Het is ook een beetje mijn titel, de strijd die mede door bijgeloof beslist is

Iedere voetballer en supporter kent dit fenomeen. De impact van bijgeloof en vaste rituelen die doorslaggevend (lijken te) zijn voor het resultaat van het team. In een recent interview gaf Feyenoord speler Quilindschy Hartman aan zijn vaste Feyenoord onderbroek mee te nemen naar jong Oranje. En zo zijn er talloze voorbeelden in de professionele sportwereld maar ook onder amateurvoetballers en supporters.

Een glimlach en een vleug van herkenning

Wij hebben jullie gevraagd naar de meest bijzondere verhalen over bijgeloof en rituelen die iedere week weer trouw worden herhaald. In dit artikel nemen wij jullie mee in de meest bijzondere verhalen die ongetwijfeld een glimlach en een vleug van herkenning geven. Uit de reacties kwam een duidelijke lijn en voorkeur naar voren, bier! Daar gaan we het nu niet over hebben maar komen we later nog een keer op terug.

Een lekker potje bier, het favoriete ritueel op een matchday

Bijna ging het totaal mis

Zoals met veel dingen moet je eerst bij jezelf beginnen. Het is zondagmiddag 14.10 uur en in mijn ooghoeken zie ik een vrouw rennen met een verhit hoofd en de paniek in de ogen. In de ene hand een haardroger en in de andere hand iets wat op mijn trui lijkt. Een spoor van water nalatend op de vloer. Ondertussen ben ik vast begonnen met het inpakken van haar koffers. Dit zijn cruciale fouten, die maak je niet. Je wast niet op zondagochtend mijn gelukstrui als het team die ‘s-middags zo hard nodig heeft. Hier hangt de titel vanaf.

Gelukkig komt het nog net goed. Om 14.28 uur trek ik mijn gelukstrui aan, hangt mijn vaste sjaal om de nek en trek ik een fles bier (het vaste merk) open. Ik neem mijn vaste plek in op de hoek van de bank en kan nog net de hond naast me dirigeren. Tenslotte ligt hij daar iedere wedstrijd dus daar gaan we nu niets aan veranderen. Zeker niet in de strijd om de titel.

Hoe een trui, sjaal en bier de titelstrijd hebben weten te beïnvloeden

De spanning spat van het scherm, dit is de wedstrijd van het jaar. Nummer 2 tegen nummer 1, Ajax tegen Feyenoord. Ik zie de trainer van mijn cluppie Feyenoord zenuwachtig langs de lijn schuifelen. Zou hij iets van de onrust hebben gevoeld en getwijfeld hebben aan mijn ritueel? Dit gebeurt me dus nooit meer.

Feyenoord weet de wedstrijd te winnen, tenslotte kon dat ook niet anders als ik mijn gelukstrui draag. De strijd is gestreden en de titel ligt voor het oprapen. Het voelt ook als mijn titel. En ergens zou ik het fair vinden als ik een plekje krijg op het bordes.

Zonder goede pyro geen party

Voor altijd dezelfde onderbroek

Mijn bijgeloof is ontstaan op een magische Europese avond. Die avond viel alles samen en is een nieuw ritueel geboren. Sindsdien draag ik voor altijd dezelfde trui, spijkerbroek, onderbroek en wedstrijdsjaal met het logo van een tegenstander die daarna nooit meer wat heeft gepresteerd.

Een magische avond in De Kuip – de dag dat mijn bijzondere ritueel is begonnen

En het heeft geholpen. Alle keren dat ik diezelfde set draag is er niet meer verloren. In het begin leek dit toeval, maar ik (bij)geloof er nu echt in dat ik mijn bijdrage kan leveren. Thuis zijn ze er al aan gewend geraakt. “Laat die ouwe gek maar, het zal z’n midlife wel zijn”. Mij interesseert het niet wat ze ervan vinden, zolang mijn cluppie maar blijft winnen.

Wetenschappelijk onderzoek

Regelmatig is er wetenschappelijk onderzoek gedaan naar het bijgeloof en bijzondere rituelen van sporters. Uit een al wat ouder artikel van HP De Tijd blijkt dat maar liefst 80% van de topsporters vaste rituelen en (bij)geloof kennen.

Zelfs onze meest bekende voetballer aller tijden Johan Cruijff is op een bijzondere wijze aan het rugnummer 14 gekomen. Nadat Cruijff terugkomt van een blessure is zijn tot dat moment favoriete rugnummer 9 niet meer beschikbaar.  Enigszins balend pakt Cruijff dan maar het eerste de beste shirt dat overblijft, een shirt met rugnummer 14. Met dat rugnummer speelt Cruijff een uitstekende wedstrijd, wint met zijn Ajax van PSV en is een nieuw bijgeloof geboren. De rest is geschiedenis.

Het magische nummer 14 van de grootste voetballer aller tijden. Een keuze die door het lot is bepaald maar die iedere liefhebber wereldwijd verbindt aan Johan Cruijff

Op de sokken naar het toilet

Voormalig PSV speler Mark van Bommel spant misschien wel de kroon als het gaat om vaste rituelen. In een artikel in het AD geeft hij een uniek inkijkje in een op het oog bijzondere wedstrijdvoorbereiding. Wat opvalt is dat dit met militaire precisie wordt uitgevoerd en er vooral geen onderbrekingen in moeten komen. Zo loopt het ritueel uiteen van een toiletbezoek op de sokken tot aan een vast ritueel bij het omdoen van de aanvoerdersband. Alles om maar een goed resultaat neer te kunnen zetten. René van der Gijp vindt er in Voetbal Inside overigens het zijne van.

De bekerfinale als testcase

“We verloren de belangrijkste wedstrijd van het jaar in de Amsterdam Arena toen ik de pet voor het eerst droeg. Niet echt een lekker moment om een ritueel te beginnen”. PSV supporter Dirk heeft ook een bijzonder kledingritueel dat op een dag zomaar is ontstaan en sindsdien niet meer anders is. Altijd dezelfde spijkerbroek en dezelfde pet, bij iedere wedstrijd van zijn club. Zonder de pet gaat Dirk niet naar een wedstrijd van PSV. De pet van Dirk heeft inmiddels al heel wat mooie plekken en mooie (beker)successen mogen beleven.

Het PSV legioen is klaar voor de bekerfinale

Dat niet iedereen blij wordt van zijn ritueel blijkt wel uit een recente actie van zijn broer. Samen bezoeken de broers de wedstrijden van PSV. Zijn broer heeft een nieuwe pet gekocht voor Dirk en de bekerfinale op 30 april wordt de testcase. Dirk draagt de nieuwe pet tijdens de bekerfinale voor het eerst, je moet het lot maar durven tarten. Wint PSV, dan krijgt die pet vanaf dat moment ongetwijfeld een magische status.

Een Febootje voor drie punten

“Als ik zondags niet de trein pak om 12.28 uur vanaf Leiden Centraal naar Station Bijlmer Arena dan wordt het een kansloos verhaal”. Ajax supporter Mark heeft een vast ritueel op de zondag dat al begint op station Leiden. Vooraf een kop koffie bij Starbucks, altijd een ‘Grande Americano’ met drie zakjes suiker. En dan exact de trein om 12.28 uur. Ga er maar aan staan in het land waar treinen vaker uit lijken te vallen dan ze rijden, een ‘gevaarlijk’ bijgeloof. “Ik heb alles, tegen wil en dank soms, al uitgeprobeerd. Andere vertrektijden, met de auto naar het stadion. Maar dat heeft ons een flink aantal punten gekost en doe ik dus nooit meer”, aldus Mark.

Samen met zijn maten die onderweg opstappen krijgt het ritueel een passend vervolg. “Nog even een ‘Febootje’ (altijd twee broodjes kroket met een likkie mosterd) en een biertje buiten de Arena voordat we naar binnen gaan.”  Alles voor dat hogere doel, drie punten die in Amsterdam blijven.

De Amsterdam Arena, thuishaven van Ajax fan Mark. Foto: Junpeng-Ouyang – unsplash.com

De Panhuis derby beïnvloedt door supporter Jeroen

“Een paar weken geleden was ik mijn geluksonderbroek kwijt. Dit had directe impact en mijn cluppie speelde gelijk met 0-0. Twee weken later speelde mijn club GVVV de derby tegen onze grote rivaal DOVO en deed ik vervolgens alles weer volgens mijn vaste ritueel. Het resultaat? We wonnen die dag de derby met 0-2.”

Grote vreugde bij de GVVV supporters na de winst in de Panhuis Derby

Jeroen, GVVV supporter in hart en nieren, neemt zijn verantwoordelijkheid uiterst serieus. Zijn ritueel ontstond tijdens de Panhuis derby begin oktober 2022 waar wij al eerder uitgebreid over schreven. Het ritueel van Jeroen is met militaire precisie bepaald en hij geeft ons een mooi inkijkje in hoe bijgeloof een rol speelt en de derby beïnvloed heeft.

Het vuurwerk spat ervan af in de Panhuis Derby

“Mijn vaste ritueel bestaat uit het aantrekken van mijn geluksonderbroek, een kop koffie en een sigaret voordat ik op de fiets stap richting GVVV. Onderweg luister ik altijd ‘Wonderwall’ van Oasis. Vlakbij het sportpark wacht altijd dezelfde vriend en samen fietsen wij het laatste stukje naar GVVV. Zodra we binnen zijn, bestellen we eerst twee glazen bier en daarna zoeken we een statafel op het terras achter het doel.”

Jeroen heeft weleens wat anders geprobeerd maar dat heeft niet veel succes opgeleverd voor zijn club. Hij besloot dan ook al snel om weer terug te gaan naar het ‘oude vertrouwde’. Met de huidige topklassering van zijn club kan het niet anders dan dat hij ook de komende thuiswedstrijden dit vaste ritueel zal blijven volgen. Op naar een mooie ontknoping van het seizoen en vast overtuigd van de bijdrage die hij daarin kan leveren.

Doping voor een topprestatie?

“De meeste teamgenoten kijken er niet eens meer gek van op als ik uitleg waarom ik het doe. En sommige medespelers gaan hier nu ook al aan meedoen.” De 17-jarige Dante, speler van HBS JO18-2 stapt niet het veld op zonder een flinke dosis tijgerbalsem onder zijn neus. Doping? Het staat niet op de officiële dopinglijsten, maar Dante rekent erop dat hij met dit bijgeloof een topprestatie levert. En niet voor niks, want op het moment van schrijven staan de ‘Kraaien’ op een verdienstelijke tweede plek. Wat begon als een experiment wordt nu door meerdere medespelers gevolgd. “Ik ben van mening dat het mij meer energie geeft, eigenlijk heb ik nooit meer iets anders geprobeerd”.

Ongetwijfeld komt dit ritueel vaak voor en herken jij dat ook. Misschien gebruik je ook wel tijgerbalsem of andere middelen. Wat je gebruikt is dan minder relevant, wel dat het jou het gevoel geeft dat je goed presteert. Amateurpsychologie 2.0 zullen we maar zeggen.

De Haagse Kraaien die erop vertrouwen dat tijgerbalsem hun prestaties kan beïnvloeden – Foto: Brano – unsplash.com

We zijn er nog lang niet

Herken jij het bijgeloof dat we hebben beschreven in dit artikel? En heb jij zelf na het lezen van dit artikel ook een mooi ritueel wat jij met ons wilt delen? Laat het gerust weten want bij voldoende content gaan we gewoon een deel 2 maken. En nee, niet alleen bier drinken. Aan bier en voetbal gaan we op een later moment nog speciaal aandacht besteden.

[Noot van de redactie: het bijgeloof rondom mijn kleding is helemaal waar. Het incident van het wassen van de trui op zondag is fictief en slechts bedoeld om het verhaal te schrijven. Mijn vrouw is zo lief om altijd op tijd mijn “wedstrijdkleding” klaar te hebben en geeft mij alle ruimte in mijn wedstrijdrituelen. Dus mij hoor je niet klagen en koffers hoeven niet gepakt te worden, ook de mijne niet ]