Leipzig derby: het authentieke voetbal

Wie aan Leipzig en voetbal denkt, komt vooral uit op het misbaksel dat RB Leipzig heet. Eén van de speeltjes van Red Bull, wat sinds de oprichting in 2009 letterlijk vleugels kreeg. De club begon in de Oberliga, nadat het de licentie van SSV Markranstädt over nam. De inwoners van Leipzig wilden in de eerste plaats niets weten van deze club, echter het gekochte succes zorgt ervoor dat het stadion van RB Leipzig toch wekelijks vol zit. Iets waar je als absolute voetballiefhebber met afgrijzen naar kijkt. Immers, voor deze successupporters is pure clubliefde geen noodzaak.

De clubs

Leipzig heeft echter genoeg te bieden om het hart van een voetbalromanticus sneller te doen laten kloppen. Zo is 1. FC Lokomotive Leipzig de onofficiële opvolger van VfB Leipzig, de eerste kampioen van Duitsland in 1903. In de jaren 80 won deze club driemaal de Oost-Duitse beker en behaalde het zelfs in 1987 de finale van Europese Beker voor Bekerwinnaars waarin het verloor van Ajax. In 1991 veranderde men de naam weer in VfB Leipzig. Echter in 2003 ging de club failliet en waren het de fans die de club nieuw leven in bliezen onder de huidige naam. De club speelt zijn thuiswedstrijden in het prachtige Bruno-Plache-Stadion, met een hoofdtribune (1932) wat behoort tot één van de oudste houten tribunes van Oost-Duitsland.

Aartsrivaal BSG Chemie Leipzig is eveneens een club met een lange historie vanuit diverse voorgangers. Formeel opgericht in 1997, echter loopt de geschiedenis van de club – waaronder al een periode als Chemie Leipzig – terug tot ver voor de oorlog. De club kent een minder succesvol verleden, maar geniet wel aanzien in de stad. Zeker in de jaren 60 had de club meer supporters dan de rivaal uit de stad. Ook Chemie heeft met het Alfred-Kunze-Sportpark een prachtig, uniek stadion in zijn bezit. Eveneens een mooie houten Dammsitz tribune, een enorme staantribune achter de goal en een huis als “skybox” op de andere lange zijde.

De prachtige houten tribune bij BSG Chemie Leipzig.

De rivaliteit

Het is niet geheel duidelijk hoe de rivaliteit tussen de twee clubs tot stand is gekomen. Wel was duidelijk dat 1. FC Lokomotive Leipzig een bevoorrechte behandeling genoot. Een voorloper, SC Leipzig, moest de eerste ploeg van de stad worden. De goede spelers van BSG Chemie werden daarom getransfereerd. Laatstgenoemde zorgde dat seizoen, 1963-1964, echter voor een daverende verrassing door kampioen van de Oberliga te worden (toen nog 3e klasse, wat nu 3. Liga is). Ander interessant feitje is dat twee voorlopers, SC Rotation Leipzig en SC Lokomotive Leipzig, het record van hoogste aantal bezoekers bij een wedstrijd op hun naam hebben staan. De derby op 9 december 1956 trok namelijk 100.000 bezoekers.

Feit is dat beide clubs een enorme hekel aan elkaar hebben. In november 2016 troffen de clubs elkaar voor de regionale Sachsen cup, waarbij de Lok supporters onder andere groene poppen aan bruggen door de stad opknoopte. Toen Chemie afgelopen seizoen promotie afdwong, ging er een siddering door de stad. De Leipzig derby is terug in competitie verband.

De Leipzig Derby

Wat deze derby los maakt in de stad was direct duidelijk toen ik in de buurt kwam van het Chemie stadion. Een leek zou wellicht gedacht hebben dat de Kohlenpott derby op het programma stond als diegene niet had geweten door Leipzig te lopen. Een waar leger aan politie was op de been gesteund door enkele spuitwagens en meerdere helikopters in de lucht. Zo’n overmacht aan blauw voor een uitverkochte derby met slechts 5.000 bezoekers. Een entourage wat niet past in de Regionalliga.

Een uur voor de wedstrijd was de sfeer in het stadion nog gemoedelijk. Wat mij de tijd gaf om het stadion eens goed in mij op te nemen. Vooral de overdekte tribune op de Dammsitz zijde is een pareltje. Vrijwel volledig van hout. De rijen worden gevuld met plastic zitjes die zo ver uit elkaar staan, dat de meeste mensen plaats nemen op het hout. Om daar te zitten betaal je ook een meerprijs, waar schijnbaar weinig mensen trek in hadden. Waar het hele stadion uitpuilde, bleef het op de houten tribune relatief rustig.

Tijdens de warming up wordt het fanatisme van de Chemie fans al snel duidelijk. Wanneer een bal van Lok op de helft van Chemie terecht komt en een speler deze achterna gaat, gaan enkele fans compleet over de rooie. Een waterval aan Duitse scheldwoorden vliegen over het veld. De boodschap is duidelijk. De speler van Lok lacht wat schaapachtig.

Er wordt mij verteld dat er géén pyro wordt afgestoken vandaag. Een boete kan de club namelijk niet betalen, zo weinig geld is er beschikbaar. Het vuurwerk moet dus op het veld en van de supporters zelf komen. Met een mooie tifo actie achter het doel laten de Chemie fans duidelijk zien dat “zij er weer zijn”. De sfeer aan de groen-witte zijde is geweldig. Het uitvak daarentegen stelt teleur. Zelfs zo erg dat ik er weinig aandacht voor heb.

De Diablos van Chemie met een mooie tifo.

De wedstrijd zelf is qua niveau wat je van de Regionalliga mag verwachten. Niet echt best dus. Chemie heeft het betere van het spel, Lokomotive loert op de counter. Een tactiek die voor Loksche goed uitpakt, wat na ruim een half uur komen ze uit het niets op voorsprong. Het uitvak ontploft, ineens leven ze. Heerlijk om te zien dat de supporters massaal de hekken in gaan om het doelpunt te vieren. De goal helpt de wedstrijd niet, integendeel zelfs. De wedstrijd kabbelt maar moeizaam voort.

Hoewel de wedstrijd in de tweede helft helemaal naar een dieptepunt zakt, ontstaat er op de tribunes een mooie strijd tussen de twee kampen. De ultras van Lokomotive, die ik de eerste helft had gemist, waren ineens volle bak aanwezig. En hoewel zij een relatief kleine support hadden, was de sfeer prima. Het was voor mij dan ook vooral kijken naar wat er op de tribunes gebeurde. Aan Chemie kant werd vol trots de buit uitgehangen. In aanloop naar de derby hebben Lokomotive fans het schijnbaar zwaar te verduren gehad. Sjaals, banners, zelfs hoodies van ultras hingen provocerend ondersteboven aan de hekken. Op een spandoek met #Chemiehypezig na moest de blauw-gele zijde het vooral van hun gezang hebben.

Lokomotive fans in de hekken na de 0-1.

De buit van de Chemie fans breed uitgehangen.

En dan gaat het ineens snel. Het is vijf minuten voor tijd als de keeper van Chemie plotseling een rode kaart ontvangt voor hands buiten de 16. De consternatie die daardoor ontstaat is blijkbaar voor enkele Lokomotive ultras het startsein om in actie te komen. Ik krijg niet eens de tijd om in gedachten na te gaan of die rode kaart terecht was, want in mijn ooghoeken zie ik enkele gemaskerde Lok ultras het veld op stormen. Hierop reageren de Chemie fans massaal door in de hekken te duiken. Iets wat de heren op het veld schijnbaar doet twijfelen. Zeker wanneer een groep beveiligers en ME het veld op stormen om de twee te pakken. Ietwat stuntelig proberen ze terug het uitvak in te klimmen, wat eentje ook lukt. De ander wordt getransformeerd tot trektouw. Aan zijn voeten een aantal beveiligers en ME, aan zijn armen de ultras van Lokomotive. Uiteindelijk weten ze hem het uitvak weer in te krijgen. Ook aan Chemie zijde dreigt even een confrontatie met de ME te ontstaan, maar dat wordt al snel gesust. De wedstrijd wordt voor een kwartier gestaakt en langzaam maar zeker keert de rust terug.

Lok ultras snellen terug naar het uitvak.

Ultras en politie doen wedstrijdje touwtje trekken.

In die laatste minuten verandert de score niet meer. De beide teams op het veld zorgden amper voor vuurwerk, maar op de tribunes was er een absolute derby sfeer. Des te meer pijnlijk om te zien dat het voetbalfanatisme bij deze twee clubs géén hoger podium heeft in het Duitse voetbal, maar dat een anti-club als RB Leipzig het gezicht is geworden van deze cultuurstad. Ik hoop vurig dat de echte Leipzig derby de stad qua authentieke voetbalcultuur weer op de kaart zal zetten.