Het is crisis bij Honvéd. Een kerkhof aan trainers, racistische rellen, vreemdelingenlegioenen en valse beloftes. In het Kispest-district van Budapest kent de club turbulente jaren sinds de laatste controversiële overname.
Gouden tijdperken
Het nationale elftal van Hongarije dat de harten op het WK van 1954 veroverde bestond vooral uit spelers van Honvéd Kispest. Op een haar na werd dit elftal geen wereldkampioen, door toedoen van ‘het wonder van Bern‘ pakte West-Duitsland de cup. Honvéd kende rond deze tijd haar eerste gouden tijdperk met de legende Ferenc Puskás als boegbeeld. Bij Honvéd maakte hij in 352 wedstrijden liefst 360 doelpunten en er werden veel prijzen gepakt. Toen Puskás besloot te vluchten voor de Hongaarse Opstand zette hij dit ongekende rendement gewoon door bij Real Madrid, later werd de internationale Puskás-Award ingevoerd voor het mooiste doelpunt van het jaar. Een tweede gouden tijdperk van Honvéd volgde rond de jaren ‘90 en vlak na de eeuwwisseling kwam de eerste en laatste degradatie naar het tweede niveau.
In 2017 mochten de supporters van Honvéd na 25 jaar ein-de-lijk weer de landstitel vieren. De club werd jarenlang bestuurd door George F. Hemingway die aan rationeel en slim beleid deed. Hemingway deed geen onnodige aankopen, hield de lonen laag en gaf aandacht aan de succesvolle jeugdopleiding. Bekvechten met de media kon de Amerikaanse zakenman als geen ander maar hij trad ook hard op wanneer de eigen ultras weer eens extremistische uitingen deden.
De overname
Twee jaar na de landstitel van 2017 verkoopt Hemingway de club voor 100% aan Reditus Equity Zrt, een bedrijf uit de Metalcom-groep waar Fidesz-politicus Zoltán Bozó de eigenaar van is. De kapitaalkrachtige Bozó staat bekend om zijn leiding bij de bouw van het hek op de grens tussen Hongarije en Servië, wat er moest komen door de Europese migrantencrisis. De overname betekent dat Honvéd zich schaart in het rijtje NER-clubs, het netwerk gelieerd aan premier Viktor Orbán.
In de Hongaarse competitie is de situatie nu zo dat bijna alle clubs een directe bondgenoot van de premier als eigenaar hebben. Deze ongezonde situatie is langzaamaan in de competitie geslopen toen voetbalfanaat Orbán in 2010 terug aan de macht kwam. De verkoop is des te schrijnender omdat Orbán bij de dood van Honved’s icoon Ferenc Puskás ervoor heeft gezorgd dat al zijn voetbal gerelateerde bezittingen naar Puskás Akadémia zijn gegaan, de zelfgecreëerde club van Orbán. Puskás zal zich hebben omgedraaid in zijn graf, alles ligt bij een uit de grond gestampte club terwijl zijn hart bij Honvéd ligt.
Nieuw stadion
Bij de overname beloven de nieuwe eigenaren het beleid van Hemingway door te trekken. Er komen nieuwe sponsors en de geroemde jeugdopleiding blijft de focus houden. Hoewel het eerste seizoen goed verloopt en Kispest zelfs de Hongaarse beker pakt, begint hierna een periode van ellende. Honvéd wordt een waar trainerskerkhof en vecht tegen degradatie. Hoewel de Italiaan Giuseppe Sannino nog tien maanden de tijd krijgt, stelt Honvéd vervolgens zeven hoofdtrainers aan in 2,5 jaar. Daarbij komen er legers aan vreemdelingenlegioenen en weet Kispest zich telkens ternauwernood te handhaven.
Ondertussen is in 2021 de bouw van de gloednieuwe Bozsik Aréna voltooid. De oude Jozsef Bozsik heeft plaatsgemaakt voor een modern stadion waar 8.200 supporters in kunnen. Het was even schrikken, toen ik mijn bezoek in 2017 vergeleek met dat van nu. Er is niets meer over van het mooie, ronde stadion waar sinds 1938 zoveel iconen hebben gespeeld en titels zijn gevierd. Aan de nieuwe Bozsik Aréna zal ik verder geen woorden vuil maken, het is een klassiek voorbeeld van de landelijke stadion-drift. In heel het land poppen moderne stadions uit de grond als paddenstoelen en de parels uit het verleden worden gesloopt.
Poppenkast
In de zomer van 2022 stelt de club Tam Courts aan als de nieuwe hoofdtrainer. De Schot is een betrokken man die alles geeft voor zijn nieuwe baan, zo spreekt hij op zijn 41ste verjaardag af met de ultras van de Puskás Army om zijn plan van aanpak uit te leggen. Zo’n actie toont ballen want de Honvéd ultras hebben nogal een status opgebouwd betreft agressie en extremisme. Met een jonge buitenlander die het allemaal even komt vertellen krijg je ze niet snel aan je kant. Als de club een paar dagen na de ontmoeting vervolgens de captain verkoopt aan Puskás Akadémia helpt dat uiteraard ook niet mee.
De supportersgroepen van Honvéd eisen in augustus dat de eigenaren vertrekken. Ze zijn het mismanagement zat en hebben genoeg van de jaren vechten tegen degradatie. Dat het seizoen dit keer weer dramatisch begint is de druppel. De ultras nemen pallets mee waarop stoptekens zijn afgebeeld met de hoofden van de leidinggevende macht. In het stadion gaat bij de wedstrijd een spandoek omhoog met de tekst: ’Echte leiders in plaats van poppenkast’.
Racistische rel
Tam Courts moet medio oktober alweer vrezen voor zijn baan en een racisme-rel zorgt voor het einde van de Schot. Honvéd wint bij Zalaegerszegi TE met 0-2 maar de uitsupporters misdragen zich in het uitvak door apengeluiden te maken wanneer er donkere spelers aan de bal zijn. Als Ricardo Moniz, de Nederlandse hoofdcoach van ZTE, zijn spelers van het veld wilt halen krijgt hij zelf rood omdat de scheidsrechter geen racisme heeft gehoord. Het racisme probleem is in Hongarije tien keer zo erg als in Nederland, claimt Moniz. Hij verwijt de scheidsrechters en Tam Courts dat ze aan selectief horen doen. De bond verbiedt Moniz vervolgens tot de winterstop van alle voetbal gerelateerde activiteiten en benadrukt vooral dat dit een lichte straf is. Een stuk later besluit de bond, na alle ophef in het buitenland, Honvéd ook een boete te geven.
De eigenaren van Honvéd ontslaan Courts twee dagen na het incident, terwijl hij wel bij ZTE met 0-2 wist te winnen. Courts heeft slechts drie maanden in Kispest mogen werken, waar de teller hoofdcoaches nu staat op zes in twee jaar tijd. In een Schotse krant vertelt Courts een paar weken na het ontslag dat racisme hem uit Hongarije heeft gedreven. Tijdens zijn periode als hoofdcoach was er al eerder een voorval met racisme waarbij het bestuur dit incident onder het tapijt schoof. Na het tweede incident in Zalaegerszeg, waar Courts zegt echt geen apengeluiden te hebben gehoord, werd het voor hem duidelijk dat hij niet meer voor Honvéd wilt werken. Sindsdien staat de Kroaat Klafuric voor de groep, terwijl er op bestuursniveau ook iets veranderde: algemeen directeur Gábor Kun laat zich vervangen door zijn neef Gergely.
Boycot: Szegyen
Op donderdag 10 november speelt Honvéd een degradatiekraker tegen Vasas FC en daar zijn we bij. De harde kern maakt vooraf duidelijk een nieuwe protestactie te ondernemen vanwege de aanhoudende wanprestaties en het falende beleid. Er is dit seizoen maar één club die nog geen thuiswedstrijd heeft gewonnen en dat is de club uit Kispest. De eerste twintig minuten zal daarom de Kanyar (fanatieke kant) leeg blijven en hangt er enkel een groot doek met de tekst: Szegyen, het Hongaarse woord voor ‘schaamte’. Als de twintig minuten zijn verstreken komen de ultras het vak in met pyro en rookpotten. Het bestuur wordt lange tijd toegezongen dat het echt tijd is voor verandering.
Aan de andere kant van het stadion zijn de supporters van Vasas net zo ontevreden over de clubleiding. Meerdere supportersgroepen van Angyalföld boycotten de wedstrijd omdat de prestaties nog teleurstellender zijn, ze staan laatste. Het niveau op het veld laat dan ook duidelijk zien waarom de clubs zo laag staan. Uiteindelijk wint Honvéd haar eerste thuiswedstrijd van het seizoen door twee late doelpunten van spits Nenad Lukić, die zorgen voor een grote ontlading op de Kanyar.
De ultras van de Vasas-supportersgroep Armata Rossoblu vergelijken beide teams na afloop met vissen. Vasas en Honvéd zijn hulpeloze vissen die niet luisteren omdat ze over geen oren beschikken, geen ruggengraat hebben, vergeten hoe ze moeten zwemmen en uiteindelijk verdrinken. Ze liggen op de bodem van de oceaan als een zak aardappelen. Wel bedankt Armata Rossoblu haar supporters voor het komen naar de wedstrijden dit jaar: een bijna bovenmenselijke daad omdat de schadelijke effecten op de gezondheid ongelimiteerd zijn, aldus de ultras van Vasas.
Sluiting stadion
Begin december komt de nieuwe algemeen directeur Gergely Kun zich verantwoorden tegenover de media. Hij maakt kenbaar dat er vanaf heden weer rationeel beleid zal volgen. Zo komen er – mits écht nodig – geen buitenlandse spelers meer en krijgt de jeugdopleiding net als vroeger weer de volle focus. De directeur beloofd dat jonge spelers die uitblinken op de academie niet eerder verkocht worden dan wanneer ze 21 jaar oud zijn. Verder benadrukt Kun dat het team een sportpsycholoog nodig heeft, het woord degradatie vergeten moet worden en de algehele situatie moeilijk maar zéker niet hopeloos is. Ook wordt het dure trainingskamp in Turkije geannuleerd, de ploeg gaat nu naar buurland Kroatië. Omdat er op de kosten moet worden gelet lijken de twaalf ervaren spelers die deze zomer uit hun contract lopen niet op een verlenging te kunnen rekenen.
Dan is er ook nog de situatie omtrent het gloednieuwe stadion dat is gesloten. Dat is niet zo heel gek zou je denken, immers breekt de winterstop aan. Toch is de oorzaak anders want Honvéd is genoodzaakt economische maatregelen te nemen. De landelijke energiecrises eist zijn tol en het is nog maar de vraag of Honvéd eind januari in eigen stadion kan spelen. De optie om dit elders te doen mag niet worden uitgesloten, hoewel dit onwaarschijnlijk lijkt gezien de lijntjes naar de overheid.
De toekomst
Voor de supporters van Honvéd blijft het hopen op verandering en dat natuurlijk het liefst met nieuwe eigenaren. De vreemdelingenlegioenen, racistische rellen en het trainerskerkhof staan symbool voor het falende beleid de afgelopen drie jaar. Een degradatie lonkt als men de huidige koers aanhoudt. Toch zullen er vast betere tijden aanbreken in Kispest, ook met de huidige eigenaren. Een NER-club met vriendjes bij de overheid zal echt niet ten onder gaan. ‘Erő a lábban, érzés a szívben.’
