Afscheid van het hoefijzer in Szczecin

Dit artikel is geschreven voordat Pogon Szczecin in 2022 het stadion volledig renoveerde.

Nee he?! Gaat het dan toch gebeuren? Al tien jaar verschijnt de ene ‘artist impression’ van een nieuw stadion na de andere op de website, maar telkens gebeurde er niks. Dit keer lijken de bouwplannen écht serieus te zijn. Ik moet er nog eenmaal naartoe. Ik wil nog één keer genieten van de geregisseerde chaos in het unieke allegaartje van ‘mijn’ Pogoń Szczecin.

Szczecin (400.000 inwoners) is een rauwe havenstad in het noordwesten van Polen. Het straatbeeld wordt bepaald door druk bereden boulevards met aan weerszijden afbladderende herenhuizen. Pakhuizen en havenkranen beheersen de oevers van de Oder. De hoofdstad van het wojwodschap West-Pommern is een stad zonder opsmuk en wordt door toeristen massaal gemeden. Die gaan liever naar het aangeharkte Gdansk.

Pogoń

Hoewel MKS Pogoń Szczecin, anno 1948, een club is met een lange traditie heeft die geen indrukwekkende erelijst. Drie keer haalde Pogoń de bekerfinale. Evenzo vaak werd er verloren. Alleen in 2005 haalde de ploeg de tweede ronde van een Europees toernooi. De laatste tien seizoenen degradeerde MKS zelfs enkele keren naar de eerste divisie. Deze jaargang gaat het ineens weer crescendo en vindt de club zich na de winterstop terug op de derde plaats. Europees voetbal gloort aan de horizon.

Begin maart ga ik op pad. Vanuit mijn centraal gelegen hotel is het twee kilometer lopen over de kaarsrechte Aleja Mickiewicza, die vals plat omhoog loopt. Al bij de eerste meters heb ik één van de lichtmasten in mijn blikveld. Aangekomen in de flatwijk Pogodno, steek ik het spoor over en loop langs de verroeste stadionhekken naar de ingang. De zwaailichten knipperen dreigend, maar de sfeer is ontspannen.

Mijn ticket haal ik bij het hetzelfde systeemgebouwtje als destijds tijdens het communistische regime. De tijd lijkt hier stil te hebben gestaan. Het parkeerterrein ervoor is even drassig als in mijn herinnering. Ik meld me aan de poort en evenals negen jaar geleden word ik naar een andere ingang gestuurd, om vervolgens op hetzelfde binnenterrein te belanden. Poolse logica, ik hou ervan!

De uitzondering

Tussen alle zielloze nieuwbouw-gebakjes die de hoogste Poolse divisie (Ekstraklasa) inmiddels rijk is, is het krakkemikkige Stadion Miejski imienia Floriana Krygiera een heerlijke uitzondering. Dit is nog Poolse meuk zoals ik die ken uit de jaren negentig. Hoewel mijn laatste bezoek aan het gemeentelijke stadion alweer dateert van 2007 is er gelukkig nauwelijks iets veranderd.

Het ovalen bouwwerk is nagenoeg compleet onoverdekt. Achter één van de doelen ontbreekt echter een tribune. De 16.000 zitjes zijn vaal en verweerd en de meesten lopen niet waterpas, waardoor er je telkens vanaf glijdt. De tribune waarvoor ik een kaartje heb gekocht loopt niet eens evenwijdig aan het veld. ‘Hoe heeft dat nou kunnen gebeuren?’, zo vroeg ik mij tijdens mijn eerste bezoek aan Pogoń de hele wedstrijd al af.

Pas weken later vond ik de verklaring. De voetbaltempel ligt op een helling, in een hoefijzervormig dal. Je komt derhalve ook aan de bovenste rij het stadion binnengelopen. De tribunes zijn in de vallei geplaatst en volgen de natuurlijke vorm van de helling, waardoor deze aan één kant niet evenwijdig aan het veld loopt. Er is in de jaren vijftig eenvoudigweg gebruik gemaakt van de natuurlijke omstandigheden om er snel (en goedkoop) een stadion neer te planten.

Boven het onoverdekte VIP-vak brachten in 2007 alleen een paar parasols bescherming tegen de zon/regen. Inmiddels zijn de lokale bobo’s en spelersvrouwen ondergebracht in een gebouwtje bovenaan de lange zijde, maar daarmee houdt de luxe ook meteen op. Achter de ‘curva’ situeren troosteloze flatgebouwen de horizon. Her en der staan barbecues te roken. Grote walmen blijven hangen boven het veld.

Liederen

Vanaf een half uur voor de aftrap galmen de rockliederen door de arena. Het repertoire is eenzijdig. Het cassettebandje met nummers van AC/DC, Guns ’n Roses en een Poolse rockband staat op automatische herhaling. De krakende muziekinstallatie voorziet niet van een dolby-surround-systeem, waardoor je iedere klank twee keer hoort.

Ik blijk mij op de ‘old-man-side’ te bevinden. Naast mij installeert een opa zich op zo’n glijbaanzitje. Hij poetst deze schoon met traditioneel Oostblok wc-papier. Uit zijn weekendtas komt voorts een plaid en een zakje zonnebloempitten tevoorschijn. Als het merkwaardige clublied ‘My Portowcy’ klinkt, gaan de donkerblauwe met bordeauxrood en gele sjaaltjes de lucht in. Ik geniet van de oude man die bloedserieus meezingt met de alternatieve rocksong.

Hoewel de aanvang van het duel tegen recordkampioen Ruch Chorzów gepland staat voor maandagavond 18.00 uur komt er redelijk wat volk naar Stadion Floriana Krygiera: er zijn 4.534 toeschouwers aanwezig, zou de stadionspeaker later omroepen. Zelfs in het uitvak bevinden zich 150 supporters uit de 600 kilometer zuidoostelijk gelegen mijnbouwstad. Het ultra-vak achter de goal is alleen minder vol dan voorheen. De sfeer is evenmin hartstochtelijk: negentig minuten lang wordt hier ononderbroken gezongen.

Omslag

We zijn nog maar een paar minuten bezig als de 1-0 erin ligt. De opa-side gaat helemaal los. De sjaaltjes zwaaien wild boven de hoofden. Even later is het alweer gelijk als de keeper van Pogoń geen verweer heeft op mooi ingedraaide een vrije trap. Nog voor de rust vliegt echter de 2-1 tegen de touwen en kunnen de fans weer met hun sjaaltjes zwieren.

Ik verlaat mijn bejaarde vrienden en loop boven de tribunes langs naar de ‘curva’. Van hieruit heb je een machtig uitzicht over de voetbaltempel en kan je schitterend zien hoe onevenwijdig de tribune langs het veld loopt. Bovenaan de ‘curva’ staan diverse bomen waartegen bierdrinkende supporters leunen. Een van de barbecue-koks staat hier in zijn schort eveneens te kijken. Wat nou comfortabele Commerz Arena?! Dit is pure voetbalromantiek.

De wedstrijd eindigt voor de thuisclub in een deceptie. Middenmoter Ruch buigt de achterstand in de laatste tien minuten nog om naar een 2-3 uitoverwinning. Was het publiek eerst nog zo ontspannen en blij, nu vliegt het favoriete Poolse scheldwoord ‘kurwa’ me nu om de oren. Daar gaan de Europese illusies. En daarmee ook de stadionverbouw-ambities? Laten we het hopen. Want het Stadion Miejski imienia Floriana Krygiera is echt een uniek pareltje in de voetbalwereld.

Het antwoord is ‘nee’: enkele jaren later wordt het stadion compleet gesloopt en staat er een gloednieuw bouwwerk.