Uit de kast: Justin Fashanu
Een donkere huidskleur bezitten en als homoseksuele voetballer uit de kast komen in Engeland. Het zal je maar overkomen. Justin Fashanu is de éérste “pionier” die op deze manier veel pijnpunten blootlegt in een voetbalwereld waar eigenlijk niet veel verandert is sinds de jaren tachtig. Een “moderne” wereld, maar in vele opzichten nog sterk conservatief en daarmee controversieel.
Barnardo Home
In de steek gelaten door zijn biologische ouders, ziet Justin Fashanu samen met zijn broer John hun lot voorbestemd in één van de vele Britse “Barnardo’s”. Een weeshuis waarin het koffiedik kijken is wat de toekomst in petto heeft. Als Justin 6 jaar is, wordt hij samen met zijn broer geadopteerd door Alf en Betty Jackson.
In Norfolk vindt hij een thuis waar hij alle kansen krijgt. Al snel ontdekt hij samen met zijn broer voetbal. In tijden waar racisme een gangbaar gegeven is en voetbal een blank tafereel, valt Justin niet alleen op door zijn huidskleur. Vooral ook door zijn snelheid, kracht en een neus voor goals. Justin wordt opgemerkt door Norwich City.
Justin Fashanu en zijn Goal of the Season
Als 18-jarige debuteert hij in ‘79 bij het eerste elftal van The Canaries. Fashanu doet wat er van een spits wordt verwacht: scoren. In totaal is hij goed voor 35 doelpunten bij Norwich City. Zijn torinstinct levert hem in 1980 de “BBC Goal of the Season-award” op voor zijn magnifiek doelpunt tegen Liverpool.
Het bezorgt hem niet alleen aanzien, maar ook een transfer naar de grootmacht Nottingham Forest. Voor een recordbedrag van 1 miljoen pond is Justin meteen gebombardeerd tot de duurste donkere speler in Groot-Brittannïe. Onder leiding van Brian Clough heeft de promovendi in ‘78 meteen de landstitel veroverd. In het daarop Europese avontuur wisten The Tricky Trees ook nog eens tweemaal de Europacup I binnen te halen.
Fashanu kan echter zijn reputatie niet waar maken. Hij komt maar driemaal tot scoren bij zijn nieuwe werkgever. De trainer is niet blij met het trieste niveau dat zijn spits haalt. Een combinatie van een knieblessure en de geruchten dat de spits in zijn vrije tijd een fervent bezoeker is van gay sauna’s zorgen indirect tot een gedwongen vertrek bij Forest.
Controverse rond Justin Fashanu
In 1990 komt Fashanu uit de kast als homoseksuele voetballer. Wat leidt tot een grote controverse. Zijn broer John, die op dat moment wel de weg naar de goal vindt bij AFC Wimbledon, spuugt zijn gal over de geaardheid van Justin.
“… Maar ik ga niet spelen of me omkleden in de buurt van een homo. Zo denk ik, en ik denk andere voetballers ook.”
Homoseksualiteit is in de jaren ’90 een strafbaar gegeven. Volgens de Britse wet mogen homo’s zich enkel uiten thuis en beide partners moeten tenminste 21 jaar oud zijn. De publieke opinie is zo doortrapt dat de eerste minister van het Verenigd Koninkrijk, Margaret Tatcher, graag vertelt wat de mensen willen horen.
“Onze kinderen krijgen vaak niet de juiste scholing waar ze recht op hebben. Kinderen die moeten leren respect te hebben voor traditionele waarden en normen, leren nu dat ze het recht hebben om gay te zijn. Al die kinderen worden valselijk van een goede start beroofd.”
Het leven in een homofobe maatschappij, een voetbalcarrière in een neerwaartste spiraal zet Fashanu op de vlucht. De Netflix documentaire “Forbidden Games: The Justin Fashanu Story” vertelt het verdere relaas van deze opmerkelijke voetballer.
Anno 2021
Homo’s in het voetbal. Ze zijn er wel, maar je ziet ze niet. Er is nog een lange weg te gaan.
