Vitesse – Volendam, degradatiekraker in Arnhem

Op naar Vitesse, waar de bestaanszekerheid nog nooit zó wankel is geweest. Dubieuze Russen, een mislukte overname en grote schulden drukken de Arnhemse club in een onmogelijke positie, terwijl ook de sportieve malaise blijft aanhouden. Thuis in het GelreDome wordt er van directe concurrent FC Volendam opnieuw niet gewonnen.

We reizen af naar Arnhem voor Vitesse tegen FC Volendam, een degradatiekraker. Dat klinkt op zichzelf al vreemd, want velen kennen Vitesse juist als subtopper in de Eredivisie. Vaak strijdt de club om een Europese ticket in de play-offs en speelt het bij vlagen leuk voetbal. Echter is daar dit seizoen geen sprake van, de Arnhemmers staan laatste met twaalf punten. Het is onzeker of Vitesse volgend seizoen nog zal bestaan. Waar is al deze ellende begonnen?

Tegen FC Volendam hingen supporters een doek op voor het stadion

Russische miljoenen

In 2010 wordt Vitesse de allereerste Nederlandse club in buitenlandse handen. Een unicum, dat zal uitmonden in meerdere hoogtepunten maar lijkt te eindigen in een deceptie van jewelste. De Georgische Merab Jordania komt als eerst aan de macht. Er wordt direct een serieuze poging gedaan om de top drie aan te vallen met spelers als Wilfried Bony en Bertrand Traoré. Elk jaar verwelkomt Arnhem met open armen een nieuwe vracht aan huurlingen van Chelsea, vaak supertalenten die heerlijk kunnen voetballen. Denk aan Mason Mount, Nemanja Matic, Armando Broja, Christian Atsu of Matt Miazga. 

Onder de tweede buitenlandse eigenaar, de Russische oligarch Aleksandr Tsjigirinski, wint Vitesse met de KNVB Beker de eerste prijs in de clubgeschiedenis. ‘FC Hollywood aan de Rijn’ doet steeds vaker mee in Europa en supporters mogen zich opmaken voor mooie tripjes naar wereldsteden (Rome, Londen) en obscure plekken (Ploiești, Machatsjkala, Murska Sobota, Constanța) waar de gemiddelde Arnhemmer anders nooit zou komen.

Valeri Ojf, in het midden, bij de traditionele Airborne-westrijd in 2019 (bron PRO SHOTS)

In 2018 neemt Valeri Ojf de aandelen over, opnieuw een Russische oligarch. Er komen steeds meer geluiden dat Roman Abramovitsj, de eigenaar van Chelsea, meer met Vitesse te maken heeft en de club als zijn eigen beschouwt. Dit gaat tegen de regels in wegens belangenverstrengeling. Na veel onderzoek toont The Guardian aan dat Abramovitsj in het geheim 117 miljoen heeft bijgedragen om de overname van Merab Jordania in 2010 rond te krijgen. Dit deed de steenrijke Rus via allerlei offshore belastingparadijzen. Ook heeft Valeri Ojf miljoenen van Abramovitsj geleend, maar die ontkent dit geld gebruikt te hebben voor Vitesse.

Vitesse-supporters met een doek richting ADO Den Haag in 2014, die overgenomen werden door Chinezen (bron, PRO SHOTS)

Nieuw fiasco

Als Rusland besluit Oekraïne binnen te vallen wil Ojf zijn aandelen verkopen. De Amerikaanse zakenman Coley Parry biedt zich aan met zijn Common Group en wil Vitesse graag overnemen. Terwijl de verdenking van de onrechtmatige Russische inmenging nog loopt, komen de Arnhemmers zo mogelijk in een nóg diepere put terecht. Na maandenlang onderzoek wijst de onafhankelijke licentiecommissie betaald voetbal de overname van Parry af. Volgens de KNVB zijn Parry en de Common Group niet vermogend genoeg om Vitesse over te nemen en daarbij is het onduidelijk of de Common Group investeerders heeft. Eerder kwam aan het licht dat de Common Group werkt met externe financiers. De Egyptische zakenman Naguib Sawiris is daar één van, net zoals de Russische Mikhail Fridman. Sawiris heeft een broer die eigenaar is van twee clubs, terwijl Fridman nauw is met Vladimir Poetin.

Coley Parry wordt in 2022 gepresenteerd als nieuwe eigenaar van Vitesse, maar krijgt een jaar later geen akkoord van de KNVB (bron, PRO SHOTS; Stefan Koops)

Nu de KNVB de overname heeft afgekeurd, ontstaat er een nieuw groot probleem. Vitesse heeft afgelopen zomer namelijk tussen de vijftien en twintig miljoen euro van Parry uitgegeven. Dit geld wordt nu omgezet in een lening, waar een flinke rente aankleeft. De club gaat in hoger beroep tegen het oordeel van de KNVB en is tevens bezig met een plan B om Parry minderheidsaandeelhouder te maken. Ondertussen wil ING de bankrekening van Vitesse stopzetten wegens de Russische banden. De Arnhemmers zijn een bodemprocedure tegen ING gestart om tijd te winnen. Positief is het nieuws dat een groep ondernemers op de achtergrond bezig is met Plan Arnhem om Vitesse te redden van de ondergang. 

We kunnen een heel boekwerk schrijven over de situatie bij Vitesse in de laatste jaren. Aan de onrust lijkt geen einde te komen. Het vertrek van Peter Rovers en zijn bestuurlijke chaos, de geklapte deal met Parry en een spelersselectie die geheel uit zijn contract loopt. Maar ook schimmige Russische eigenaren, de situatie rondom het huren van Stadion GelreDome en schulden die blijven opstapelen. De puinhoop is haast niet meer te overzien. En toch moet er gespeeld worden. Op naar Arnhem voor het kelderduel met FC Volendam.

Veur Vites

Begin februari verzamelden supporters op de Batavierenweg-brug om steun te betuigen en bij de laatste training voor Volendam-thuis komen veel supporters naar sportcomplex Papendal. Vuurwerk en rookbommen gaan af om duidelijk te maken dat het nú op het veld moet gebeuren. Als we bij het GelreDome aankomen rijden zien we een doek met de tekst: ‘Tot het laatste fluitsignaal uit volle borst voor geel en zwart!’. In het supportershome hangen posters van Op de Bres Veur Vites, een supportersinitiatief om sfeerverhogende materialen te financieren en de club te steunen. Deze acties komen van Vak 112, zij doen er alles aan om Vitesse te helpen. 

Arnhem is vandaag behoorlijk uitgelopen, er zijn in totaal 18.817 supporters in het GelreDome. Nadat de adelaar een indrukwekkende tocht boven de tribunes heeft gemaakt, gaat er een zee aan vlaggen omhoog bij de spelersopkomst. De Zuid-Tribune, met fanatieke supportersgroepen als Crew81 en GTKP,  maakt prima geluid tijdens de wedstrijd. De striemende fluitconcerten bij balbezit van de Palingboeren blijven lekker hangen in het stadion, want het dak is vandaag dicht wegens regen. 

Een spectaculaire openingsfase leidt tot doelpunten aan beide kanten, maar hierna gaat er vooral veel fout op het veld. Wel wordt de lat drie keer geraakt door de Arnhemmers, maar scoren gebeurt niet meer. Volendam steelt met 1-1 als eindstand een punt en de thuissupporters worden opnieuw teleurgesteld. Er spoken meerdere vragen door het hoofd van de Arnhemmer. Bestaat mijn club volgend jaar nog? Kan Vitesse een degradatie aan en wat gebeurt er met het GelreDome? Wie neemt de club over? Wat betekent de belangenverstrengeling van Abramovitsj? Kunnen we nog van Parry af? En tenslotte, draait de KNVB Vitesse de nek om?