Groundhoppend door Portugal De eeuwige schaduw voor Futebol Benfica
In de serie ‘Groundhoppend door Portugal’ blik ik elke week terug op een groundhop die ik het afgelopen half jaar heb gemaakt in Portugal. Deze serie beschrijft daarmee de voetbalcultuur van onze huidig Europees kampioen. Van de Derby de Lisboa tot de krochten van het amateurvoetbal. Vandaag in deel 22: Het “andere” Benfica
Toen ik de naam van Futebol Benfica voor het eerst voorbij zag komen in de tussenstanden van het voetbal in de lagere Portugese divisies dacht ik dat het een lelijke club zou zijn. De naam gaf mij direct het idee dat het zou gaan om een soort talentenschool voor het grote S.L. Benfica. Een club waar S.L. Benfica haar net-niet-spelers naar toe zou kunnen sturen. Ik verwachtte dat het een club zou zijn zonder echte supporters, een soort verlengstuk van de lege hulsen zoals Benfica B dat zijn. Niks bleek echter minder waar. Futebol Benfica was het tegenovergestelde van het moderne voetbal.
Die eeuwige schaduw
Online informatie vinden over Futebol Benfica is een ongelooflijk moeilijke opgave. Zoals iedereen zich wel kan voorstellen leidt elke zoektocht van “Futebol Benfica” tot informatie over S.L. Benfica. Dit laat al direct zien in welke situatie Futebol Benfica zich bevindt. Ieder persoon zal bij het horen van de naam van de club direct aan het grotere S.L. Benfica denken. Het is een schaduw die over de club hangt en waar zij onmogelijk uit kan ontsnappen. Dit terwijl de club helemaal niks te maken heeft met S.L. Benfica.
Op veel plaatsen staat 1933 als oprichtingjaar van Futebol Benfica vermeld. De club zelf vermeldt overal echter uitdrukkelijk dat de club haar roots al heeft in 1895. Dit is mede zo belangrijk voor de club omdat 1895 de club ouder maakt dan S.L. Benfica. Het feit dat Futebol Benfica ouder is dan S.L. Benfica is een belangrijk gegeven voor de supporters van de club. Beide clubs ontlenen haar naam aan de buurt waarin zij opgericht zijn.
Vanaf haar oprichting heeft de club zich veel bezig gehouden met allerlei verschillende sporten. Een groot deel van de spelers die een belangrijke rol speelt in de geschiedenis van Futebol Benfica beoefende ook andere sporten voor de club. Zelfs de grootse speler in de geschiedenis van de club, Olivério Serpa, was ook kampioen in roeien en hockey op rolschaatsen. Deze liefde voor andere sporten is zo verweven in de club dat het stadion zelfs is vernoemd naar een hardloper. Daar ging echter een tragisch verhaal aan vooraf.
De clubnaam is veelvuldig te vinden rondom het stadion
De marathonheld
Francisco Lázaro was een timmerman geboren in de wijk Benfica. Lázaro was een getalenteerd hardloper en liep vaak wedstrijden op de lange afstand in Portugal zelf. Hij bleek zelfs zo talentvol dat hij namens Portugal mocht deelnemen aan de Olympische Spelen van 1912 in Stockholm. Het was de eerste Olympische deelname namens Portugal en het land stuurde zes atleten naar de Zweedse hoofdstad. Lázaro leek, gezien de tijden die hij liep, een goede kanshebber voor een medaille op de marathon. De Benfiquista werd daarom gekozen als vlaggendrager van de Portugese delegatie.
Over de precieze omstandigheden van de fatale dag dat de marathon werd gelopen wordt tot op de dag van vandaag nog discussie over gevoerd. Feit blijft dat het die 14 juli 1912 vreselijk warm was in Stockholm. Francisco Lázaro rende in de voorste regionen van de race bij de eerste meetpunten. Bij het meetpunt van 35 kilometer was echter geen spoor meer te bekennen van de Portugese loper. Toen zijn coach op zoek ging naar hem trof hij onderweg de Portugese ambassadeur in Zweden. Die deelde hem mee dat Lázaro na 30 kilometer ten val was gekomen door de hitte en was afgevoerd naar het ziekenhuis.
Francisco Lázaro overleed nog diezelfde avond in het ziekenhuis. Hij werd hiermee het eerste sterfgeval tijdens de Olympische Spelen. De precieze reden van zijn dood is nooit duidelijk geworden. Dehydratie, de hitte, het insmeren van zijn lichaam met talg en het middel strychnine zijn allemaal genoemd. Wat de oorzaak ook was, de wijk Benfica verloor die dag haar trots. Hoewel Lázaro zijn wedstrijden liep namens S.L. Benfica besloot Futebol Benfica toch om haar stadion te vernoemen naar de tragisch omgekomen Olympisch atleet. De club speelt haar wedstrijden dus in het Estádio Francisco Lázaro.
Een plakkaat ter ere van Francisco Lázaro, de club heeft zichzelf alleen ruim 1000 jaar ouder gemaakt…
De rivaliteit
Het feit dat Futebol Benfica haar stadion heeft vernoemd naar een loper en voormalig speler van S.L. Benfica betekent allerminst dat er geen rivaliteit was tussen beide clubs. Zeker in het hockey op rolschaatsen was er lange tijd een grote rivaliteit tussen beide clubs. Uit deze rivaliteit stamt ook de bijnaam “Fofó” waar Futebol Benfica om bekend staat. Ten tijde van de rivaliteit om rolschaatshockey noemde de supporters van S.L. Benfica altijd Fofó, wat zoveel betekent als “schattig” of “lief”. Deze denigrerende bijnaam viel verkeerd bij de supporters van Futebol Benfica. Met de tijd hebben ze het echter als een geuzennaam geadopteerd.
Tegenwoordig is er van een rivaliteit tussen S.L. Benfica en Futebol Benfica geen sprake. Dit is vanwege de simpele reden dat het verschil tussen beide clubs simpelweg veel te groot is. S.L. Benfica is een internationale grootmacht. Futebol Benfica ploetert ondertussen in de Pro-Nacional van het district Lissabon, op zoek naar promotie naar nationaal niveau. Opvallend is wel dat er nog een tak van voetbal is waar Futebol Benfica mijlenver voorligt op S.L. Benfica. In het vrouwenvoetbal sleept Futebol Benfica namelijk meerder nationale titels en bekers binnen, terwijl Benfica pas sinds kort begonnen is met vrouwenvoetbal. De prestaties van het vrouwenelftal doen voor de supporters qua belang zeker niet onder voor die van het mannenvoetbal.
De bijnaam van de club is nog steeds zichtbaar rondom het stadion
De wedstrijd
Een club zoals Futebol Benfica verdient zonder twijfel een bezoek. De tegenstander, wanneer ik mijn gang richting het Estádio Francisco Lázaro maak, is Lourinhanense. Beide clubs mogen nog hopen op een promotieplaats en winst is dus cruciaal. Via de Rua Olivério Serpa, vernoemd naar de clublegende, loop ik naar het Estádio Francisco Lázaro. Het stadion ligt er schitterend vervallen bij. De hoofdtribune is een hele aparte, smalle en hoge tribune. Aan de overkant is het grootste gedeelte van de lange zijde afgesloten vanwege acuut instortingsgevaar. Op meerdere plekken zijn er een paar stoeltjes afgebroken. Niemand heeft de moeite genomen om ze op te ruimen. Het clubgebouw wat hier staat heeft alleen maar ingegooide ruiten en loshangende elektriciteitssnoeren Het stadion hoort zonder twijfel bij mijn favoriete stadions van Lissabon.
Ik neem plaats op de hoofdtribune zodat ik een goed overzicht heb op de vervallen lange zijde en de wijk Benfica die er achter ligt. De wijk bestaat, zoals al veel wijken in Lissabon, uit vreselijk veel hoogbouw. Achter één doel staat bijvoorbeeld een gigantisch flatgebouw, iets wat voor mooie plaatjes zorgt. Helaas is het stadion een stuk leuker dan wat zich op het veld afspeelt. Dat geeft mij gelukkig wel de ruimte om een rondje te lopen rondom het stadion en een paar schitterende foto’s te maken. Op het veld weten ondertussen beide ploegen geen stap richting promotie te zetten. De ploegen houden elkaar in evenwicht en de wedstrijd eindigt in 1-1.
Futebol Benfica was een van de meest interessante clubs die ik bezocht. De club vertegenwoordigt het wijkgevoel van Benfica beter dan S.L. Benfica dat ooit zou kunnen. In haar vervallen Estádio Francisco Lázaro vertegenwoordigt de club het échte Benfica. De club verdient eigenlijk veel meer aandacht dan ze nu krijgt. Futebol Benfica is precies het soort club dat het voetballandschap van Lissabon zo mooi maakt.
Beelden
