Ongeëvenaarde passie bij Griekse derby tussen Panathinaikos en Olympiakos In de Hekken

Er zijn maar weinig landen in Europa waar je echte, pure passie in het gehele stadion kan meemaken. Veelal blijft het grotendeels beperkt tot de ultras die een heerlijke show geven, terwijl de rest van het stadion rustig voetbal zit te kijken. Uitzonderingen hierop vormen de Balkan en, met name, Griekenland en Turkije. Waar bij laatstgenoemde de supporterscultuur o.a. door de invoering van de Passolig de laatste jaren flink de nek is omgedraaid, is Griekenland nog over als een soort laatste bastion. Een van de grote derby’s in dit land meemaken hoort dan ook op de bucketlijst van elke voetballiefhebber te staan. En welke beter om te bezoeken dan de grootste wedstrijd van het land; Panathinaikos – Olympiakos.

Voor de meeste toeristen staat Athene vooral bekend als een historische trekpleister in de zon. Zeker geen onterechte reputatie voor de stad met onder meer het Akropolis en talloze andere historische monumenten die terugverwijzen naar de tijd dat Griekenland het centrum van de wereld was. Maar tegelijkertijd is de hoofdstad van Griekenland een rauwe locatie vol nauwe straatjes en vuige wijken. Én bomvol graffiti; er is vrijwel geen plek in de stad die niet is ondergeverfd, -gespoten of -getekend. Dan kunnen kunstwerken van Gate 13 van Panathinaikos en R21 van AEK natuurlijk niet ontbreken. Want voetbal leeft in Athene gigantisch.

The eternal enemies

De stad heeft dan ook de drie succesvolste clubs van het land in Olympiakos, Panathinaikos en AEK. Slechts zeven keer in de gehele Griekse voetbalgeschiedenis ging het kampioenschap naar een club van buiten de hoofdstad. Twee eerstgenoemde zijn de meest succesvolle van het land en de onderlinge wedstrijd – the derby of the eternal enemies – is daardoor dé klassieker van Griekenland. Op bijna alle “best of” lijstjes scoort deze derby een plaats in de top 10 of top 15 wereldwijd. Door de jaren heen is het regelmatig tot gewelddadige ontmoetingen gekomen tussen beide supportersgroepen, waarbij het niet altijd beperkt blijft tot slechts gewonden…

Ze zijn dan misschien samen de meest succesvolle clubs van het land, de laatste decennia is het vooral Olympiakos dat de klok slaat. 22 van de laatste 26 seizoenen ging het kampioenschap naar de club uit Piraeus. Groot is dan ook het enthousiasme aan groen-witte zijde nu er zich iets bijzonders lijkt aan te dienen. Ondanks dat de club uit Piraeus ook dit seizoen weer grote namen zoals James Rodriguez, Marcelo en Mathieau Valbuena in de selectie heeft is het Panathinaikos dat met een, op papier, veel mindere selectie uit de startblokken is gevlogen. Na 10 wedstrijden is er nog geen puntverlies geleden en zo is er inmiddels al een gaatje geslagen met de concurrenten Olympiakos, AEK en PAOK.

Pepperspray

De derby tegen Olympiakos van vandaag is daarom dus extra belangrijk. Dit wordt een van de eerste echte meetmomenten voor de kampioenaspiraties van Panathinaikos. Voor de wedstrijd worden de spelers daarom nog maar eens extra op scherp gezet. Honderden supporters staan klaar voor het hotel waar de spelers de spelersbus in gaan. Dichterbij het stadion, waar honderden politie-agenten de dienst uitmaken, wordt de spelersbus van Olympiakos minder hartig ontvangen met gefluit, middelvingers en enkele flesjes uit elk straatje. Op sommige straathoeken vliegt de pepperspray door de lucht met een gemak alsof het water is op een hete zomerdag. Misschien onnodig om te zeggen, maar uitsupporters zijn vandaag (zoals bij alle risico-wedstrijden in Griekenland) niet toegestaan.

Ook bij het Apostolos Nikolaidisstadion zelf is het even later een gigantische chaos. Overal zijn stromen supporters op weg naar de ingang en er lijkt geen enkele organisatie in te zitten. We wanen ons even terug in hoe voetbal in de jaren 80 moet zijn geweest. Daarbij helpt het stadion zelf ook wel. Met overal ruige graffiti en vervallen ingangen is het een heerlijk stadion. Ook vanbinnen is het fantastisch met een gigantische, steile tribune zonder overdekking. Dankzij de open hoeken krijg je ondertussen een inkijkje in de omliggende wijk.

Als we dan toch een klacht mogen geven over het stadion, dan is het over de persplaatsen. Omdat de wedstrijd al tijdenlang was uitverkocht waren we afhankelijk van een perskaart voor de aanwezigheid vandaag. Op het veld bleek niet mogelijk; toegang tot de perstribune nog net wel. Helaas zitten de persplaatsen achter een grote glazen wand waardoor foto’s maken onmogelijk wordt. Gelukkig zijn wij niet voor één gat te vangen en na lang zoeken vinden we een plekje naast de persboxen, achter de hekken en onder de trap, waar het zicht op Gate 13 gelukkig wel aanwezig is. Alles voor de plaatjes!

Our flame never dies

Nog voor de aftrap is het geluid al werkelijk waar oorverdovend. Als één man (vermoedelijk supporter of oud-speler) het veld opkomt om de boel op te jutten gaat het er even zo hard aan toe dat ik betwijfel of dit goed is voor de trommelvliezen. Niet alleen de tribune van Gate 13, maar het gehele stadion zingt alsof haar leven ervan afhangt. Zoveel massale passie ga je simpelweg maar in heel weinig landen wereldwijd vinden. De Grieken maken hun reputatie als een passievol volk nu al volledig waar.

Bij de opkomst is het tijd om een andere reputatie van de Griekse supporters te bevestigen. Die van een van de pyrokoningen van Europa. Als de spelers het veld opkomen is het wachten op een vuurzee. Zodra het sissen van de eerste ontstoken fakkels te horen is, is er geen houden meer aan op het vak van Gate 13. Als je niet beter zou weten zou je denken dat iedere persoon vuurwerk bij zich heeft. Fakkels, strobo’s en shooters gaan er in hoog tempo doorheen om zo samen tot een fantastische pyroshow te komen. “Our flame never dies” staat er op een spandoek voor het vak. Een redelijk terecht statement al zeggen we het zelf!

Gate 13

Normaal gaat het in dit soort verslagen al weinig over voetbal, maar dankzij de nieuwe positie achter de hekken spant deze wedstrijd de kroon. Hoewel het zicht op Gate 13 nu namelijk perfect is, is er van het voetbal weinig meer te zien. Een van beide 16-meters en dan houdt het wel op. Voor de eerste helft betekent dit dat we de bal überhaupt maar een handvol keren zien verschijnen.

Het doelgebied van de Panathinaikos-keeper is net binnen mijn zicht en het gebrek aan enige beweging hier lijdt mij als voetbalkenner tot de conlusie dat Panathinaikos het betere van het spel heeft. Uit de reacties van de toeschouwers maak ik echter op dat dit nog niet is omgezet in doelpunten. Een blik op flashscore in de rust bevestigt mijn vermoeden. De wedstrijd staat nog 0-0.

Ondanks dat ik naar circa 20% van het veld kijk, zou ik voor geen goud teruggaan naar de plek in de persbox achter het glas. Gate 13 verdient het om van dichtbij gezien en gehoord te worden. Om dan vrijwillig achter een raam te gaan zitten tientallen meters verderop is als masturberen met een condoom om. De hele helft lang wordt er keihard uit volle borst gezongen. Bij elke scheidsrechtersbeslissing die niet de juiste kant op valt klinkt een striemend fluitconcert en elke bal over de middenlijn zorgt ervoor dat het hele stadion opspringt. Ook gaat er regelmatig nog wat vuurwerk af tijdens de wedstrijd.

Live to resist

In de tweede helft verschijnen er twee spandoeken op het vak. “Born to obey” in de kleuren van Olympiakos en “Live to resist” in de kleuren van Panathinaikos. Samen met een groter doek waarbij de supporters van Olympiakos worden weggezet als volgzame slaafjes is de boodschap verder wel duidelijk. Deze sfeeractie wordt gevolgd door een kleurrijke pyroshow met verschillende tinten strobo’s en fakkels. Het blijft verder niet bij deze pyroshow, het bomvolle vak met constant tientallen zwaaivlaggen wordt tijdens de tweede helft nog meerdere malen verwarmd met meerdere fakkels.

Ondertussen zien we iets meer van het spel. Alsof het gejuich nog niet genoeg indicatie zou vormen, kunnen we danzij de kantwisseling in de tweede helft tenminste zien als Panathunaikos zou scoren. Iets wat niet geldt voor de bezoekers. Dit merken we in de 93e minuut wanneer de keeper van Panathinaikos besluit om mee naar voren te gaan. Redelijk gek bij een 0-0 stand lijkt ons meteen. Een snelle blik op de mobiel leert dan ook dat het 8 minuten eerder 0-1 is geworden voor Olympiakos. 80% van het veld niet kunnen zien heeft dus ook haar nadelen. Het verklaart gelijk de pyroshow enkele minuten eerder. Nu er niks bewaard lijkt te hoeven worden voor een overwinning of gelijkspel, kun je het net zo goed gewoon afsteken.

Gekkenhuis

Dat zou je tenminste denken, maar na de allerlaatste corner gebeurt het ondenkbare. De scheidsrechter fluit voor een vrije trap op randje 16. Niet veel later bedenkt hij zich echter en fluit, zonder de VAR te checken, alsnog voor een andere overtreding binnen de zestien die verder niemand heeft gezien. Panathinaikos krijgt een penalty. Het stadion ontploft, supporters duiken de hekken in en overal wordt vuurwerk afgestoken.

Bij Olympiakos zijn ze, op zijn zachtst gezegd, niet helemaal blij met deze beslissing. Niet helemaal gek, want op basis van de beelden lijkt het ook een bizarre beslissing. Alles en iedereen bestormt het veld en aan alle kanten ontstaan opstootjes. Tussen bestuurders, trainers, spelers, officials en alles daartussenin en rondom heen. Waar je ook kijkt bereikt de situatie het kookpunt. Het is complete chaos en iedereen lijkt gek geworden.

De supporters van Panathinaikos gaan intussen ook compleet los en alles wat met Olympiakos te maken heeft kan rekenen op een regen aan vuurwerpen. Volledige flessen worden naar de hoofden van bestuurders geslingerd. In het vak waarboven wij staan wordt ingegrepen met een flinke wolk traangas. Terwijl de supporters met tranende ogen en brandende longen doorgaan met schelden, wordt op het veld langzaamaan de orde hersteld. Zoiets als dit hebben we eigenlijk nog niet vaak meegemaakt, wat een gekkenhuis!

Xxxxx gele kaarten en xxxx minuten verder staat de speler van Panathinaikos dan eindelijk achter de bal om vanaf elf meter verlossing te brengen. Hij twijfelt niet en schiet de bal feilloos binnen om vervolgens meteen richting Gate 13 te rennen. De scheids fluit direct af. Panathinaikos is nog steeds ongeslagen en een derbyverlies is voorkomen. Terwijl de supporters uitzinnig in de hekken hangen gaan er wederom tientallen fakkels af. Iedereen in het stadion voelt het belang van dit resultaat. De supporters van Panathinaikos mogen langzaamaan weer gaan dromen over een nieuw kampioenschap. Wat een gekkenhuis zou dat toch veroorzaken…