De Klassieker
Dat deze aflevering van onze pseudo literaire boekenrubriek over de enige echte klassieker in het Nederlands voetbal gaat behoeft waarschijnlijk enige uitleg. Want ik kan me voorstellen dat fans van FC Groningen, SC Heerenveen en Cambuur; FC Zwolle en Go Ahead Eagles; NEC en Vitesse, Fortuna Sittard, MVV en Roda JC; PSV en FC Den Bosch; Willem II en NAC, Sparta en Excelsior; FC Twente en Heracles; Quick Boys en Katwijk; IJsselmeervogels en Spakenburg er hun twijfels bij zullen hebben. Maar ze zullen allemaal toegeven dat hun bloed niet alleen sneller gaat stromen als er gespeeld gaat worden tegen hun streek- of stadsgenoot. Nee er is nog een tegenstander die de gemoederen altijd steevast bezighoudt als deze op bezoek komt: Ajax…
Ajax is de grootste, meest succesvolle en rijkste club van Nederland, de Amsterdamse fans zijn nooit te beroerd om dit van de allerhoogste daken te schreeuwen, gesteund door honderdduizenden ‘successupporters’ die hun eigen afkomst verloochenen om achter de Ajax muziek aan te lopen. Tja, dan ben je al snel de meest gehate club van de rest van het land. Het Manchester United effect noemen ze dit in Engeland…
Maar iedere rechtgeaarde voetbalfan zal moeten toegeven dat de komst van Ajax nergens zoveel teweeg brengt als in Rotterdam-Zuid, de wedstrijden tussen de voormalig voetbalgrootmachten is door de jaren heen altijd van een andere dimensie geweest dan iedere andere voetbalwedstrijd.
Reden genoeg om er een boek over uit te brengen moet de uitgeverij De Windroos uit Amsterdam gedacht hebben toen ze twee gerenommeerde club-historici vroegen om dit boek samen te stellen. Ruud van Vrijaldenhoven en Evert Vermeer beschikken beiden over een gigantisch club-archief en hebben vele boeken en artikelen geschreven over hun geliefde Feyenoord respectievelijk Ajax.
Het resultaat mag er zijn; alle wedstrijden tussen beide clubs staan er in, op elke twee bladzijden vindt je beide wedstrijden van ieder seizoen sinds 1921. Keurig met opstellingen, plaats van handeling, uitslag, scheidsrechter en doelpuntenmakers. Het wedstrijdverslag is niet te lang en niet te kort en het geheel wordt aangevuld met prachtige, en vaak historische, foto’s.
Toch heeft het boek een groot nadeel. Het houdt een keer op, bij klassieker nummer 126 om precies te zijn, de wedstrijd om de Super Cup in 1994, waar Ajax onder leiding van debutant Kluivert de eerste prijs van het succesvolle seizoen 94/95 binnenhaalt. Er ontbreken dus al weer een kleine 30 klassiekers, maar dankzij internet kunnen we over die wedstrijden veel meer terugvinden dan over bijvoorbeeld de allereerste klassieker die direct al sprankelend was en een nasleep had die op z’n minst opmerkelijk genoemd mag worden.
De eerste, en toen nog niet, klassieker vond plaats op zondag 9 oktober 1921 op het terrein aan de Kromme Zandweg (geen familie – red) in Rotterdam. Er waren 10.000 toeschouwers, waarschijnlijk allemaal met hoed of pet op en de scheidsrechter was de heer W.S. Boas uit ‘s Gravenhage. Dat het tot 1921 geduurd heeft voordat deze wedstrijd gespeeld kon worden komt doordat beide clubs in dat jaar voor het eerst samen tot de hoogste klasse van het Nederlands voetbal zijn doorgedrongen. de Amst. Football-Club Ajax speelde er al een tijdje, en de pas gepromoveerde R.V.V. Feijenoord nu dus ook.
Het spel golft heen en weer tussen beide team, er zijn wat kansen over en weer, maar het lijkt er op dat er na de rust nog steeds met de brilstand begonnen gaat worden. Maar plotseling is daar middenvelder Theo Brokmann die van ruime afstand op doel schiet en de lat raakt. De bal stuit naar beneden, op het veld, weer omhoog, en belandt in de handen van Feyenoord keeper Arend Moerman.
Direct ontstaat een felle discussie of de bal nou voor of achter de doellijn geweest is, tot de scheidsrechter besluit om het doelpunt toe te kennen. Na rust loopt Ajax uit tot 0-2 en weet Ajax keeper De Boer (geen familie – red) nog een penalty te stoppen, waarna het zelfs op 1-3 komt. Maar kort voor het einde weet Feyenoord de achterstand wat dragelijker te maken en eindigt de wedstrijd, waar ook een Ajaxspeler uit het veld is gestuurd na te heftig protesteren tegen de penalty, in 2-3.
Direct na de wedstrijd dient Feyenoord direct een protest in tegen de eerste Ajax-goal, nu niet meer voor te stellen, maar toen de normaalste zaak van de wereld. De protestcommissie van de NVB boog zich enkele weken later over het protest en besloot om het doelpunt in te trekken, waardoor de eerste klassieker eindigde in 2-2.
Een uitslag die het zondag ook zomaar kan worden. Alleen worden er nu geen gescoorde doelpunten achteraf geannuleerd, of ze de doellijn nu wel of niet zijn gepasseerd…
Dat de wedstrijd onder de fans heel erg leeft moge duidelijk zijn, maar daar lees je vrijwel niets over in dit boek. Je kent vast wel de bestorming van het veld van het Olympisch Stadion nadat Ajax op hemelvaartdag 1960 de beslissingswedstrijd om het kampioenschap gewonnen heeft met 5-1. Maar ik vond nog een leuke veldbestorming. In 1963 staat Feyenoord al met 1-2 voor in de Meer als Coen Moulijn twee Ajax verdedigers passeert en neergelegd wordt. Scheidsrechter Leo Horn geeft een strafschop, waarna ‘enkele honderden toeschouwers dwars over het veld rennen om de penalty van dichtbij te kunnen bekijken en zien dat Krijermaat de bal hard raakschiet‘
Niet veel later werden er hekken geïntroduceerd rond de Nederlandse velden. En heel veel later ontstond hieruit jullie favoriete website: In de Hekken!
