Politiebusjes tussen de toeristen
Het duurt dan ook niet lang tot wij, vermoedelijk vanwege onze jonge leeftijd en type kleding, door twee Engelse meisjes worden aangeschoten met de vraag wat er in godsnaam aan de hand is. Na een korte uitleg over de wedstrijd (“kind of like Rangers-Celtic?”) sluiten ze af met de vraag of er nog kaarten te koop zijn. Het schitterende beeld van twee knappe Engelse jongedames die compleet per toeval bij de Holy War verzeild raken, verdwijnt de rest van de avond niet meer uit mijn hoofd. Terwijl het plein steeds verder volstroomt met hooligans uit verschillende windstreken is er één straat verder tegelijkertijd een protest bezig tegen de strenge abortuswet in het Katholieke land. Terwijl deze tienduizenden slechts bewaakt worden door 3 politiebusjes, mogen de voetbalsupporters op het plein zich verheugen over het zesvoudige daarvan. Een klein verschil. Om kwart voor 5 gaat het geheel uiteindelijk in hoog tempo en met de nodige pyro richting het stadion van de gehate rivaal. Het gezang van een kleine duizend supporters weerklinkt over de gehele Grote Markt. De derby van Krakau is begonnen!
De hooligancoalities
De grote politieaanwezigheid is niet voor niets. Het is voor het eerst na enkele jaren afwezigheid dat uitsupporters (1.000 in dit geval) aanwezig mogen zijn bij de derby van Krakau. Daarnaast staat de wedstrijd niet voor niets bekend als de Holy War. De rivaliteit tussen Wisla en Cracovia is van een ongekende felheid. Toen Poolse hooligans zo’n tien jaar geleden tot het ‘Poznan Pact’ kwamen, waarbij werd besloten om geen wapens te gebruiken tijdens onderlinge gevechten, waren er slechts twee clubs die het niet eens konden worden. Wisla en Cracovia. Dat heeft de leider van Cracovia overigens geweten ook. In 2011 werd hij midden op de dag aangevallen door de Wisla Sharks. Met 64 steekwonden, veroorzaakt door machetes en messen, werd er een gruwelijk einde aan zijn leven gemaakt. Acht leden van de groep kregen gevangenisstraffen van 8 tot 10 jaar opgelegd. Het was de climax van 10 jaar vol gevechten, die het leven kostte aan meer dan 15 supporters van beide clubs. We kunnen dus wel stellen dat het hier niet om zomaar een rivaliteit gaat…
Hoewel we bijna een uur voor de aftrap het Henryk Reymanstadion van Wisla betreden is er al genoeg te doen. Er is voorafgaand een dringende oproep gedaan om op tijd te zijn. Er moeten immers voorbereidingen getroffen worden. Sfeeracties moeten worden voorbereid en de vele vlaggen moeten worden vastgemaakt. Daardoor wordt nu duidelijk welke groepen er vandaag allemaal aanwezig zijn. De thuisclub heeft 150 man van Ultras Slovan Pressburg (Slovan Bratislava), 147 man Unia Tarnów en grote groepen van Ruch Chorzów en Widzew Łódź op bezoek. De uitsupporters worden versterkt door hun vrienden van Ajax, Arka Gdynia en LKS Łódź. De aanwezigheid van Arka Gdynia is nog niet gemakkelijk. Gelegen in het hoge noorden van Polen hebben zij een afstand van 600 kilometer moeten overbruggen, meer dan van Amsterdam naar pakweg Berlijn dus. Nu de vlaggen hangen, de hooligans hun plekken hebben ingenomen en het eerste provoceren met de politie achter de rug is, is het officieel tijd om te beginnen!
Gearresteerd en afgevoerd
De aftrap (buiten het veld bedoelen we dan, de enige plek die relevant is) is voor de supporters van Wisla Krakau. Zij beginnen met een grote sfeeractie waarop een man te zien is die een embleem van Wisla voor zich houdt. “Opgegroeid in het geloof van Wisla” is de bijbehorende tekst. Op de bovenste rij wordt de sfeeractie afgemaakt met een rij aan fakkels. Een mooi begin en gezien het doek vervolgens lang boven de supporters blijft verwachten we snel de grote pyro van Wisla te gaan zien. Het blijft echter bij enkele, naar het lijkt ongeorganiseerde, rode rookpoten. Later horen we dat de politie illegaal is binnengevallen bij de tribune en alle pyro heeft afgepakt. 280 flares en potten worden in beslag genomen en de pyroactie valt in het water. Denken aan de massale chaos die de supporters daarmee hadden kunnen aanrichten, doet toch wel een beetje pijn.
Ondertussen gaat het op de tribunes inmiddels al flink los. Uit het niets weten enkele Wisla supporters via de bovenkant van de tribune bij het uitvak op te duiken. De hooligans van Cracovia stormen naar boven toe en een echte confrontatie wordt maar net voorkomen. Vervolgens besluiten de uitsupporters maar om hun frustratie te botvieren op de glazen plexiwand. Nadat de politie wat traangas het vak inspuit keert de rust terug. Later probeert een Wisla-supporter midden tijdens de wedstrijd nog om een actie uit te halen. Op zijn dooie gemakje, alsof het een zondagse wandeling door het park is, probeert deze supporter zich ongezien naar het uitvak te bewegen. Hij wordt echter door de stewards in de kraag gevat en weet zich na een kleine worsteling niet los te krijgen. Zodra er echter twee mensen de gracht inspringen om te helpen, is de supporter binnen no-time weer terug op de tribune. Als hij het vlak voor rust nóg een keer probeert is hij wel definitief de lul. Dit keer zijn het niet de stewards die hem bij het nekvel pakken, maar het leger. Dan is de lol gauw voorbij en nog voordat het rustsignaal heeft geklonken is de man definitief verdwenen.
Vurige tweede helft
Nadat de tweede helft voorbij is, is er iets veranderd op het Wisla vak. In het midden van de tribune is het bovenste deel compleet vrijgelaten. Onderaan verschijnt een meterslang doek met de tekst “Wisla Devils”. Niet lang na de aftrap wordt duidelijk waarom. Er komt een zaak tevoorschijn met gewonnen materialen en over het lege deel wordt met een touwtje een lijn gespannen. Als ware dit het leeghalen van de wasmand wordt de hele lijn kalmpjes volgehangen met sjaals, shirts en kleine vlaggen van Cracovia en de clubs waar zij bevriend mee zijn. Vervolgens gaan de hooligans, op hun sokken en met bivak op, door naar de volgende stap in het proces en toveren de fakkels tevoorschijn. Professioneel en gericht worden alle materialen in de fik gezet. De vlammen slaan hoog uit op de tribune en ook enkele stoeltjes overleven de vuurzee niet. Van de materialen blijft helemaal niks over.
Dan is het tijd voor de Pasy van Cracovia om wat terug te doen. Eerst verschijnt er een simpel doekje. Dan weet iedereen hoe laat het is. Daaronder worden de bivakmutsen aangedaan voor de onherkenbaarheid en is het tijd voor pyro. Vervolgens verplaatsen alle hooligans zich naar beneden. Aan de bivakmutsen is af te lezen dat onder andere LKS Łódź en Ajax mee helpen. Onderaan het vak volgt een soort teamoverleg, waarna het tijd is om in actie te komen. Terwijl op het dak ernaast de politie van een goede meter afstand staat toe te kijken, beklimmen de hooligans de trappen om hun plekken in te nemen. Als iedereen in positie is begint de capo met het aftellen. Aan het einde van zijn woorden staat het hele uitvak in de brand. Mooi is dat behalve de fakkels ook pyro wordt gebruikt die een hele andere gloed geeft. Hierdoor is het uitvak één groot kleurrijk, brandend geheel.
Ik kom ogen tekort
Als de rookwolken zijn opgetrokken en ik eindelijk eens een blik op het scorebord werp schrik ik me rot. Voor mijn gevoel zijn er 5 minuten verstreken sinds de rust, maar het bord geeft aan dat de 70e minuut inmiddels achter de rug is. Al het spektakel heeft gezorgd voor de snelste 25 minuten uit mijn leven. Normaal is dit dan ook het deel van het verhaal waar ik met enige tegenzin nog wat schrijf over het vertoonde spel. Dat gaat hem in deze niet worden. Als ik vijf minuten aan echt spel heb gezien, is het veel. Ik verneem later dat de Nederlander Pelle van Amersfoort op het middenveld staat bij de bezoekers van Cracovia, maar als je me had gezegd dat Zinedine Zidane dat stond had ik het ook geloofd.
De enige reden dat ik nog iets van voetbal zie, is dat mijn reisgenoot met iets meer aandacht voor het spel me af en toe aantikt bij opstootjes en grote kansen. Dat is ook de enige reden dat ik de 1-0 voor Wisla nog net op tijd tegen de touwen zie knallen. Verder is mijn blik de gehele wedstrijd alleen maar gericht op de fanatieke thuissupporters links van mij en het uitvak rechts van mij. Bijna paniekerig schiet mijn blik doorlopend van links naar rechts om maar niks te hoeven missen. Ik kom létterlijk ogen tekort om al het spektakel, het luide gezang en de doorlopende beweging en actie te zien. Wat zich hier op de tribunes afspeelt is een optreden van het hoogste niveau.
Het slotstuk
Terwijl ik nog steeds probeer om alles in me op te nemen, komt de Holy War langzaam tot een einde. Voor de laatste keer gaan de sjaals massaal de lucht in, toch altijd een schitterend aangezicht. Daarna zetten alle supporters de lichtjes van de mobiel aan om gezamenlijk een lied te zingen. Het voelt als het slotstuk van het concert wat zij 90 minuten hebben opgevoerd. De beloning is de 1-0 overwinning die na afloop van de wedstrijd op het scorebord prijkt. Wisla mag zichzelf de komende maanden de baas van Krakau noemen. Mooi is het wel om te zien dat de spelers van Cracovia zich wel melden bij het uitvak. De spelers van Wisla, met oud-FC Twente speler en matchwinner Yaw Yeboah voorop, vieren nog minutenlang feest met de supporters. Terwijl het feest vermoedelijk nog heel lang doorgaat, verlaten wij zwaar onder de indruk het stadion. Wat is de Holy War een indrukwekkende wedstrijd!
