Vur unne knaak nor De Braak

“Houtkrul, voor wie ben jij dan: Ajax, Feyenoord of PSV?” vroeg een jongen één straat achter mij wonend.
“Uhm, weet ik nog niet.”
“Bij PSV speelde Berry van Aerle, da’s een Helmonder, wist je dat? Niet voor PSV zijn is raar.”
“Ja, maar ons pap zegt dat Ajax het mooiste voetbal speelt.”
“Jongen, kiejk hum, die zijn niet eens kampioen geworden dit jaar.”
“Ja, maar dan kun je nog wel het mooiste spelen toch?”
“…maar wist je dat er in Helmond ook een voetbalclub bestaat waar profspelers spelen?” kwam een jongen die twee straten achter mij woonde tussen ons beiden in.
“Wat, hoezo? Je bedoelt net als Ajax, Feyenoord en PSV?”
“Ja, echt waar, met tribunes en grote lampen. De club speelt op sportpark De Braak, waar jij voetbalt bij MULO.”
“Huh, écht? Wouzers!” (uitspraak van Inspector Gadget, red.). “Ik heb dat stadion nooit gezien!”
“Je moet aan jullie pap vragen of je er met hem een keer heen mag. Het heet ‘Helmond Sport’. Ik heb dat ook met mijn pa gedaan, da’s echt kaasje!”

Dit schrijven is naar aanleiding van de laatste wedstrijd die gespeeld gaat worden in stadion De Braak op vrijdag 21 februari 2025: Helmond Sport – Vitesse. Het stadion, bestaande uit drie tribunes, tien schuurtjes en tien dakkapellen, wordt ingeruild ingerolen voor een twee tribune tellend stadion, met een optie tot vier bij promotie naar de eredivisie. Bij Europacup I-wedstrijden zal uitgeweken worden naar het Philips Stadion. Pal neffe het oude stadion gebouwd, dus De Braak wordt niet braak. Vuurwerk is ingekocht, België is leeggekocht. Bier is ingekocht, de Lieshoutse brouwerij draait nachtdiensten. Het wordt huilen en het wordt lachen, het wordt rouwen en het wordt feesten deze vrijdag.
Oh wacht, de KNVB heeft bepaald dat de inhaalwedstrijd tegen FC Emmen moet plaatsvinden… op maandag (!) 24 februari. Dus op een maandag wordt de allerlaatste wedstrijd in stadion De Braak gespeeld. Het past bij de cynische humor in onze fabrieksstad.

Ik rij met jullie lezers nostalgia road in, ofwel de Bakelse Dijk.

De man die Ajax het mooiste vond voetballen, mijn wijlen vader, vond Helmond Sport om en nabij het slechtste voetballen. Tuurlijk nam hij mij wel mee toen ik ‘m vroeg naar een wedstrijd te willen gaan. Even ervoor bracht hij mij altijd achterop zijn fiets, hij schetenlatend in mijn gezicht, naar het aan Helmond Sport grenzende ‘Met Uiterste Leeuwenmoed Opwaarts’ a.k.a. MULO, één van de vier voetbalclubs die op sportpark De Braak speelde. En ineens fietste ik zij aan zijn met Onsvadder.
Toen m’n pa bij wat blijkbaar het stadion was van z’n fiets stapte, dacht ik: o, is dít het stadion blijkbaar. Zag er toch kleiner uit dan De Kuip of sportpark Olympia te Waalwijk. Wedstrijdaffiche: Helmond Sport – TOP Oss. Uitslag 0-0. Kei slechte ballen op het veld, kei kouwe ballen in mun boks.
“Als je nog ’s wil gaan,” zei m’n ouwe, “dan ga je maar met je vrienden”.
Mijn tweede wedstrijd was met mijn voetbalteam MULO E1. Of misschien was het met de E4, maar ik schaam mij tijdens het schrijven dat ik ook in E4 gezeten heb. Wedstrijdaffiche: Helmond Sport – VCV Zeeland. Uitslag 2-2. Dat Helmond tegen Zeeland speelde, daar schaamde ik mij ook voor. Voor de lezers die denken: Zeeland, hadden die een club? Jazeker, en die stonden twee jaar achter elkaar stijf onderaan op plaats 20. Toch won Helmond niet. Want die stonden stijf bekant onderaan op plaats 18. Maar héy: Zeeland ging failliet, Helmond Sport niet! Hartstikke goed bezig wij.

Ik ging met mijn vrienden uit de straat naar mijn club toe, en had een hoedje van Helmond Sport op met alle handtekeningen van de toenmalige spelers erop! Ik kende er geen één van. En dat hoedje zag er belachelijk uit. Twee tienermeiden vonden dat ook, maar ze vonden mij aandoenlijk of zo. Als groep 8’er had ik nog nooit een vriendin gehad, laat staan gezoend of bijvoorbeeld mijn vinger bij een meisje gedaan. Maar die twee meiden, die minstens 15 waren, zaten de hele tijd tegen mij aan te schuren en heetgebakerde opmerkingen te maken; ik stond gewoon vastgeplakt tegen het hek. Ik snapte er niks van, sterker nog: nu nog niet. Na de wedstrijd zag ik ze niet meer… nooit meer. Wie waren die meiden!?!? Waarom deden jullie dit een 12-jarige aan? Een 12-jarige die ineens groeipijn ervoer. Meld je verdomme na pakweg 30 jaar! #metoo.

Een aantal jaar later, toen ik een kuttiener werd, bezocht ik met mijn maten uit de Leonardusbuurt, Eeuwsels en Vebam De Braak steeds vaker… het was tien minuten fietsen en het was goedkoop. Zeker toen we voortaan gratis binnenkwamen. De kassaverkoper zei ons op een mooie dag: “Loistert, ge hèt betald, okeej? Mar ik haá vundaag te wainig kàrtjes gekrigge van de repro, ik ken oe gin toegangsbewaaijs gìvve. Ge moet mar effe tigge de steward zegge ‘Willy’, dah snapt haaj wel en dan kende gewon durlaupe nor de tribune”. Wij tegen die steward: “Uh, we moesten Willy zeggen, kan dat?”, en doorlopen mochten we.
Dus wij week in, week uit géén kaartje meer kopen, maar direct naar die steward toe: “We moesten weer ‘s Willy zeggen”. De kaartjesverkoper en de stewards hielden bedrieglijk weinig extra zakcenten over aan hun bedrog.

Één van de wedstrijden die ik zag op de Braak was Helmond Sport – PSV met een 17-jarig Braziliaantje in de gelederen. Het werd een best wel terechte nederlaag van 1-5. Ik had mijn handtekeningboekje bij waar gek genoeg allemaal handtekeningen instonden van FC Twente-spelers, omdat mijn pa en ma tijdens een vliegreis naar Amerika in hetzelfde vliegtuig zaten als zij (en ja, ik heb een handtekening van Prince Polley, en ja dat is fucking cult!). Ronaldo zette z’n handtekening. Even ervoor hadden ze tig gratis Tappaz bitterballen van de kantinejuffrouw naar binnen gewerkt, maar de honger van mijn mede Helmondertjes was niet gestild toen Ronaldo dat boekje aan mij terug wou geven. Hun handjes, met mosterdzaad en vet, staken door het hekkie heen. Ronaldo gaf het boekje gelukkig aan de juiste persoon, maar ’t werd alsnog uit mijn handen getrokken door een Marokkaan van het Mondriaanplantsoen, Wilma 3e fase. Die buurt was in 1997 bekend van sociologisch onderzoek door de Rijksuniversiteit Groningen, en dat sociologisch onderzoek concludeerde dat er links en rechts wat sociopaten woonden. Toevallig kende ik z’n maatje, kreeg het boekie terug, waarbij hij emotioneel sprak: “Jij hebt alles, ik heb niks in mijn leven”. Dat vond ik wel sneu. Een aantal jaar later zat ie in jeugddetentie, vervolgens in de grote mensengevangenis. Misschien had ik ‘m dat boekje toch moeten schenken?!

Het jaar onzes Heres John De Wolf 1998/1999 brak aan. Het jaar waar Helmond Sport op de vierde plaats belandde, waar ik alleen maar jaren kende dat Helmond Sport vierde werd in het recht(sond)er(in)rijtje. Helmond Sport had… de nacompetitie gehaald!
‘Ik was 16 en jij was 28, en van de liefde wist ik nog niet veel, maar ik begreep wat jij me wilde zeggen, ik was geen kind meer, en ’t werd zomer…’
Deze tekst van Rob De Nijs sloeg die avond precies op mij! Alhoewel ik hier niet spreek van een oudere dame waar ik seks mee had. Neen, als 16-jarige ging ik voor het eerst in mijn leven in de kantine bier zuipen met een ouwere kerel van de HARDE KERN!
Vele jaren van nacompetitie volgden (met een tussenjaar op plaats 18 omdat coach Gerald Vanenburg er niks van bakte/té geniaal was voor de spelersgroep). Onder andere de Turkse voorhoedespeler Emrullah Güvench was een geweldige tasjesdief. Naast Superturk was hij superklein. De pijpen van zijn korte broek raakten de bovenzijde van zijn voetbalsokken. Op een gegeven moment had zijn moeder, die in een naaisalon werkte, de broek en de sokken aan elkaar genaaid.

Op sportief gebied heb ik van alles meegemaakt op De Braak. Maar nog meer heb ik van alles níet meegemaakt op De Braak. Zoals bekant-promoties. De absurdste was in 2004 tegen Sparta. Ivan Tsvetkov speelde voorin bij Helmond Sport, maar vlak voor de promotiewedstrijd werd bekend dat hij naar Sparta zou verkassen het jaar erop! Onze trainer… zette ‘m er gewoon tóch in. Wat doet Tsvetkov toen ie een niet te missen kans kreeg op drie meter voor de goal tegen zijn nieuwe club Sparta? Missen die kans op drie meter voor de goal tegen zijn nieuwe club Sparta. Helmond verloor. Van de vele stadionverboden die vielen die middag is er eentje de geschiedenis ingegaan als elk jaar terugkerende, hilarische verjaardagsanekdote. Een Helmonder kreeg een verbod omdat ie een politieagente te paard een ‘pèrdehoer’ genoemd had. “En dat terwijl het een pèrdehoer wás.” zegt ie dan.

De randzaken oftewel de net-over-het-randje zaken werden interessant voor mij. Oe, een vraag van een uitsupporter, ja stelt u ‘m maar?
‘Als ik als uitsupporter een auto parkeren wil búiten het uitvak, mag dat?’
Natuurlijk, dat mag, mits we er op onze beurt een raam uit mogen slaan, bij voorbaat dank dat we dit van u mogen.
Een maat van me zag een sjaaltje met ‘Telstar Witte Leeuwen’ aan de binnenkant van een auto hangen (eigenaar was De Boot, zo las ik later op het gastenboek van Hellmond.nl. Alsnog excuses Boot, hopelijk heb je na 25 jaar een nieuw zijraam). M’n maat sloeg een zijraam eruit, pakte het sjaaltje, maar pakte ook wat glasscherven. Dat vastpakken van scherven hoeft niet per se met je handen, mijn maat deed dat bijvoorbeeld met zijn triceps. De arme jongen had zoveel bloedverlies dat hij duizelde. Een tweede maatje nam ‘m mee naar diens ouderlijk huis, waar de mama liefelijk een verband legde om zijn armpje. Zoiets kan alleen in de schaduw van de in stadionlampen gelegen (a-)sociale Dr. Ledelstraat.

De straat met de grootste concentratie van wat mensen in Helmond noemen ‘Helmonders’. De straat waar je de keerzijde van Schultenbräu proeft. De straat waar we doorheen lopen vanuit café Bolle Nico op weg naar De Braak. Naar de kantine HLMD.

Deze kantine was een goede opvoeder. Als een soort van gekke oom. Door toedoen van mijn toen pas geborene (die overigens op tweejarige leeftijd ‘Vur wellike club bende gai’ al kon zingen), had ik de godganse dag een slaapkop. Ik liep naar de kantinedame en vroeg om een k..
“WHAHAHA! Bènde gai in de k’tine of op bezoek bai oe tante Truus? Lillike huismus dagge dar staot!”
– “Ja, haha, mannen, ik heb een zware dag gehad. Dame, mag ik van jou een k..”
“WHAHAHA, naw probirt die koekwous ’t wir! Douwt oe neus effe vol man, lillike bejaarde dagge dar staot!”
De zuipende aanwezigen vonden mijn voornemen zodanig debiel, dat ik nooit meer om een koffie heb durven vragen. Zuipen wat het halen kan is = verplicht.

Toen Helmond Sport thuis eens tegen Excelsior aan het verliezen leek met 2 goals voor en 7 tegen, besloot ik kut te gaan doen. De kantine-ingang werd gedurende de wedstrijd geblokkeerd door een bloedirritante Irakese uitsmijter. Die kerel vond zichzelf nogal breed. Dat was hij ook. Weet je wat ik flikte? Witte wah ik deej? Ik bestelde bier in de kantine in plaats van onder de tribune… want daar kreeg je écht glas… en nam dát mee naar de tribune! Om mee te gooien!? Nee joh, een kutwedstrijd kijken met bier uit een glas in plaats van kutplastic maakt de kutwedstrijd een beetje minder kut.
De Irakees merkte het echter meteen op, griste het glas uit mijn hand en smeet de inhoud – weliswaar als goed Moslim – weg. Ik werd pisnijdig. Dus ikke er iemand bijhalen. Hij was twee keer zo groot en breed, dus ik had er recht op. Met twee man sterk voor z’n neus staand maakte ik grappen:
‘Ey, heb jij ooit gewerkt voor de IRA, Kees?’
Na wat intimidatie besloot hij uit eigen zak twee euro vijftig terug te geven zodat ik mijn biertje opnieuw kon bestellen. Die Irakees hebben we daarna nooit meer getroffen bij de club. Terug naar Ierland denk ik.

Uitsupporters maakten het plaatje compleet. Uit je plaat gaan tegen uitsupporters maakte het nog completer. Moet ik het over grote rellen hebben? De Braveheart-veldslag eind jaren negentig, zonder Schotten en Engelsen maar met Bosschenaren en Helmonders? Of tegen datzelfde FCDB een paar jaar gelee waar een staantafel als een slaantafel gebruikt werd? Of tegen de Eagles begin jaren nul? (waar het krantenbericht onder andere schreef over ‘een 18 en 44-jarige Helmonder werden opgepakt’ en denkt: rellen zijn als een familiefilm, geschikt voor jong en oud!)
Deze heftige rellen zijn spannend, maar… mijn slapste rel is leuker. Thuis tegen FC Eindhoven. Over slap gesproken. De EVV’ers begonnen luidkeels te schelden. We liepen met tien man sterk helemaal vanuit de andere zijde van de tribune naar het uitvak. Scholden terug! Hard!
En toen… gingen we weer op weg naar onze eigen zitplek. Da wassie. Maar niet voordat ik over een stoeltje flikkerde en op m’n bakkes viel. Wat opgenomen werd door een fan van FC Eindhoven en die dat op Twitter gooide.

Nou, vooruit, één relleke dan. Na een aantal keer op kroegentocht te zijn geweest in textielstadje Burnley, onze even(knots)knie uit Engeland, kwamen vijfentwintig fanatici van BFC naar textielstadje Helmond voor een wedstrijdje tegen MVV. Omdat de Maastrichtenaren voor het zoveelste jaar provoceerden met vlaggen met varkenskoppen erop, waarmee ze doelden op Helmonders, werden wij nondekadet link. Want wij zijn kattenmeppers en geen varkenskoppen. We eisten dat de vlaggen werden ingenomen door hullie stewards. Maar er werd niet ingegrepen. Toen wijzelf die ingreep wilden doen, greep de politie in (onze kraag).
Meer dan vijfentwintig stadionverboden, met als hoogtepunt een 55+’er van Burnley FC die als een jonge hond naar het uitvak wilde rennen, maar een andere jonge hond tegenkwam: eentje van de plisie die in zijn kuit ging hangen. Dat was de enige vrolijke noot die muffe avond.
Op later moment lieten agenten beelden zien van hun bodycams. Om hun gelijk te halen betreffende de buitensporige supportersagressie.
Tja, ik kan er niks aan doen dat ik een laag ethisch normbesef heb omdat ik maar van de HAVO ben en niet van het VWO. Maar ik denk dan: als wij supporters bodycams droegen had je dezelfde soort beelden gezien, maar dan met politieagressie op de filmrol. Toch?
“We can become cops, or criminals . . . when you’re facing a loaded gun, what’s the difference?”
Dit citaat is van Jack Nicholson als maffiaman ‘Frank Costello’ in de grootse film ‘The Departed’ van niemand minder dan regisseur Martin Scorsese.
Martin en ik snappen elkaar.

Stadion De Oude Braak.

Waar ik als kind voor een knaak binnenkwam. Waar ik genoot van (het geouwehoer rondom) voetbal. Waar ik mezelf kon zijn, waar ik me kon laten gaan, maar ook waar ik over de schreef ging.
Een kaartje in stadion De Nieuwe Braak kost een knaak in het quadruple. De opening is een paar dagen na de Carnaval wanneer al ons geld opgezopen is. Dus, en ter afsluiting, deze tip: kom tien minuten na aanvang wedstrijd. De kaartjesverkoper gooit dan zijn luik dicht. Loop dan vanachter het bosje naar het toegangshek en geef aan dat je naar binnen wilt. De steward zal vragen naar je kaartje. Zeg:
‘Die had ik graag willen kopen, maar het luik is dicht.’
De steward zal in de war zijn en om zich heen kijken. Daarna laat hij je gratis binnen.
Deze tip heb ik van een uitkeringsgerechtigde vriend.

Stadion De Braak: ik heb je vereeuwigd op papier. Ik ben niet bang meer voor het donker. Je mag je nachtlampjes uitdoen.

PS: Waar ik tasjesdief schreef, bedoelde ik goaltjesdief.

Dit artikel is geschreven voor Helmond Sport-supporter Willem de Houtkrul, die dit al vaker deed voor In de Hekken. Lees bijvoorbeeld ook Burnley from the North, Helmond from the South en Jingle bell, jingle bell, Helmonders in de cel.

(Foto’s met dank aan North Side Vak-O en Stadion De Braak. Coverfoto met dank aan Maggy van Hout)