Tien helden en een hond

Boeken over het Engelse voetbal. Die kunnen er niet genoeg zijn. Het lijkt alsof er nergens zoveel mooie verhalen zijn te vinden als in Engeland. Of het nu gaat om een team dat zich unaniem opgaf om al kanonnenvoer te dienen in de Eerste Wereldoorlog, de Crazy Gang van Wimbledon, een keeper die met een gebroken nek een FA-cup finale speelde, de opkomst van Swansea City of een schoothond die de gestolen wereldbeker terugvond. Engeland is cult.

Na de boeken van Joris van de Wier (wiens boek nu verkrijgbaar is als De football toerist) en Paul Baaijens, waarin het groundhoppen, stadions en clubcultuur centraal staan, heeft nu Tom Egbers een boek uitgegeven waarin hij de lezer elf verschillende verhalen over de Engelse voetbalgeschiedenis voorlegt. Dat Egbers een grote voorliefde heeft voor Engels voetbal is algemeen bekend. Egbers is de man achter ‘That final day’, de sublieme documentaire over de doodsstrijd van Swansea City en Exeter City. Nu is er dus een boek van zijn hand waarin het Engelse voetbal centraal staat, ‘Tien helden en een hond. Een elftal verhalen’.

Het boek bevat elf verhalen die de gehele twintigste eeuw beslaan. De elf verhalen hebben als titel alleen een voornaam, waardoor het elke keer weer een verrassing is wat je de komende bladzijden zult lezen. Soms is het razend interessant, soms vermakelijk, maar net als in een voetbalelftal heeft niet alles dezelfde kwaliteit. Het verhaal over de schoothond Pickles die de wereldbeker terugvond aan de vooravond van het WK 1966 is bijvoorbeeld al eens aan bod gekomen in Andere Tijden Sport. Een programma van, jawel, Tom Egbers. Ook verliest Egbers zich af en toe in geparafraseerde dialogen. Dialogen die geloofwaardig overkomen, maar waarvan ik als historicus toch graag zou willen weten waar de informatie vandaan komt. Denkt hij dat een bepaalde situatie op deze manier zich heeft voorgedaan, of is het ook daadwerkelijk zo gebeurd? Dit blijft af en toe, naar mijn mening, te onduidelijk.

Dat zijn echter kleine kritiekpuntjes. Egbers slaagt er in de romantiek van het Engelse voetbal op een prachtige manier bloot te leggen. Romantiek die vandaag de dag af en toe ver te zoeken is in de hogere afdelingen van het Engelse voetbal. Bevlogen vertelt hij over een stokoude elftalfoto waar zijn eigen opa op blijkt te staan. Een absolute aanrader is het verhaal over Clapton Orient, het huidige Leyton Orient, waar de volledige club honderd jaar geleden ten strijde trok tegen de Duitsers. Meerdere spelers zouden de dood vinden in de modderige Franse loopgraven.

Of neem het verhaal over James ‘Jimmy’ Robert Glass. Een middelmatige keeper die vaker van club veranderde dan Neymar van kapsel. Uitgerekend deze voetbalnomade scoorde in de allerlaatste seconde van de blessuretijd waardoor zijn ploeg, Carlisle United, eind twintigste eeuw behouden bleef voor het betaalde voetbal. Een doelpunt op leven en dood. De concurrent, Scarborough FC, degradeerde naar de amateurs en is inmiddels failliet. Het zijn dit soort verhalen die blijven intrigeren en waarvan Egbers een alleraardigst elftal heeft samengesteld.

Enige tijd geleden benaderde Egbers mij dat ook hij een boek had uitgebracht over Engels voetbal. ‘In alle bescheidenheid’, meldde de nestor van Studio Sport er voor de zekerheid nog even bij. In al mijn bescheidenheid kan ik concluderen dat Egbers een alleraardigst boek heeft geproduceerd. Niet elk hoofdstuk is even briljant, maar het is een elftal dat bovenin mee kan draaien.

Tien Helden en een hond. Een elftal verhalen – Tom Egbers
174 pagina’s – verschenen april 2014
Paperback – € 14,90
Uitgeverij Thomas Rap