Oranje clowns: Plaatsvervangende schaamte

Het Nederlands elftal wist vorige week met 3-1 te winnen van Noord-Ierland. In het kwalificatieduel voor het EK van 2020 wisten de mannen van Ronald Koeman in de laatste minuten het duel alsnog winnend naar hun hand te zetten en daarbij vielen mij een aantal dingen op. Voornamelijk de oranje clowns en alles wat daar omheen hoort.

Nationalisme
Vanuit mijn appartementje in Boedapest zocht ik naar een lokale sportsbar om het Nederlands elftal te aanschouwen. Na een lange werkdag had ik wel zin in een biertje en dan niet vanaf mijn eigen bank kijkend via de Ziggo GO App. Ik besloot om op pad te gaan, hoewel ik wist dat het een moeilijke klus ging worden. Het Hongaarse team speelde namelijk de lastige uitwedstrijd tegen de WK-finalist van 2018: Kroatië.

Ik liep rond de klok van acht uur, drie kwartier voor het beginsignaal, over de straten van de Hongaarse hoofdstad en zag verbijsterend hoe bomvol de stamkroegen zaten. Ik ging bij een aantal pubs naar binnen waar ze veel tv-schermen hadden, in de hoop dat Nederland ook werd uitgezonden. Helaas, ik kwam terecht in een werkelijk Hongaarse oase van voetbalfans. Een café had maar liefst twaalf (!) schermen, maar hoe onwaarschijnlijk het ook klinkt, op alle twaalf schermen werd Kroatië tegen Hongarije uitgezonden. Ik vroeg nog beleefd aan de bartender of ze misschien Nederland wilde uitzenden op het slechtste tv-scherm die ze hadden, maar nee.

Trots
Het trotse en nationalistische gevoel in Oostbloklanden zie je vaker terug als het nationale team moet voetballen. De twaalf tv-schermen symboliseerde dat eveneens. Door een fout in de verdediging van Hongarije kon Luka Modric al na vijf minuten eenvoudig afronden. Even later werd het zelfs 2-0 en besloot ik om te gaan. Mijn zoektocht voor live beelden van Oranje ging verder.

Met ietwat geluk zag ik even later in mijn ooghoek een monitor met oranje vlekken. Op de Hongaarse televisiezender Sport2 werd Nederland uitgezonden. Terwijl de hele krocht Hongarije zag verliezen, zat ik met een vriend in een hoekje weggestopt Oranje te kijken. Op een mini-flatscreen schakelde ik ongeveer in de dertigste minuut in.

In de tweede helft vroeg een Hongaar aan mij of de stoel, waar mijn jas immers op lag, vrij was. Ik legde mijn jas naast mij en de vriendelijke man nam plaats. Hij had genoeg van zijn eigen nationale team en besloot het ‘herboren’ Nederland te kijken. De elegant geklede heer vertelde indrukwekkend hoe hij zijn tijd beleefde in de jaren 50, waar het Hongaarse elftal als het sterkste team ter wereld gold. Een man van de oude stempel die de opkomst van het moderne voetbal al vroeg zag ontwikkelen.

Feestende Noord-Ieren
Een kwartier voor tijd tekende de Noord-Ieren aan voor de verrassende openingstreffer. Terwijl het uitvak achter het doel ontplofte uit vreugde, glinsterden we samen. We zagen hoe de liters bier de lucht in gingen toen Josh Magennis Jasper Cillessen verschalkte met een kopbal. Op het moment zelf was ik pissig betreft de opgelopen achterstand, maar stiekem genoot ik van binnen hoe de supporters van Noord-Ierland uit hun dak gingen.

Schaamte
Nederland won uiteindelijk in de slotfase geflatteerd met 3-1. Vreugde alom in De Kuip. Alleen was ik er zelf allesbehalve dan trots op, want hier werd perfect de afbraak van de Nederlandse supporterscultuur geïllustreerd. De Kuip was negentig minuten stil en de ‘clowns’ op de tribunes lieten zich pas horen met alle toeters, vlaggetjes en bellen toen invaller Luuk de Jong de winnende maakte. De dagjesmensen, gekleed in oranje carnavalspakken, genoten in optima forma. Negentien jaar geleden ging dat er nog heel anders aan toe.

Ik in ieder geval niet, want ik zat 1400 kilometer verderop met plaatsvervangende schaamte. Ik moest uitleggen waarom volwassen mensen zich in wortelpakken hijsen of waarom zogenaamde supporters op trompetten blazen tijdens een voetbalwedstrijd. Lieve (zogenaamde) supporters, oranje clowns, dagjesmensen: jullie doen het voetbal geen goed.

Na het EK 2020 willen we hier oprecht wat aan gaan doen. We willen supporters gaan verenigen. Later daar over meer. Stuur maar een berichtje voor meer informatie!