Legende Panenka en de Vršovice Derby

Wanneer Panenka Magazine een feestje te vieren heeft is er maar één bestemming hiervoor geschikt: Praag. De Tsjechische hoofdstad is de thuisbasis van Antonín Panenka, de grondlegger van de beroemde “stiftpenalty”. We hebben een persoonlijke ontmoeting met deze levende legende als zijn Bohemians 1905 het opneemt in een burenruzie tegen Slavia Praag: de Vršovice derby.

Allereerst natuurlijk onze hartelijke felicitaties aan Panenka Magazine. Hét voetbalcultureel magazine van het eerste uur bestaat 10 jaar. Genoeg reden om met een deel van de redactie en een aantal lezers af te reizen naar Praag voor een gezellig voetbalweekend.

De zaterdag wordt gebruikt voor een vroeg bezoek aan Motorlet Praha. Aftrap al om 10.30 uur in de ochtend. Een heuse degradatiekraker in de 3. Liga, zeg maar de Tweede Divisie van Tsjechië. Een volledig verslag van dit bezoek is hier te vinden.

Burenruzie

De rivaliteit waar het doorgaans in Praag om draait is die tussen recordkampioen Sparta Praag en de nummer twee Slavia Praag. Bohemians 1905 is de derde club van de stad. Spelen veelal een anonieme rol in de competitie. Van oudsher is Sparta Praag hun rivaal. Desondanks wordt de derby tegen Slavia gezien als de tweede derby van de stad.

De stadions van beide clubs liggen op net een kilometer van elkaar in de wijk Vršovice. Een heuse burenruzie dus. En waar dit veelal zorgt voor een intense rivaliteit is dat in Praag anders. In het verleden was er zelfs sprake van een vriendschappelijke band en bezochten supporters gezamenlijk zelfs elkaars uitwedstrijden.

Tegenwoordig is er wel sprake van iets meer rivaliteit, maar echte haat en nijd? Nee, zeker niet. Wel worden de supporters van Slavia onder strenge politiebegeleiding naar het stadion gebracht. Het oogt allemaal wat overdreven, want rond het stadion is er allesbehalve een vijandige sfeer.

Bohemians 1905: de Kangoeroes

De club werd in 1905 opgericht als AFK Vršovice, vernoemd naar de voorstad van Praag. Toen de club in 1927 besloot om op tour te gaan door Australië, werd de naam Bohemians aangenomen. Dit had als reden dat de Aussies Vršovice niet kenden, maar de streek Bohemen wel waar Praag in ligt. Eenmaal terug in eigen land besloot de club de nieuwe naam te behouden.

Ook kreeg de club gedurende de tour twee kangoeroes cadeau. Sindsdien draagt de club dan ook De Kangaroes als bijnaam en staat het dier symbool voor de club. Door de verschillende decennia heen nam de club nog een aantal andere namen aan zoals o.a. Železničáři Praag (1950), Spartak Praag Stalingrad (1952) en ČKD Praag (1962) om in 1965 weer de naam Bohemians terug te nemen.

De club wist in het bijna 120-jarig bestaan slechts éénmaal de landstitel te pakken in het seizoen 1982 – 1983 toen er nog sprake was van Tsjechoslowakije. In 1982 wonnen ze nog de beker in het Tsjechische gedeelte, maar verloren de algehele Tsjechoslowaakse bekerfinale van Slovan Bratislava.

Bijzondere aanhang

De fanatieke aanhang van Bohemians 1905 mag gerust bijzonder genoemd worden. Hoewel ze claimen apolitiek te zijn, zie je toch overwegend linkspolitieke invloeden. Daarin zijn ze redelijk uniek in Tsjechië waar je overwegend rechts georiënteerde supportersgroepen hebt. De harde kern heeft ook goede contacten met clubs als Sankt Pauli en Trencin.

Echter heeft de club ook een groepje die overwegend rechtspolitiek georiënteerd zijn die dan weer bevriend zijn met clubs als 1. FC Lokomotive Leipzig. Die verschillende politieke stromingen zorgen nogal eens voor onderlinge confrontaties.

Antonin Panenka

De man waar het natuurlijk allemaal om te doen is. De legende en daarmee inspiratie voor het ontstaan van Panenka Magazine. In de finale van het EK 1976 besliste Antonin de strafschoppenserie met een stiftje waarmee de Duitse keeper Sepp Maier het bos in werd gestuurd. Sindsdien draagt deze manier van een penalty nemen zijn naam.

Het verschil tussen eeuwige roem en enorme ellende zit hem in de details als we Panenka mogen geloven. Zo zei hij later: “Ik wist dat als ik zou missen, onze communistische regering zou denken dat het een politiek gebaar was. Dan zou ik misschien eindigen in de uraniummijnen.”

In eigen land kwam Antonin Panenka 14 seizoen uit voor Bohemians 1905 om vervolgens naar Rapid Wien te verkassen. Daar speelde hij 6 seizoenen om uiteindelijk van Sankt Pölten en Slovan HAC Wien het betaalde voetbal achter zit te laten. Hij was lange tijd Voorzitter van Bohemians 1905, maar door een zwaar ziektebed in 2020 moest hij die functie overdragen. Inmiddels is hij Ere-Voorzitter en nog altijd een graag geziene gast bij de club.

Vršovice Derby

Qua statistieken is Bohemians niet in het voordeel tegen Slavia Praag. Winnen van de buurman doen ze al amper en verliezen gaat vaak met grote cijfers. De laatste derby eindigde zelfs in een klinkende 6-0 voor Slavia. De laatste overwinning voor Bohemians dateert alweer uit begin 2020 en is slechts één van de vijf overwinningen sinds de breuk tussen Tsjechië en Slowakije en het ontstaan van de Czech Liga.

Het stadion zit desondanks zo goed als vol. Het karakteristieke Ďolíček Stadion is al sinds 1932 de thuishaven van de club. Oorspronkelijk konden er 18.000 bezoekers in, maar in 2003 werd de capaciteit verminderd tot 9.000 na een moderniseringsproject door Tsjechische voetbalbond. Inmiddels is de capaciteit zelfs teruggebracht tot 6.300.

Waar de ultras het nog proberen met een sfeeractie en fanatiek zingen, kunnen de spelers geen potten breken. Slavia is ook vandaag veel beter, al duurt het even voor ze dat in een score kunnen uitdrukken. In minuut 20 is het raak en kan Slavia vooral op rustig tempo op zoek gaan naar meer doelpunten. Die volgt pas in de tweede helft, waarna de thuisploeg alle geloof op een goed einde verloren heeft.

Ook op de tribune moet Bohemians het afleggen tegen de bezoekers. Tribuna Sever van Slavia heeft wat te vieren en komt met maar liefst vier sfeer- en pyro acties. En dat ondanks dat het uitvak slechts plaats biedt aan 360 supporters. Het geeft deze wedstrijd nog net even dat derby sfeertje mee wat het tot een heerlijke voetbalavond maakt.

Panenka 33

Nieuwsgierig naar nog meer verhalen en achtergronden van het bezoek aan Praag? Alles is terug te lezen in de nieuwe Panenka #33 die nu via Panenka Magazine te verkrijgen is. De reis werd samen met partner Away Days Football Travel gedaan. Later in het seizoen komen er voor abonnees nog meer toffe lezersreizen aan, dus houdt de informatie vanuit Panenka goed in de gaten.