Kellerduel bij VfB Oldenburg

Misschien is Duitsland wel hét land van de gevallen clubs. Een blik op de namen in de 2. Bundesliga zegt genoeg. Ook wat lager op de voetbalpiramide vind je clubs met een roemrucht verleden. VfB Oldenburg is waarschijnlijk niet de eerste naam die in dit kader naar boven komt. De gedachten gaan eerder uit naar Rot-Weiß Oberhausen, Kickers Offenbach of MSV Duisburg. Toch kende ook Oldenburg ooit voetbal van een heel andere allure dan wat nu de standaard is.

VfB Oldenburg

Tussen de Tweede Wereldoorlog en de invoering van de Bundesliga (1963) speelde Oldenburg steevast op de hoogste twee niveaus. Daarna ging het langzaam bergafwaarts. In de jaren ’90 bracht de club nog enkele seizoenen door in de 2. Bundesliga. In 1992 werd promotie naar de Bundesliga op één punt na misgelopen. Ondanks die opleving kon de club niet meekomen met de verdergaande commercialisering en ging rond de eeuwwisseling failliet. Sportief zakte Oldenburg af naar het vijfde niveau. Sinds 2012 speelt VfB vrijwel onafgebroken in de Regionalliga Nord (vierde niveau). Het hoogtepunt van de afgelopen jaren was een kort verblijf van één seizoen in de 3. Liga.

Het Marschwegstadion

Tot 1991 speelde Oldenburg in het iconische Stadion am Donnerschwee, bijgenaamd ‘de hel van het noorden’. Met steile tribunes dicht op het veld en een legendarische sfeer had dit stadion een unieke charme. Het veld lag verzonken in de omgeving, wat associaties opriep met de Bökelberg in Mönchengladbach, zij het op kleinere schaal. Een korte zoekopdracht op internet bevestigt het sentiment: dit stadion had Oldenburg nooit moeten verlaten. Maar de penibele financiële situatie liet geen keuze. Voor 2,8 miljoen Mark werd het stadion verkocht aan een groep investeerders. Op de plek staat nu een winkelcentrum, inclusief een Lidl.

De club verhuisde naar het gemeentelijke Marschwegstadion. Dit stadion was geen onbekend terrein, want bij grote toeschouwersaantallen week VfB hier al eerder uit. Zo trok een wedstrijd tegen HSV in 1960 maar liefst 32.000 toeschouwers. Tegenwoordig biedt het stadion plaats aan 15.200 mensen.

Het stadion is echter niet puur ontworpen voor voetbal. Het heeft geen lichtmasten, geen steile tribunes en ook geen vergunning voor avondwedstrijden na half zeven. Wel is er een sintelbaan. In 1996 werd een overdekte hoofdtribune gebouwd, met een opmerkelijke dakconstructie van dik, plastic tentdoek. Het doet denken aan een rij parasols: futuristisch, maar niet erg functioneel. Bij regen blijf je er niet droger dan op de staantribunes.

Eigenlijk voldoet het stadion niet eens aan de eisen voor de Regionalliga Nord, laat staan voor de 3. Liga. Dankzij allerlei uitzonderingsregels en noodgrepen mag het toch worden gebruikt. Voor avondwedstrijden in de 3. Liga moet echter worden uitgeweken naar het Niedersachsenstadion in Hannover, 175 kilometer verderop.

Een treffend voorbeeld van de moeizame situatie van VfB Oldenburg is het eindeloze politieke gesteggel over een nieuw stadion. De kogel lijkt nu door de kerk: midden 2025 start de bouw, en in 2027 moet het klaar zijn. Opvallend genoeg komt het nieuwe stadion op een steenworp afstand van de plek waar vroeger het Donnerschwee Stadion stond.

Kellerduel: Oldenburg – Norderstedt

Voor ons bezoek kozen we een avondwedstrijd op zaterdag, half zeven. Eerder die dag bezochten we VfL Osnabrück, waar een roemloze 0-3 tegen Dynamo Dresden en de nodige biertjes de toon zetten. De rit van een uur naar Oldenburg verliep soepel. Vanaf de A28 zagen we de lichtmasten van het Marschwegstadion helder opdoemen. De nieuwe vaste masten, met heldere ledlampen, zijn pas enkele maanden geleden geplaatst.

Deze avond stond een echte degradatiekraker op het programma. ‘Schlusslicht’ Oldenburg ontving de nummer een-na-laatst, Eintracht Norderstedt. Norderstedt is een naoorlogse stad, gebouwd om de uitdijende bevolking van Hamburg woonruimte te bieden. Hamburg-Noord zou een passender naam zijn geweest, vergelijkbaar met de relatie tussen Amsterdam en Almere. Hoewel Norderstedt al jaren in de Regionalliga speelt, blijft de aanhang beperkt. Bij thuiswedstrijden tegen kleinere tegenstanders komen doorgaans minder dan 500 toeschouwers opdagen.

Parkeren ging makkelijk: gratis onder de snelweg. Na het oversteken van een afslag en een fietspad stonden we al naast het stadion. De vervallen kassahokjes, versierd met graffiti, beloven sfeer. Het pleintje voor de ingang ademt een gemoedelijke vibe. Geen politie, geen uitpubliek. De stewards fouilleren ons minimaal. Met een bazooka onder de jas hadden we zonder problemen binnen kunnen komen. Voor 8 euro per stuk kochten we kaartjes voor de staantribune.

Eenmaal binnen valt op dat aan de noordkant van het stadion helemaal geen tribune is, slechts een rij dixi’s tegen een hek. Het uitvak op de zuidtribune is leeg. De paar meegereisde supporters van Norderstedt zullen zich elders hebben genesteld, want we hebben ze niet gezien of gehoord.

In ons vak zijn alle elementen voor een Duitse wedstrijd aanwezig: kraampjes voor bier, worst en pommes, en een capo met megafoon voor ons. De sfeer is familiair, met gesprekken over voetbal, thuis en werk. Hoewel de ultra’s wat tam lijken, verandert dit als donderslag bij heldere hemel. Zodra de teams het veld opkomen, start een negentig minuten durende ondersteuning van hun VfB. Het geluid vervliegt in het open stadion, maar het is geen moment stil.

Nabeschouwing

De wedstrijd zelf was van laag niveau. Oldenburg was beter en creëerde meer, maar slechts drie kansjes in de eerste helft. Na rust scoorde de thuisploeg tweemaal in vier minuten, dankzij slap verdedigen van Norderstedt. De opluchting bij het thuispubliek was groot: verliezen zou desastreus zijn geweest. Met de 2-0 overwinning verlaat Oldenburg de laatste plek op de ranglijst.

Na de wedstrijd spraken we een man die benieuwd was of we groundhoppers waren. Hij was verrast, maar zichtbaar trots dat Nederlanders naar VfB Oldenburg kwamen voor de voetbalcultuur.

Thuis ontdekte ik een website van een burgerinitiatief dat lobbyt voor het nieuwe stadion. Hun argumenten zijn overtuigend, maar het vooruitzicht van een modern stadion roept ook weemoed op. Dag sintelbaan, dag vervallen tribunes. Ga nog kijken, voor het te laat is.

[Met dank aan Fabian Speckmann van VfB Oldenburg voor het beschikbaar stellen van de meeste foto’s]