Arrivederci San Siro, commerciële karaktermoord in Milaan

“Il Consiglio comunale ha approvato la vendita del compendio immobiliare San Siro comprensivo dell’ impianto Giuseppe Meazza”. Voor de gemiddelde lezer niet direct een tekst die de zaak op scherp zet. Tot je de Nederlandse vertaling leest. En de inhoud van het nieuwsbericht kent. Je maag draait er spontaan van om. Ik zal het voor je vertalen. “De gemeenteraad (van Milaan) heeft de verkoop van het vastgoedcomplex San Siro inclusief de ‘Giuseppe Meazza’ accommodatie goedgekeurd”. Ja je leest het goed. San Siro, heilige grond. De Milanese kathedraal. Verkocht. Met als doel een nieuwe eindbestemming. Reden genoeg om dit maar eens goed uit te zoeken. En op zoek te gaan naar een laatste restje hoop (in bange dagen).

Desastreuze raadsvergadering

Het is 03.50 uur wanneer het doek valt voor het iconische San Siro. Een stemming die begint op maandagmiddag 29 september en diep in de nacht eindigt. De dinsdag is al even onderweg. Nog maar enkele uurtjes en het stadsleven in de metropool Milaan komt alweer op gang. Onwetend. Alsof er niks gebeurd is. Maar in het Palazzo Marino, het stadhuis van Milaan, wordt een besluit genomen dat het voetballandschap in Italië maar ook ver daarbuiten voor altijd zal veranderen.

Het Guisseppe Meazza-stadion wordt verkocht. ‘Ons’ San Siro gaat verdwijnen. De opbrengst: een slordige 197 miljoen euro. Als je je ziel verkoopt, doe het dan in ieder geval goed zullen ze gedacht hebben. Er blijkt een marathonsessie nodig. En niet voor niks. De stemming van de gemeenteraad is verre van unaniem. De meningen zijn ernstig verdeeld. Helaas niet verdeeld genoeg om een desastreus besluit tegen te houden.

Geen partij, wel belanghebbende

Van een afstandje lijkt dit niet eens een slechte deal. Hoopvol zelfs. De geruchten over een nieuw stadion in Milaan waren al jaren hardnekkig. Een laatste seizoen voor beide teams in het historische stadion leek er al snel aan te komen. Na de Olympische Winterspelen van 2026 in Milaan moest het stadion een definitieve nieuwe bestemming krijgen. Een (verondersteld) maar misschien wel logisch eindpunt, dat nu wel heel dichtbij zou komen. Nog maar enkele maanden zouden we kunnen genieten van de Milanese kathedraal. Dat was het initiële plan.

En dan is een nieuwe eigenaar in eerste instantie geen slechte ontwikkeling. Hoopvol zelfs. En al helemaal wanneer de kopers geen onbekenden zijn. A.C. Milan S.p.A. en F.C. Inter Milan Milano S.p.A. De zakelijke structuur achter de Europese grootmachten AC Milan en Inter Milan. ‘I Rossoneri’ en ‘I Nerazzurri’. Beide al sinds jaar en dag de vaste bespelers van San Siro. Het iconische stadion dat mede de cultuur en de historie van deze topclubs heeft bepaald.

Besluitvorming los van de clubs

Zowel AC Milan als Inter Milan zijn geen partij in de besluitvorming. De gemeente is op het moment van de besluitvorming volledig eigenaar van het stadion en het omliggend vastgoed. Het is echter de sterke lobby van beide clubs en de toekomstplannen voor een nieuw hypermodern stadion die het cruciale laatste zetje hebben gegeven. Karaktermoord van binnenuit.

Met name door het slim bespelen van de media hebben beide besturen benadrukt dat de stad Milaan geen modern topvoetbal zou kunnen behouden zonder nieuwbouw. En dus leverden beide clubs een gezamenlijk projectplan met daarin de businesscase, toekomstschetsen en financiële garanties waarmee de Milanese gemeenteraad overtuigd raakte. Een gloednieuw stadion. Gericht op commercie. Veel geld maken. En San Siro dat hiervoor opgeofferd wordt.

“San Siro non si tocca”

De stemming in het gemeentehuis is overigens allesbehalve een hamerstuk. Maar liefst twaalf uur wordt er heftig gedebatteerd. Buiten strijden fans van AC Milaan en Inter Milaan voor ‘hun thuis’. “San Siro non si tocca”, oftewel “Handen af van San Siro”. Een kleine meerderheid bij de stemming wordt uiteindelijk fataal voor de iconische tempel. Het doek lijkt te vallen voor ‘La Scala del Calcio’, ‘de Scala van het Voetbal’. Een verwijzing naar het wereldberoemde Operahuis in Milaan. De emoties lopen hoog op. Politici staan lijnrecht tegenover elkaar.

Un errore vendere San Siro, Non sappiamo chi siano i titolari effettivi di Inter e Milan – Het is een fout om San Siro te verkopen, wij weten niet wie de werkelijke eigenaren zijn van Inter en Milan

En juist in de beïnvloeding van de besluitvorming hebben beide clubbesturen een cruciale rol gespeeld. De verkoop van San Siro is voor hen noodzakelijk om de beide topclubs aan de stad Milaan te blijven binden. Zonder deal zouden AC Milan en Inter Milan serieus overwegen om buiten de stadsgrenzen een nieuw stadion te bouwen.

Geen heden zonder verleden

We moeten ons dus voor gaan bereiden op een afscheid. Een afscheid in stijl. Deze iconische voetbaltempel verdient dat. Want als er één stadion is waarvoor geldt ‘geen heden zonder verleden’ dan is dat wel San Siro. En dus staan we eerst nog even uitgebreid stil hoe San Siro ooit heilige grond is geworden. En wat San Siro voor de (Nederlandse) voetbalsupporter heeft betekent. Voordat we voorzichtig vooruit gaan kijken.

We moeten terug naar 19 september 1926. Op die dag rolt voor het eerst de bal op het heilige gras van het Guisseppe Meazza-stadion. In de volksmond al snel San Siro genoemd. En hoe kan het ook anders dan met een wedstrijd tussen thuisclub AC Milan en ‘bezoekers’ Inter Milan. Overigens heette Inter Milan op dat moment nog Ambrosiana Inter en waren zij letterlijk nog gasten in het stadion. Pas vanaf 1947 nemen de Nerazzurri hun vaste intrek in het stadion en zijn de beide Europese grootmachten vanaf dat moment samen de vaste bespeler van de Milanese kathedraal. De bezoekers wonnen deze historische openingswedstrijd met 3-6. En waren daarmee voor even de koning van de Derby della Madonnina.

In het iconische San Siro zouden nog vele mooie derby’s volgen (ruim 200), maar ook daar gaat straks een einde aan komen. Nooit meer de derby in San Siro. Nooit meer de sfeer van de Curva Sud (AC Milan) of de Curva Nord (Inter Milan) zoals die nu is in het San Siro. En zoals die was tot aan die ene duistere en desastreuze nacht in september. Die nacht die voor altijd het voetballandschap op z’n kop zal zetten. Commerciële karaktermoord. San Siro gesneuveld voor het grote geld. Een politiek desastreuze keuze.

Nederlandse historie

En het is al helemaal pijnlijk als je bedenkt dat San Siro niet alleen voor Italianen heilige grond is. San Siro dat is Feyenoord, dat is Ove Kindvall. San Siro dat is Marco van Basten, Ruud Gullit en Frank Rijkaard. San Siro dat is het desastreuze WK 1990, het spuugincident. Het is ‘ons’ San Siro. Het Nederlandse voetbal is gekleurd door San Siro. Kortom, ook voor de Nederlandse voetballiefhebbers is dit besluit desastreus.

Mijn eigen eerste herinneringen aan San Siro gaan al ver terug. Het is de tijd van het ongenaakbare AC Milaan. Eind jaren tachtig. Met daarin het gouden Nederlandse trio dat de Rossoneri tot grote hoogte brengt. De tijd van Europacup I avondjes thuis op de bank. Op de bank. Bakkie chips op schoot. Genieten van het fenomenale spel. Idolaat van San Marco. Maar ook de grote spelers als Baresi en Maldini. En toch verbleken ze allemaal bij de aanblik van dat imposante San Siro stadion. Met de wokkeltorens op de hoeken. De rode dakconstructie. En de unieke iconische aanblik. Alleen dat al maakt San Siro tot een onvergetelijk stadion. Dat moet je gezien hebben.

Erfgoedstatus

Wat het besluit misschien nog wel pijnlijker maakt? Het feit dat als het de oppositie was gelukt om de beslissing over 10 november 2025 heen te tillen, de (voetbal)wereld er heel anders uit had gezien. Op die datum zou San Siro namelijk een officiële erfgoedstatus krijgen. En juist die status zou de hele deal juridisch praktisch onmogelijk maken. Dan was San Siro misschien wel (voorlopig) behouden. Voor een hele generatie voetballiefhebbers het behoud van een icoon. Van nostalgie. En niet de volgende die sneuvelt in het rijtje Goodison Park, Nou Mestalla en misschien straks ook nog Old Trafford.

Nog één keer schitteren

Maar zover mocht het helaas niet komen. En dus moeten we ons richten op een definitief vaarwel. Ondanks dat het echte afscheid pas ergens in 2031 zal liggen, en de liefhebber daarmee de mogelijkheid heeft nog een aantal jaar van San Siro te kunnen genieten, begint de afscheidstour al in 2026. San Siro zal schitteren in de openingsceremonie van de Olympische Winterspelen 2026. Nog één keer staat San Siro vol in de schijnwerpers. Stralen op het mondiale terrein. Een glimp van de magie, de passie en de nostalgie. Ik kan niet wachten. Exact 100 jaar na de ingebruikname zal San Siro nog één keer het echte middelpunt zijn van de mondiale sportwereld. De eer en grandeur die dit iconische stadion verdient. Al is het maar als dank voor de vele avonden topvoetbal.

Hoe nu verder

De komende jaren wordt het een spannend traject richting het onvermijdelijke afscheid van San Siro. Een onomkeerbare weg is ingezet. Eén schrale troost. Tot 2031 blijft San Siro het podium van Milanese voetbalavonden. Voor jou de uitgelezen kans om Milan voor die tijd nog een keer te bezoeken. Nog ruim vijf jaar vol Champions League duels, de Derby della Madonnina en al die andere wedstrijden. Zo kunnen we langzaam aan het idee van afscheid nemen gaan wennen.

Voor AC Milan en Inter Milan betekent dit balanceren tussen heden en toekomst. Enerzijds nog veel mooie avonden genieten van de magie van dit iconische stadion, terwijl achter de schermen de contouren van hun nieuwe thuis vorm krijgen. Voor de fans van beide clubs voelt het als leven in twee werelden. Iedere wedstrijd weer word je als fan van de Rossoneri of de Nerazzurri geconfronteerd met nostalgische herinneringen, onvergetelijke avonden en vele prijzen. Die iedere wedstrijd dichter bij het einde steeds een beetje pijnlijker worden. Tegelijkertijd weet je dat dit stadion eindig is, maar hangt er ook een belofte in de lucht. Een hypermodern stadion met 71.500 stoelen. Bestemd voor twee clubs vol ambitie, passie en de drive om het voetbal en het Milanese stadsleven naar grote hoogte te brengen.

Unieke twist

En nee, San Siro verdwijnt gelukkig niet helemaal. In de bouwplannen zit namelijk een unieke twist. Een deel van de tweede ring blijft overeind. En daarmee blijft een eeuw voetbalgeschiedenis bewaard voor de eeuwigheid. Deze tweede ring wordt ingebed in een geheel nieuw decor. Een schrale troost. Zo ontstaat er straks een unieke mix van oud en nieuw. Het gevoel en de nostalgie van het verleden, de successen en de grote spelers die naadloos overloopt in de plannen voor een nieuwe toekomst. Het begin van een nieuw hoofdstuk waarin Milaan en de beide clubs zichzelf opnieuw als voetbalhoofdstad van Europa op de kaart wil zetten.

Arrivederci San Siro. Het stadion dat vele hoofdstukken voetbalgeschiedenis schreef, de liefhebber veel heeft gebracht, maar nu toch over een aantal jaren gaat bezwijken voor het grote geld. Tot dat moment moeten we er maar maximaal van genieten.