WK-Finale? UTA Arad tegen Rapid Boekarest!

Duizenden supporters van UTA Arad zijn onderweg naar een uitverkocht stadion als de WK-finale nog bezig is. De wedstrijd tegen Rapid Boekarest is belangrijker dan een immoreel toernooi in oliestaat Qatar. We sloten een weekendje Arad af met een lekkere avond Roemeens voetbal. 

Bătrâna Doamnă

In de prijzenkast van UTA Arad liggen zes landstitels en de laatste dateert uit 1970. Hierna ging het minder met met de Roemeense club. Er volgden financiële problemen en degradaties. Soms kwam het team weer bovendrijven maar meestal was dit van korte duur. Controversiële zakenmannen bleven instappen en uiteindelijk besloten supporters met ex-speler Marius Tucudean zelf een doorstart te maken in 2013. Ze creëerden de club UTA Bătrâna Doamnă (de Oude Dame). 

Een jaar later werd de originele club opgedoekt en kreeg het nieuwe team van de bond het logo, de clubkleuren en prijzen allemaal toegeëigend. In 2017 nam Bătrâna Doamnă weer de oude naam aan: FC UTA Arad. De succesvolle beweging van de supporters bracht de club in 2020 terug naar het hoogste niveau, na een afwezigheid van twaalf jaar.

Feyenoord

Bij supporters van Feyenoord kan de naam UTA Arad bekend in de oren klinken. Toen Feyenoord de wereldbeker had gewonnen in 1970 moest het een week later thuis tegen Arad. Het ging om de eerste wedstrijd van het nieuwe Europacup I seizoen. De club heette in die tijd UTA: Uzina Textilă Arad, verwijzend naar de textielfabriek in de stad. Een totaal onbekende Roemeense club kwam naar de Kuip en hield de Rotterdammers knap op een 1-1 gelijkspel.

Hoofdcoach Ernst Happel zei voor de return dat een uitschakeling van Feyenoord het achtste wereldwonder zou zijn. Twee weken later werd het 0-0 in Roemenië wat betekende dat Feyenoord, de houder van de Europacup I én wereldbeker, was uitgeschakeld. De supporters van UTA zijn later die avond naar het hotel van Happel gegaan en hebben hem toegezongen: “Happel, Happel, Ha, Ha, Ha!“. Er ligt een gedenksteen bij het stadion om de selectie van het achtste wereldwonder voor altijd te herinneren.  

Victoria Socialismului

Een weekendje Arad, we weten niet wat we ervan kunnen verwachten en het begint direct verrassend. Als je het treinstation van Arad uitloopt stuit je op een gigantisch mozaïek kunstwerk. Op de zijkant van een administratiegebouw is sinds 1984 communistische propaganda te zien en dit is ondanks de val van de Sovjet-Unie nooit weggehaald. Als we het kunstwerk goed bekijken merkt een voorbijgaande vrouw dit op, mijn reisgenoot spreekt Roemeens en krijgt het een en ander uitgelegd. Het ministerie van cultuur heeft het kunstwerk in de jaren ‘80 gefinancierd om het socialisme te promoten. De gedetailleerde mozaïek symboliseert een groep werkers die de arbeid en productiviteit vieren. Helemaal bovenin straalt de tekst ‘Victoria Socialismului’, oftewel: Overwinning van het Socialisme. In slechts zestig dagen is de handgemaakte propaganda door de arbeiders voltooid.

De stad Arad is knus en overzichtelijk. Ten noorden ligt de adembenemende orthodoxe kathedraal, iets naar het westen van het centrum kom je in het Verzoeningspark. Hier worden 13 geëxecuteerde Hongaarse generaals herdenkt ten tijde van de revolutie in 1849. Vroeger maakte de stad deel uit van Hongarije en er staan nog steeds veel Hongaarse teksten op de kerken en monumenten. Het enorme fort ten oosten van het centrum is de basis van het actieve militaire garnizoen. Één keer per jaar gaan hier de poorten open voor het publiek. Het fort vormt op de map een sierlijke ster en bezit een kerk speciaal voor de mankracht.

Desley Ubbink

Het centrum van Arad ziet er met de kerst wonderlijk uit. De kerstmarkt is dan ook populair bij de inwoners. De meeste Roemenen hebben een bekertje zelfgemaakte Glühwein in de hand, terwijl op het podium een muzikant het ene na het andere kerstnummer zingt. Desley Ubbink, vriend van IndeHekken, heeft twee kaarten voor ons geregeld op de hoofdtribune voor de wedstrijd van morgen. Op de kerstmarkt krijgen we het bericht dat we de kaarten bij hem op kunnen halen.

Dit is zijn tweede seizoen bij Bătrâna Doamnă en het wonen in Arad bevalt hem wel, het is een prima stad dat zo’n beetje alles wel heeft. Voetballend gaat het minder aangezien de club voorlaatste staat in de competitie maar in het bekertoernooi draaien ze beter. Gek genoeg heeft het team in de laatste twee maanden liefst zeven keer rood gepakt. Volgens Desley kwam dat vooral door belachelijke beslissingen van de scheidsrechter. Het kan ermee te maken hebben dat UTA Arad het enige grote team uit het westen van Roemenië is, maar zoiets blijft gissen.  

Francisc von Neumann

In Roemenië is er een tijdsverschil van 1 uur. Wanneer de verlenging van de WK-finale nog bezig is zijn duizenden supporters onderweg naar het stadion. Het WK staat ver van de gemiddelde Roemeen af, de competitie is niet eens stilgelegd. Liever zelf in het stadion dan lui voor de buis hangen voor de ene voorspelbare supermacht tegen de andere, op een totaal immoreel toernooi in een oliestaatje. Dat het nu 2 graden onder nul is op een late zondagavond maakt niet uit, de wedstrijd tegen spoorwegclub Rapid Boekarest is uitverkocht.  

Het Stadionul Francisc von Neumann is sinds augustus 2020 de vernieuwde thuisbasis van UTA Arad. Het nieuwe stadion kan 12.700 supporters verwelkomen. De naam is ter ere van de Joods-Hongaarse Francisc von Neumann. Deze aristocraat had de lokale textielfabriek in bezit en stichtte in 1945 de voetbalclub. Francisc was een fan van Arsenal en daarom werden de kleuren rood en wit gekozen. Zijn textielfabriek ging uiteraard in de naam en vandaag de dag draagt de club dit nog steeds: Uzina Textilă Arad, afgekort UTA Arad.

We nemen plaats op de hoofdtribune die vernoemd is naar clublegende ‘Coco’ Dumitrescu. Hij stond als hoofdcoach aan het roer toen Feyenoord in 1970 werd uitgeschakeld. Het valt gelijk op hoe mooi het stadion is geworden. Er is gekozen voor de stijl van het Engelse Kirklees Stadium van Huddersfield Town. Elke tribune heeft een grote boog over zich heen en de zijden complementeren elkaar symmetrisch. De hoeken van het stadion zijn open en we zitten dicht op het veld. Moderne Oostblokstadions hebben zelden charme maar dit stadion komt zeker in de buurt. 

Out of Control

In het verleden heeft UTA veel supportersgroepen gehad maar die zijn uiteindelijk samengevoegd tot één actieve groep: Out of Control. Omdat het vandaag gaat om een wedstrijd tussen twee clubs die elkaar haten staat er genoeg te wachten. Als de aftrap is genomen worden er honderden slierten wit papier afgeschoten door Out of Control.  Hierdoor raakt het hele doel onder het wit en ligt het spel tien minuten stil. Rapid Boekarest gebruikt die tijd aan de andere kant om een banner omhoog te houden.

Deze tekst refereert aan het jaar 1989 toen dicht bij Arad (Timișoara) een revolutie tegen het communisme opstond. Rapid spreekt de waardering uit naar de protestanten die toen zijn opgestaan tegen het regime en streden voor het liberalisme. De Roemeense vlaggen hebben allemaal een gat in het midden, dit deden de burgers ten tijde van de revolutie ook als teken voor verandering. Bij de thuisclub hangt er ook een spandoek dat het liberalisme steunt. Dit is de enige overeenkomst vandaag. 

Incubators en shampoo

De supporters van UTA Arad hebben over de hele wedstrijd veel banners met tekst gericht op de hoofdstedelingen. Zo vertelt er een dat Rapid overal in het land wedstrijden speelt maar de supporters nog steeds analfabetisch zijn. Een snijdende opmerking omdat men vroeger neerkeek op het zuiden van Roemenië. Ongeletterdheid was daar meer een probleem dan in andere gedeeltes.

De volgende banner gaat door op Boekarest: ‘Luister niet naar ze, ze zijn in de incubator gelaten als baby’s’. Inwoners van Boekarest hebben een donkerdere huid en worden door de Arad ultras geassocieerd met gipsy’s. Een incubator is een donkere plek waar het kind geen zonlicht ziet en opnieuw wordt er een vergelijking gemaakt met het IQ. 

De ultras van Out of Control houden nog een banner omhoog: “Volle buiken, lege zakken. Regen brengt water, we geven jullie shampoo’’. Een referentie naar een paar jaar geleden toen het hete water in Boekarest was afgesloten. Rapid supporters zouden leven in het nu en niet denken aan de toekomst. Vanuit het uitvak laait de woede verder en verder op. 

Vaag doek

Ondanks dat er veel aan de hand is op de tribunes is de wedstrijd best aardig.
Opvallend is Rares Pop die indruk maakt op de rechtervleugel. De puber is zeventien jaar oud en speelt frivool. Pop heeft tegenover zich een stokoude verdediging bestaande uit twee 36-jarigen en de 38-jarige aanvoerder Săpunaru. Die keuze voor ervaring lijkt niet goed uit te pakken. Textiliștii komt sterker voor de dag en het grote verschil op de ranglijst is niet te merken. Desley Ubbink speelt een puike wedstrijd op het middenveld, hij toont karakter en is een leider op het veld. De aanvallende intenties van UTA worden beloond met een goal.

Dan begint het grimmig te worden aan de overkant. Op de lange zijde tegenover het hoofdgebouw hangt een vaag spandoek ‘Dieven worden gestraft. Slavernij is geërfd’. De beveiliging probeert meermaals het doek weg te halen maar de supporters blijven tegenstribbelen. Ze raken slaags en nemen het doek mee naar een hogere plek. De security haalt de politie erbij maar die lijken aan te geven dat het doek de regels niet overtreedt. De precieze betekenis blijft onduidelijk hoewel het doek wel de lokale nieuwspagina’s haalt. 

Zo dichtbij

De tweede helft maakt Rapid de dienst uit en komt Arad er alleen nog uit op de counter. Het veld waarop de wedstrijd zich afspeelt hebben we zelden zo slecht gezien, bij de plaatselijke amateurclub van Hoofddorp ligt een biljartlaken in vergelijking met dit Roemeense trapveld. Desondanks lijken de textielwerkers zich naar een broodnodige overwinning te vechten tot de scheidsrechter – zoals zo vaak tegen Arad – roet in het eten gooit. Er wordt een zeer dubieuze penalty gegeven in de 90+7ste minuut en die maakt Rapid natuurlijk. De supporters die de reis van zeker zeven uur (!) hebben afgelegd gaan los na de benutte penalty en gooien vuurwerk op het veld. Opnieuw krijgt Arad het helaas niet voor elkaar drie punten bij te schrijven.

De wedstrijd was een mooie afsluiter van een heerlijk weekendje in de Roemeense stad Arad, als toerist kun je je hier prima amuseren. Van de schitterende orthodoxe kathedraal tot de gezellige kerstmarkt, het mozaïeken kunstwerk en de spotgoedkope prijzen. De vriendelijke, behulpzame mensen en uiteraard het aparte stadion met de strijd tussen UTA Arad en Rapid Boekarest.