegenwoordig niet meer, al is de naam “Antwerp Locos” wel overgenomen als hoofdnaam voor alle groeperingen binnen de harde kern. De oorspronkelijke Antwerp Locos waren dus een heel ander gegeven dan wat we nu kennen.

Antwerp Locos: nu

IDH: “Tijdens de thuiswedstrijd tegen Club Brugge was er een spandoek te zien met een boodschap aan het adres van de huidige president, Sebastián Piñera. Hebben jullie veel reacties uit Chili gekregen?

“Sterkte Chili. Treed af Piñera, hoerenzoon!”

We kregen enorm veel reacties! Eerst van onze eigen kennissen, maar dan werd het al snel opgepikt door diverse sociale media. We haalden zelfs de Gazet van Antwerpen. De foto zelf is viraal gegaan, en er zijn diverse nieuwssites uit Chili die hem hebben gedeeld. Het merendeel van de reacties waren positief, hier en daar klonk wel een negatieveling die ons verweet dat wij niet konden weten vanop afstand wat de mensen daar echt meemaakten. Dat mag dan misschien wel zo zijn, ons doel was echter om de Chilenen te laten voelen dat ze steun krijgen van over heel de wereld.

Toekomst

IDH: “Hoe schatten jullie de situatie in Chili verder nog in?”
Het protest gaat verder en dat is op zich een goede zaak. Dit is de enige manier om echte economische veranderingen te zien. Als je weet dat 25% van de rijkdom in Chili in het bezit is van 1% van de bevolking, dan begrijpt elk persoon met een beetje gezond verstand dat er een enorme ongelijke verdeling heerst.

Het aftreden van huidig president, Piñera, zal zeker niet het keerpunt zijn. Al zal het wel een mooie eerste stap zijn richting een betere toekomst. De aanpak die nu van tel is om het volk te onderdrukken, met ettelijke gewonden en doden als gevolg, zorgt er alleen maar voor dat de strijd blijft duren tot er daadwerkelijk veranderingen plaatsvinden.

Chilenen wanen zich terug in de tijd van Pinochet. Extra media aandacht en steun vanuit Europa en heel de wereld kan alleen maar bijdragen om het land terug op de rails te krijgen.