Wanneer journalisten te laat wakker worden…

Sinds deze week worden we op de Belgische televisie (Canvas) weer elke maandagavond vergast op Extra Time, een praatprogramma over voetbal dat zichzelf te serieus neemt om als kijker hetzelfde te doen en waarvan je de inhoud moeiteloos kan voorspellen. De aandacht voor kleine clubs is zo goed als onbestaande, alleen de ‘topploegen’ – met een prominente voorkeur voor Anderlecht en Club Brugge – komen aan bod. Al jarenlang erger ik me daar wekelijks blauw aan, maar niettemin schakel ik toch altijd de televisie aan. Of dat meer zegt over het programma Extra Time, dan wel over de geestestoestand van ondergetekende laat ik in het midden.

Toegegeven, naast het obligatoire geleuter over de G5 (de vijf zogezegde topclubs) wordt er soms ook wel iets interessants gezegd. Deze keer ging het over de schandalige beslissing van de UEFA om voortaan Engeland, Duitsland, Spanje en Italië vier deelnemers aan de Champions League toe te kennen. De Nederlandse spraakwaterval Jan Mulder – in België nog altijd een populair televisiegezicht – trok in zijn gekende wat aanstellerige stijl (terecht!) fel van leer. Net als Filip Joos, een voetbaljournalist die ik als commentator wel kan smaken, maar die in Extra Time net iets te veel laat uitschijnen dat hij écht denkt het warm water te hebben uitgevonden.

Diezelfde Filip Joos deed me tijdens het debat bijna uit mijn zetel vallen toen hij plots de term “Against Modern Football” bovenhaalde. Zijn letterlijke bewoordingen: “Against Modern Football, je ziet dat nu vaak op T-shirts verschijnen. Wel, je moet die jonge gasten stilaan gelijk gaan geven.”

Ik heb eerlijk gezegd niet meteen een idee hoe oud Martijn, de oprichter van deze website, ondertussen is. Idem voor de vele redactieleden. Zelf vond ik het ook opmerkelijk om met mijn 36 jaar – amper enkele jaren jonger dan de heer Joos zelf – nog als ‘jonge gast’ te worden gecatalogeerd. Al is het altijd leuk om je ego op een maandagavond gestreeld te weten. Om maar te zeggen: er zijn heus ook veel ‘oudere’ voetbalfans die het adagium van deze website op andere manieren al ettelijke jaren onderschrijven. Daar hoef je geen prille twintiger met T-shirt voor te zijn.

Dit echter geheel terzijde. Het was vooral die plotse bekering van Filip Joos tot het nieuwe voetbaltestament – al dan niet oprecht – die mij vreemd en zelfs een beetje hypocriet overkwam. Juist hij is in België al jarenlang een van de vurigste pleiters voor het meest groteske vehikel dat het Belgisch voetbal ooit gekend heeft; met name de play-offs. Terwijl een ruime meerderheid van de supporters al jaren zijn ongenoegen over deze constructie laat blijken, neemt Joos elke gelegenheid te baat om de play-offs af te schilderen als het walhalla van de Jupiler Pro League, het godsgeschenk dat ons voetbal zo hard nodig had om opnieuw succesvol te worden en de Belgische topclubs nieuwe successen in Europa te bezorgen.

Dat door deze competitieformule de kloof tussen de vijf ‘topclubs’ en de kleinere clubs jaar na jaar groter werd, daar lag de heer Joos niet wakker van. Dat supporters van die kleinere clubs hun competitie zagen gedevalueerd worden tot een veredelde oefengalop; het je m’en foutisme kon niet groter zijn. Dat het nu zo goed als helemaal onmogelijk is voor een kleinere club om landskampioen te worden (zoals bijvoorbeeld SK Beveren in 1979 en 1984 of Lierse SK in 1997): dat was toch niet meer van deze tijd. Dat de play-offs eigenlijk de ploeg belonen die op dat moment het meest in vorm is en de formule dus best onrechtvaardig is; dat is juist het leuke…

Maar kijk, nu gaan diezelfde heren plots aan de klaagmuur staan en bekeren ze zich tot de boodschap die deze website en talrijke supporters al jaren verkondigen. En dat alleen omdat de rijkste clubs in Europa plots hetzelfde trucje uit hun mouw schudden in de Champions League als de topclubs in België met de play-offs – een selecte topcompetitie voor de ‘happy few’, kruimels voor de rest. In Vlaanderen bestaat daar een gezegde voor: het zijn de eigen luizen die bijten. Of nog eentje: berouw en spijt komen altijd na de zonde. Of hoe sommige journalisten veel te laat wakker zijn geworden.

Gelukkig zijn er nog journalisten zoals François Colin die de huidige trends in het Belgische en Europese voetbal al veel langer aanklagen. Het maakt hun betoog net iets geloofwaardiger dan dat van sommige collega’s. Helaas reikt hun invloed al lang niet meer ver genoeg om er ook daadwerkelijk iets aan te kunnen veranderen. De tijd dat clubleiders journalisten om advies vroegen of rekening hielden met de modale fan, behoort immers stilaan tot het verleden. Net als het voetbal waar wij allemaal verliefd op werden…

Auteur: Peter Catthoor schreef als voetbaljournalist meer dan 10 jaar voor verschillende Belgische kranten (Gazet van Antwerpen, Belang van Limburg) en websites. Vandaag is hij communicatieverantwoordelijke bij Familiehulp.