De supportersrevolutie van Belenenses
Iets meer dan een jaar geleden was ik aanwezig bij de wedstrijd tussen streekgenoten Belenenses en Estoril. Ik kende het Estádio do Restelo natuurlijk van haar schitterende uitzicht over de wijk Belém en de rivier de Taag. Vanwege het stadion had ik dus hoge verwachtingen van Belenenses. Maar ik kwam van een koude kermis thuis. De club vroeg een, voor Portugese begrippen, schandalige prijs van 20 euro. Streekgenoot en tegenstander Estoril doet het bijvoorbeeld voor 5 euro. Vervolgens was de sfeer in het stadion zelf van een bedroevend niveau. Nog geen 2.000 thuissupporters hadden de moeite genomen om de bijna 20.000 plekken te vullen. Het was al met al een vreselijke ervaring, met het uitzicht als enige vergoedende factor. Belenenses werd tijdens mijn hele verblijf de enige club waar ik niet nogmaals heen wilde. Dat er in een jaar veel kan veranderen kun je zien aan de huidige situatie van de Portugese subtopper.
Supporters en spelers van Belenenses vieren een doelpunt
CodeCity
Net als vele andere Portugese clubs werd Belenenses geleid door de structuur van een SAD. Een belangrijk onderdeel van deze structuur is dat het eerste elftal van een club los komt te staan van de rest van de club. Belenenses SAD is in dat geval het eerste elftal van de club. De jeugdploegen, het tweede elftal etc. zijn allemaal “gewoon” Belenenses. Het eerste elftal is dus in principe een eigen bedrijf wat technisch gezien los staat van de rest van de club. Ideaal voor buitenlandse investeerders. Zo kun je namelijk een elftal kopen op het hoogste niveau zonder je te hoeven bekommeren over de jeugdopleiding en alle andere rompslomp die bij zo’n club komt kijken. In het geval van Belenenses was het bedrijf ‘CodeCity’ de eigenaar van de Belenenses SAD.
Deze vorm van clubs is vaker een noodzaak dan een wens voor de Portugese clubs. Het is een manier om makkelijk geld binnen te halen. Iets wat de, vaak noodlijdende, clubs niet bepaald kunnen weigeren. Op het moment dat de club echter in zee gaat met de verkeerde investeerder kan het snel misgaan. Dat viel wel te zien aan de situatie van Atletico CP. Louche Aziatische investeerders kregen de Atletico CP SAD in hun handen. Vervolgens werd de club misbruikt door haar eigenaren met jarenlange matchfixing. Pas na twee degradaties kwam een einde aan de jarenlange ‘gijzeling’ van Atletico CP. De SAD werd de toegang tot het stadion ontzegd en hierna lieten de investeerders de Atletico CP SAD failliet gaan. Wat overbleef was het B-team van de club. De meeste supporters waren door de slechte jaren echter al afgehaakt. Voor Atletico CP bleef er dus vrijwel niks over.
De supporters van Belenenses zijn duidelijk: Against Modern Football (Publico.pt)
De bom barst
Afgelopen zomer ging het, na jarenlange problemen, definitief mis tussen Belenenses en CodeCity. Volgens de supporters en het bestuur van de club kwam CodeCity al meerdere malen haar afspraken niet na. Er kwam een drastisch besluit door de blauw-witten. Belenenses besloot om zich definitief af te scheiden van haar SAD en hiermee dus afscheid te doen van haar plaats in het betaalde voetbal. De eigenaren van de SAD lieten dit niet op zich zitten en besloten om door te gaan onder de naam: Belenenses SAD. Deze betaald voetbalclub zocht haar heil dus in een ander stadion en met een iets ander logo. De SAD verplaatste haar thuisbasis naar het legendarische Estádio Nacional. De club speelt daar dus op het hoogste niveau van het Portugese voetbal onder de naam Belenenses SAD.
Ondertussen was Belenenses officieel vrij van haar eigenaren en de supporters hadden hun club weer terug. Ze schreef zichzelf in op het allerlaagste niveau van de Portugese voetbalpiramide en besloot als amateurclub helemaal opnieuw te beginnen. Liever amateurvoetbal op hun eigen manier, dan betaald voetbal in een verrote situatie. Het is een geweldige instelling, die past in de recente trend van supporter-owned clubs. Hoewel sommige supporters twijfelden tussen de SAD en het echte Belenenses, besloot het overgrote merendeel van de supporters om haar hart te volgen. In tegenstelling tot Atletico CP waar de supporters murw gebeukt waren, was de situatie voor de club uit Belém dus juist heel positief. Zij zijn hun club niet kwijtgeraakt, zij hebben juist hun club weer teruggewonnen!
De spelers en de supporters zijn eindelijk weer echt één (Publico.pt)
Een warme club
Ruim een jaar nadat ik een vreselijke ervaring had gehad in het Estádio do Restelo stond er een nieuw voetbalseizoen op het punt van beginnen. Een Nederlandse voetballiefhebber die ik wat had geholpen met wat voetbaltips over Lissabon zou aanwezig zijn bij een thuiswedstrijd van Os Belenenses. Hij appte me na afloop van de wedstrijd in het schitterende Restelo over zijn geweldige ervaring bij de club. Hij had de club leren kennen zoals voetbal hoort te zijn. Voor meer dan 2.000 supporters schitterde Belenenses op het allerlaagste niveau met een ruime 4-0 overwinning.
Ondertussen zijn we een paar maanden verder en promotie kan de club al bijna niet meer ontgaan. Na negen wedstrijden staat de club op een klinkend aantal van 27 punten. 43 maal werd het netje gevonden door de Azuis do Restelo en slechts drie doelpunten heeft de keeper hoeven incasseren. De toekomst ziet er veelbelovend uit. De club heeft meer supporters dan vorig jaar, sportief wordt de voetbalpiramide als een raket beklommen en ze hoeft zich niet langer zorgen te maken over de belachelijke beslissingen van een SAD. De supporters van Belenenses zijn het perfecte voorbeeld van hoe je een club moet terugwinnen. Tegen het moderne voetbal, voetbal is van de supporters en in Portugal beginnen ze dat nu ook te begrijpen!
