Stadion Kaldeborn wordt gemeentelijk monument

Stadion Kaldeborn wordt toegevoegd aan de gemeentelijke monumenten in Heerlen. Wethouder Jordy Clemens (SP) vindt het een fascinerend verhaal dat het vertellen meer dan waard is en alle redenen heeft om dit stadion voor de toekomst te bewaren.

In Limburg stikt het van de oude voetbalcultuur. Zo heb je bijvoorbeeld Kaalheide, maar denk ook aan de afgebroken stadions van Maurits, Sittardia, Bleijerheide en Fortuna Sittard. De grote onbekende in het rijtje is stadion Kaldeborn. Ooit opgezet eind jaren ’50, met de intentie om er ooit het grootste stadion ‘onder de rivieren’ van te maken. Echter ten onder gegaan aan de diversie fusies binnen de Limburgse voetbalwereld en het gebrek aan een bespeler. Nu, zestig jaar later, wordt Kaldeborn een gemeentelijk monument.

Initiatief

Clemens vertelt in een gesprek met De Limburger dat Kaldeborn een mooi voorbeeld is van een ‘verhaal’ dat bewaard moet blijven. “Een ideale plek om de opkomst van het profvoetbal in onze regio te beschrijven. De tijd van Rapid ’54 en Fortuna ’54, al gingen die respectievelijk naar Kerkrade en Geleen. De tijd ook waarin amateurwedstrijden door achtduizend mensen werden bezocht.

Nee, hoor. Ik sluit een andere bestemming niet uit, als het maar behouden blijft. Of er niet ook weer voetbalclubs kunnen spelen? Dat laat ik liever aan onze sportwethouder over.”

“De grasmat is er niet meer, maar de tribunes en de entree staan er nog. Je ziet dat er 25.000 toeschouwers in pasten en dat rekening was gehouden met uitbreiding tot het dubbele aantal”, zegt Clemens. “Als een stadion zonder grasmat wordt bewaard, lijkt het alsof de gemeente het als een soort van archeologische ‘site’ gaat koesteren. Nee, hoor. Ik sluit een andere bestemming niet uit, als het maar behouden blijft. Of er niet ook weer voetbalclubs kunnen spelen? Dat laat ik liever aan onze sportwethouder over.”

Mijnwerkers

Als centrum van de Oostelijke Mijnstreek groeit Heerlen explosief na de Tweede Wereldoorlog. Het was binnen no-time van een dorp uitgegroeid tot een stad van maar liefst 100 duizend inwoners. Maar hoe zat het met het voetbal in Zuid-Limburg? De mijnwerkers waren verliefd op het spelletje en zo had ook ieder bedrijf een voetbalclub. Dus als je werkte bij Staasmijn Hendrik (Brunssum) speelde je bij Limburgia en voetbalden de mijnwerkers van Staasmijn De Maurits (Geleen) bij voetbalclub Maurits.

Grondlegging betaald voetbal

Op 12 maart 1953 speelden Nederland en Frankrijk (2-1) een watersnoodwedstrijd. Egidius Joosten, eigenaar van het bouwbedrijf De Vascomij in Heerlen, kwam voor het eerst die dag in aanraking met het voetbal en raakte enthousiast. Hij startte zo zijn eigen voetbalclub op: Fortuna ’54. Joosten werd de eerste eigenaar die zijn spelers betaalden voor hun prestaties op het veld. Door het succes van de watersnoodwedstrijd richtte hij ook de Nederlandse Beroepsvoetbal Bond (NBVB) op. De grondlegging van het Nederlands betaald voetbal. Fortuna ’54 speelde haar wedstrijden in het Mauritsstadion in Geleen, omdat er geen complex in Heerlen voorhanden was. Gemeente Geleen schoot te hulp.

Kaalheide

In 1950 wordt de Heerlense Sportstichting opgericht en er wordt al snel gefluisterd over een sportstadion in Heerlen. In 1954 lijkt de kogel door de kerk te gaan, als bekend wordt dat Rapid ’54 in Heerlen wilt gaan spelen. Door een fusie met Juliana, gaat de club echter op het splinternieuw sportpark Kaalheide in Kerkrade spelen. Een doorn in het oog van de lokale politici.

Kaldeborn

Zo werd de grote stad Heerlen te kijk gezet door haar omliggende dorpen. Uiteindelijk werd er in 1957 toch een plan gemaakt om een stadion te bouwen. Joosten krijgt met zijn bouwbedrijf de onderscheiding om het te construeren. Het politieke gedoe rondom het stadion blijft. De gemeente Heerlen is van mening dat er een professionele voetbalclub moest verhuizen naar Heerlen om het stadion te bouwen. Uiteindelijk wordt het stadion in 1962 toch nog geopend en werd er rekening gehouden met een aanzienlijke uitbreiding tot zo’n vijftig à zestig duizend plekken.

Hockeyveld

Er is alleen één probleem: geen vaste bespeler. Vele clubs haakten in de onderhandelingen af en de amateurverenigingen hadden al terreinen. Even was er hoop toen RKSV Vrusschemig samen ging met VVH ‘16. De twee fuseerden samen tot Heerlen Sport, maar bleven jarenlang op bedenkelijk niveau spelen. Begin jaren ’80 bleek dat het stadion nooit dienst zou doen als voetbalstadion en het veld werd omgebouwd naar twee hockeyvelden.