Interviews

In De Lens: Han Balk – lichtmasten, dug-outs en schoenborstels

De nieuwe collectie van PGWEAR is nu verkrijgbaar bij PGWEAR Nederland. Profiteer van gratis verzending vanaf 75 euro (NL+ BE) en zorg dat jij klaar bent voor al die mooie awaydays die gaan komen dit seizoen!

Weekend op weekend zijn ze te vinden in de voetbalstadions en langs de amateurvelden. Fotografen die niet het spelletje in beeld willen brengen, maar vooral de passie en emotie die dat spelletje bij zoveel verschillende mensen weet los te maken. Fotografen die vastleggen wat voetbal met mensen doet, van spelers tot supporters. Wie zijn ze? En waar komt hun eigen passie vandaan? Wij stellen ze aan jullie voor, met in deze tweede editie Han Balk. Go Ahead Eagles supporter en liefhebber van amateurvoetbal en lichtmasten. We laten hem aan het woord.

Fotografie

Fotograferen doe ik eigenlijk al mijn hele leven. Op 16-jarige leeftijd kocht ik mijn eerste camera: een Practica spiegelreflex. Ik beschouw mezelf eigenlijk als autodidact, maar heb wel een vakopleiding fotografie gedaan om de overgang van de analoge- naar de digitale fotografie te kunnen maken. In de jaren 90 heb ik het internationale mountainbiken gefotografeerd van de Rocky Mountains en de Canadese Westkust tot voormalig Oost-Europa en uiteraard Nederlandse wedstrijden op parcoursen zo plat als een dubbeltje. De periode dat Bart Brentjens wereldtop was. Mijn foto’s verschenen in Wieler Revue, talrijke andere tijdschriften en omroepbladen.

Later ben ik terechtgekomen bij acrogym en dansen. Ik ging bij een nichtje kijken en heb toen maar eens de camera meegenomen. Niet veel later ging Iris, mijn dochter, ook op acrogym. Bij acrogym worden de oefeningen op muziek uitgevoerd door 2 of meer deelnemers. Een oefening bestaat uit tempo-elementen, statische balansdelen, dans, ballet, lenigheid. Van die foto’s raakten mensen enthousiast van en zo kwam ik bij Introdans terecht: het 3e dansensemble van Nederland.  Met een van de foto’s daar heb ik zelfs de categorie ‘Magic on Stage’ gewonnen bij een internationale dansfotowedstrijd. Een groter contrast ga je denk ik niet vinden haha. Het rustige dansen en ballet tegenover de rauwe wereld van de voetbalsupporters.

Mensen vragen me vaak met welke camera ik een bepaalde foto heb gemaakt. Soms is het antwoord dan de iPhone. Het maakt namelijk helemaal niet zo veel uit welke camera je gebruikt. Het is een kwestie van fotograferen en timing. Dan hoef je echt niet hele camera’s mee te sjouwen. Dat is tussen supporters ook helemaal niet handig. In stadions werk ik meestal met een compact camera, maar wel met een APS-sensor.

De mobieltjes

Misschien is mijn liefde voor het amateurvoetbal wel genetisch bepaald. Voetbal zit in de familie. Opa van moeders kant was jaren lang scheidsrechter en KNVB bestuurder en heeft het zelfs nog tot KNVB Bondsridder, de hoogste onderscheiding, geschopt. Mijn moeder ging vaak mee kijken. Zij was wat dat betreft een van de eerste vrouwelijke groundhoppers van Nederland. Jaarlijks organiseert de scheidsrechtersvereniging Zwolle nog het Jan-Willem van Essen zaalvoetbaltoernooi. Aan vaders kant is er overigens ook een voetbaltoernooi vernoemd, het Jaap Balk toernooi van ZAC.

Mijn opa was altijd fel tegen betaald voetbal. Als kind begreep ik dat nooit. Pas heel veel later begreep ik dat hij gelijk had. Wat hij altijd zei is nu wel uitgekomen. De vele miljarden die alles kapot maken. Daar zou hij zich niet comfortabel bij hebben gevoeld. Als het voetbal op het punt komt dat je echt alleen nog maar camera’s en mobieltjes in het publiek ziet zoals bij een concert, dan kap ik er lekker mee. Bij FC Barcelona heb je zo’n foto waarop je precies dat ziet. Bij de wedstrijden waar ik heen ga is het gelukkig nog niet zo ver.

Ieder jaar opent Sfeerteam ADHD het seizoen op de Wilhelminabrug in Deventer met een doek en pyro. Ieder jaar heb ik weer vrijwel weer ideeën om iets speciaals te maken, maar meestal zijn de plannen te tricky en ga ik toch maar op safe. Deze is spontaan ontstaan. Heb ik ook nog eens een keer profijt van zo’n telefoon in beeld. 😉

De Spakenburg-derby, in het uitvak bij IJsselmeervogels. Het oude en het nieuwe juichen. Die gast links gaat uit zijn dak door de gelijkmaker en een ander staat lekker te filmen met zijn mobieltje.

Amateurvoetbal

Daarom vind ik het amateurvoetbal wel een fijne afwisseling. Ik kan echt genieten als ik op zondagmorgen met 3 andere mensen ergens langs de lijn sta. Iets te zware mannen die al aan het hunkeren zijn naar de derde helft, het “slechte” voetbal en de hele entourage. Dan kijk ik naar die 3 andere mensen en vraag ik me af wat ze in godsnaam hier doen en zij denken dat dan ook over mij.

Ik schiet de laatste tijd weer vaker wedstrijdfoto’s, ook van het vrouwenvoetbal. Mijn dochter Iris is op voetbal gegaan en dan neem je voor de gein maar eens de telelens mee. Voor je het weet wil elk elftal wel wedstrijdfoto’s. Dan kan ik toch slecht nee zeggen. Wedstrijdfoto’s zijn toch heel wat anders. Normaal maak ik mijn foto’s richting het veld, tussen de supporters in. Dat lijkt toch meer op straatfotografie. Voor wedstrijdfoto’s wil je toch zo min mogelijk ‘ruis’. Dat is ook wel weer een leuke afwisseling.

Dug-outs en schoenborstels

Ik ben ooit begonnen met het maken van een collective foto’s van dug-outs. Ik dacht lekker origineel te zijn, bleek er helaas net een fotoboek over uit te zijn. Het idee was om iets te maken voor het nageslacht. Je merkt dat de dug-outs aan het verdwijnen zijn. Het zijn tegenwoordig alleen nog maar van die plastic bakken. Of je nou hier of in Oost-Groningen staat, die zijn exact hetzelfde. Terwijl de oude dug-out juist allesbehalve standaard is. De stenen en houten dug-outs. In elkaar gezet door een vrijwilliger of een bevriend bouwbedrijf. Allemaal op hun eigen manier uniek.

Kassa’s, tribunes, schoenborstels. Dat zijn de dingen die nog uniek zijn. Daar moet je het van hebben nu. Of van die bordjes zoals ‘geen bier op de tribune’ of ‘geen voetbalschoenen in de kantine’. Toch vooral bordjes over wat er níet mag trouwens. Misschien maak ik daar nog wel eens een goede collage van…

Lichtmasten

Ik ben geboren in een flat zo’n 500 meter van de Adelaarshorst en de lichtmasten schenen tot in mijn kamer als er een avondwedstrijd was. Letterlijk blinded by the light dus. Als ik ergens op de snelweg rijd en ik zie in de verte lichtmasten gaat het hart toch altijd sneller kloppen. Net als dat een kerk een kerktoren moet hebben, moet een voetbalstadion lichtmasten hebben. Tegenwoordig zie je steeds helaas minder en worden de lampen vaak in het dak verwerkt. Op De Vijverberg staan wel mooie, maar die zijn wel weer hetzelfde als die op De Wageningse Berg. Die van Go Ahead zijn origineel elektriciteitsmasten en daardoor echt uniek.

Han Balk in De Adelaarshorst

Mijn eerste keer aan de hand van mijn vader naar de Adelaarshorst weet ik nog heel goed. Van de wedstrijd weet ik niets, maar het was hoogstwaarschijnlijk een wedstrijd van de jeugd of het tweede. Maar het stadion ben ik nooit vergeten. Het is het mooiste stadion van Nederland. Aan drie kanten in de wijk gelegen. Die unieke lichtmasten. De verschillende tribunes, waarvan twee uit de jaren 60 en twee schitterend verbouwd. Het Philips stadion heeft ook een mooi locatie in de wijk en het Feyenoord stadion is natuurlijk ook prachtig, maar beide van een heel ander kaliber. Doe mij toch de Adelaarshorst maar.

Go Ahead Eagles

Eind jaren ’80, begin jaren ’90 heb ik als fotograaf voor Go Ahead gewerkt. (Wedstrijd)foto’s voor de programmaboekjes en allerhande andere zaken. Zo stond ik als fotograaf langs de lijn tijdens de rellen met FC Den Haag. Die gasten probeerden het hele stadion te slopen. Ik kom nu ook foto’s tegen uit de jaren 80 met een paar honderd man publiek. Dat waren hele andere tijden. Ik heb als uitsupporter van Go Ahead ook wedstrijden in De Kuip gezien met 8.000 man. Dat is nu niet meer voor te stellen.

Zo ben ik bijvoorbeeld voor de foto’s van het jeugdelftal naar een toernooi in Amsterdam geweest. Daar heb ik o.a. een portret van een hele jonge Marc Overmars gemaakt. Halverwege dat seizoen werd hij doorgeschoven naar het eerste en aan het eind van het seizoen ging hij naar Willem II. Die foto is dus de enige portretfoto van een jonge Overmars in een Go Ahead shirt en hangt nu in de spelerstunnel tussen alle ander jeugdspelers die het eerste hebben gehaald. Een deel van de negatieven uit die tijd heb ik inmiddels in gescand en iedere Throwback Thursday zet ik er eentje online.

Begin Jaren 70 kwam ik met mijn vader voor het eerst bij Go Ahead Eagles. Volgens mij een wedstrijd van het tweede elftal. Ik kom er dus al ruim 45 jaar en de sportieve hoogtepunten zijn wel op één hand te tellen haha. Een thuiswedstrijd tegen FC Amsterdam waar we net niet degradeerden. Promoties. Net-niet promoties. Er valt niet zo veel te vieren voor een Go Ahead-supporter. Elk jaar een kampioenschap zoals Bayern München of Juventus is ook maar saai. Voor het voetbal hoef je niet naar De Adelaarshorst te gaan.

Toen Go Ahead een aantal jaar geleden de twee tribunes ging verbouwen ben ik eens gaan kijken om wat foto’s te maken. Dat is voor mij vooral een uitlaatklep. Want als je naar zo’n dansevenement gaat of een ander groot iets dan verwacht iedereen topkwaliteit. Als ik anoniem naar zo’n wedstrijd ga of het amateurvoetbal en het wordt niks, dan ziet niemand het resultaat.

Buitenland

In het buitenland heb ik twee liefdes: Rot-Weiss Essen en Manchester United. Bij Essen ben ik toevallig terechtgekomen. We gingen elk jaar wel 1 of 2 keer shoppen in Essen. En altijd zag ik dan die ene lichtmast. Dan ga je wat info opzoeken en kom je erachter dat het de lichtmast van het oude stadion is. Dan toch maar een keertje een kijkje nemen voor het shoppen. Nou ja, dan moet je er een keer heen. Dan ga je een keer kijken bij Rot-Weiss Essen tegen Wattenscheid en zit je daar op de tribune en voel je gewoon hetzelfde sfeertje als bij Go Ahead. Op de een of andere manier voelde ik mezelf daar heel snel thuis. Een keer een uitwedstrijd naar Aachen staat nog op de planning. Met de auto naar Essen en dan vanuit daar met de trein naar het stadion. Een old-school awayday zoals we vroeger nog in Nederland hadden.

De liefde voor Manchester United is ontstaan op 12 mei 1979. De eerste FA Cup Final die ik bewust meekreeg. Tegen Arsenal. Ik was voor Manchester United, want dat was een club die ooit heel groot was en die toen net pas weer gepromoveerd was. Daarna hoor je meer verhalen over de club, de Europa Cup en de vliegramp. Daar ben ik uiteindelijk redelijk fanatiek in geworden. De Premier League is eigenlijk een gedrocht, maar vooral op andere niveaus is er nog heel veel gaafs te vinden. Tijdens een trip naar United probeer ik als het even kan er nog wel een potje bij aan te plakken. Vooral op Non-League niveau zoals bijvoorbeeld Altrincham waar ze vijf of zes verschillende tribunes hebben. Pure nostalgie!

We hadden al eerder foto’s van Han Balk in het artikel Floodlight Friday

Lars Smit
Leven lang verliefd op NEC. Helemaal gek van supporterscultuur, vergane glorie en amateurvoetbal.

Ook leuk om te lezen

Reageren is niet mogelijk.

Volgende artikel:

0 %