Voetbal in Montenegro

Montenegro is niet het bekendste voetballand van Europa. Vroeger speelden de clubs in Joegoslavië en sinds 2006 heeft dit land haar eigen voetbalcompetitie. Hoe leeft het voetbal in Montenegro? Hoeveel mensen bezoeken het stadion?

Montenegro is een van de kleinere landen in Europa en heeft iets meer dan 600.000 inwoners. Dat is vergelijkbaar met een stad als Rotterdam. Het land kent een bijzondere voetbalgeschiedenis vanwege het uiteenvallen van Joegoslavië in 1992. Vanaf 1992 tot 2006 werd er gespeeld in de nationale voetbalcompetitie van Servië en Montenegro. Nadat Montenegro in 2006 onafhankelijk verder ging, ontstond hun eigen nationale competitie.

Voetbal in (voormalig) Joegoslavië

Van 1922 tot 1940 speelden Montenegrijnse clubs in hun eigen competitie, waarin Crnogorac Cetinje en Balsic Podgorica domineerden. Vanaf 1946 gingen ze over naar de Joegoslavische competitie en speelden de meeste Montenegrijnse clubs daar in de lagere niveaus. De teams die de hoogste Joegoslavische competitie wel haalden, hadden daar een redelijk anonieme rol, aangezien de competitie werd gedomineerd door Servische en Kroatische clubs. Zo waren Rode Ster en Partizan in deze periode tot 1992 gezamenlijk goed voor dertig titels. Buducnost Podgorica speelde 26 seizoenen mee op dit niveau, wat duurde tot 1992.

Toen Joegoslavië vanaf 1991 uit elkaar begon te vallen, werd de voetbalcompetitie van Servië en Montenegro opgericht. Er was minder concurrentie, maar nog steeds verkeerden de Montenegrijnse clubs niet in de top. Zeven teams hebben meegespeeld in deze competitie: Buducnost Podgorica, Sutjeska Niksic, FK Mogren Budva, Rudar Pljevlja, FK Zeta, Kom Podgorica en Jedinstvo. FK Zeta behaalde in 2005 een derde plek, wat in veertien seizoenen de beste prestatie is geweest van een club uit Montenegro.

Onafhankelijkheid in 2006

Bij het onafhankelijkheidsreferendum in 2006 was iets meer dan de helft van de voor onafhankelijkheid en gingen Servië en Montenegro uit elkaar. FK Zeta, Buducnost Podgorica en Jedinstvo speelden nog mee in het laatste seizoen van de gezamenlijke hoogste competitie. De onafhankelijkheid betekende dat Montenegro voor het eerst sinds 194o weer een eigen voetbalcompetitie had. De drie genoemde clubs vormden samen met zeven clubs uit de tweede competitie en twee uit het derde niveau de Montenegrijnse hoogste voetbalcompetitie, die we anno 2022 kennen als de Prva Crnogorska Liga.

Na zestien seizoenen zijn Buducnost Podgorica en FK Sutjeska met vijf titels de recordkampioenen. In totaal zijn er zeven verschillende kampioenen geweest. Op het hoogste niveau spelen tien teams, voorheen waren dat er twaalf.

Europese prestaties

Het Montenegrijnse voetbal staat momenteel slecht aangeschreven. Op de coëfficiëntenranking staat alleen San Marino onder het land. Vaak zijn de kwalificatierondes voor de Champions League na één tegenstander al voorbij. Voor de Europa League en Conference League gaat het soms iets beter en wordt er een tegenstander uitgeschakeld.

Bij de kwalificatierondes halen de Montenegrijnse teams vaak veel betere toeschouwersaantallen, ondanks het feit dat ze regelmatig moeten verhuizen naar een stadion dat voldoet aan de eisen van de UEFA. Gezien de resultaten kan je stellen dat Montenegro bij de mindere landen van Europa hoort. Zo zijn clubs uit Luxemburg of van de Faeröer in voorgaande kwalificatierondes wel eens te sterk geweest.

Eenmaal stuntte FK Zeta door in 2012 de play-offronde van de Europa League te halen. Na winst op JJK uit Finland en FK Sarajevo, wachtte PSV in de laatste ronde. Zeta werd de eerste club uit Montenegro die tegen een club uit Nederland speelde. Voor 7.000 toeschouwers won PSV met 0-5 in Montenegro, om vervolgens in de return de gasten met 9-0 naar huis te sturen.

Supporters

Hoeveel mensen komen naar het stadion in Montenegro? Bij de meeste clubs kleinere clubs in de hoogste divisie zal je ongeveer 500 supporters zien. Bij Buducnost en Sutjeska, de teams uit de twee grootste steden, gaat dit richting de 1.000. Bijzonder is dat bij Jedinstvo uit Bijelo Pole, dit seizoen telkens meer dan 1.000 op de tribunes zit. En dat terwijl de club niet zo’n succesvolle historie heeft. Tegen Sutjeska waren er bijvoorbeeld 2.500 supporters in het stadion. Bij Buducnost tegen Sutjeska, de topper van het land, kan je 2.000 man verwachten. En natuurlijk wat mooie sfeeracties. In de tweede divisie ligt het gemiddelde op zo’n 200 toeschouwers per wedstrijd.

Vergeleken met buurlanden in Europa klinkt dit natuurlijk niet zo hoog. Toch zijn deze aantallen te relativeren. In een land met weinig wegen en slechts twee treintrajecten is het niet altijd even makkelijk om van A naar B te komen. Het land is niet zo vlak als Nederland, waar je in elk gehucht nog een buslijn hebt. Daarbij zijn de grootste steden niet echt groot te noemen. Derde stad Pljevlja heeft iets meer dan 20.000 inwoners, dat is in vergelijking met vele Europese landen niet eens een stad te noemen.

Dit betekent niet dat de wedstrijden sfeerloos zijn. Er zijn verschillende clubs met een actieve supportersgroep en de grotere groepen zal je ook in uitvakken zien. Vergeleken met vroeger hebben de toeschouwersaantallen wel een vrije val gemaakt. In de jaren 70 kwamen er vaak zo’n 11.000 supporters op wedstrijden van Buducnost af. Begin deze eeuw lag het gemiddelde op rond de 2.000 aanwezigen per duel, een aantal dat nu ook is gedaald.

Nationale team

Hogere toeschouwersaantallen in Montenegro zie je wanneer het nationale team speelt. Pal naast het centrum van Podgorica vind je het Stadion Pod Goricom, waar het nationale team en Buducnost spelen. Dit is vanzelfsprekend het meest volwaardige stadion van het land.

Montenegro kan rekenen op steun van fanatieke supporters uit alle delen van het land. De groep Ultra Crna Gora is bij meerdere sporten op de tribunes te zien. Montenegro hebben we nog niet op een groot eindtoernooi gezien. Wel wist Servië en Montenegro zich te kwalificeren voor het WK in 2006, waarin Nederland onder andere de tegenstander was. Arjen Robben maakte het enige doelpunt in dit duel.

Niet overtuigd?

Ben je niet overtuigd van de voetbalbeleving, het niveau of de clubs? Geen zorgen, Montenegro heeft meer te bieden. Sommige stadions liggen prachtig gelegen tussen de bergen of aan het strand, zoals het stadion van Mornar Bar (onderstaande foto’s) of Bokelj Kotor!

Foto header: Stadionmomente. Meer in dit artikel.