Stadion Feijenoord “De Kuip”: 84 jaar
Op 27 maart 1937 wordt Stadion Feijenoord feestelijk geopend in het bijzijn van honderden supporters. De droom van toenmalig voorzitter Leen van Zandvliet was gerealiseerd. Een robuust stadion van twee verdiepingen met eenvoud als uitstraling. Die droom is verworden tot een historische voetbaltempel geliefd door vriend en vijand. Een aanjager voor de ontwikkeling van Rotterdam-Zuid. Uitgegroeid tot een voetbalmonument gekoesterd door de liefhebbers. Dit is ‘De Kuip’.
Op een dag had hij het, Leen van Zandvliet. Hij had letterlijk gedroomd van een groot, nieuw stadion in Rotterdam. Zijn idee schrijft hij uit op een kladblok. Dat gebeurt allemaal op een winterochtend in 1931. Enkele maanden later doet hij zijn verhaal in de Nieuw Rotterdamsche Courant. Hij kan niet op al te veel enthousiasme rekenenen. Een stadion voor 60.000 – 75.000 toeschouwers? Waar wordt dat van betaald? Van Zandvliet gaat stug door met de plannen en krijgt goedkeuring van de Ledenraad in 1934 met overgrote meerderheid.
De architecten Brinkman en Van der Vlugt worden er bij gehaald. Een aantal studiereizen volgen naar diverse stadions, waaronder Highbury van Arsenal. In Londen hadden ze net een tribune met twee verdiepingen gebouwd en dat diende als inspiratie voor het nieuw te bouwen Stadion Feijenoord. Uiteindelijk komt er een ontwerp op papier wat het karakter van Rotterdam vertegenwoordigd. Zowel zakelijks, als eenvoud, maar vooraal een ruwe bolster met veel staal.
De Kuip in aanbouw
Een voorzichtig begin
Nadat de bouw in 1935 is gestart, Puck van Heel slaat de eerste paal, wordt in het jaar daarop De Kuip al opgeleverd. De Gemeente Rotterdam blijkt echter in gebreke te zijn gebleven. De nodige toevoerwegen zijn er nog niet en zo kan het stadion nog niet geopend worden. Van Zandvliet besluit het stadion aan een test te onderwerpen. Een groep van 1500 mariniers en werklozen moeten zich zo uitbundig mogelijk gedragen en juichen, alsof bij een echte wedstrijd. De test is geslaagd. Een borrel een sigaar is de beloning.
Een half jaar later, op 27 maart 1937, neemt Van Zandvliet zelf voor het eerst plaats in De Kuip. Een wedstrijd van het Nederlands Elftal durven ze dan nog niet aan, vanwege de verwachte drukte. Het wordt een oefenwedstrijd van Feyenoord tegen het Belgische Beerschot. De wedstrijd trekt alsnog maar liefst 40.000 mensen. Het blijkt een groot succes. De thuisclub wint met 5-2 en zo kan ruim een maand later de eerste interland gespeeld worden. Nederland ontvangt België.
De Kuip, waarschijnlijk in 1937 tijdens de eerste interland Nederland – België
Stadion Feijenoord vanuit de lucht gefotografeerd in 1938
Een finale stadion
De Kuip blijkt een succes voor international duels. Door de decennia heen speelt Oranje ruim honderd interlands in Rotterdam. Het stadion is doorgaans ook de favoriet van de internationals. De uitstekende grasmat in combinatie met de ambiance zorgt met regelmaat voor fantastisch Oranje feest. Het Nederlands elftal is ook al 26 wedstrijden op rij ongeslagen in De Kuip, 19 jaar geen wedstrijd verloren. Tijdens het EK 2000 werd ook de finale in Rotterdam gespeeld. Een enerverende pot tussen Frankrijk en Italië. De Italianen dachten de buiten binnen te hebben, toen Wiltord in de 93e minuut de gelijkmaker aantekende. In de verlenging schiet Trezeguet vervolgens fenomenaal de winnende binnen voor de Fransen.
Maar liefst tien keer was De Kuip het stadion voor een Europese Finale naast de finale van het EK 2000. De eerste was in 1963 toen Tottenham Hotspur maar liefst met 5-1 won van Atletico Madrid. In 1972 pakte Ajax de Europa Cup 1 ten koste van Inter Milan in het stadion van de aartsrivaal. In 1974 werden zelfs twee finales in Stadion Feijenoord afgewerkt. Eerst pakte FC Magdeburg de Europa Cup II, waarna Feyenoord – weliswaar over twee wedstrijden – de UEFA Cup pakt. De laatste finale dateert alweer uit 2002 wanneer Feyenoord met 3-2 Borussia Dortmund verslaat in de finale voor de UEFA Cup.
De Kuip voert samen met het Wembley Stadion de ranglijst aan als het gaat om het hosten van Europese Finales. Volgens VI werd Wembley in 2013 met 9 finales de koploper toen de Europa Cup 1 finale tussen Bayern München en Borussia Dortmund er gespeeld werd. Echter, voorzover wij kunnen zien heeft De Kuip maar elf Europese Finales gehost, waarvan weliswaar eenmalig over twee wedstrijden. Wembley is overigens weer gastheer voor de finale van het aanstaande EK.
Tottenham Hotspur en Atletico Madrid op 15 mei 1963 – eerste Europese finale in De Kuip (Europa Cup II)
De Kuip trekt muzikale grootheden
Stadion Feijenoord wordt niet alleen geroemd in de voetbalwereld. Ook binnen de muziekindustrie is het een favoriete plek voor concerten. Grootheden als Michael Jackson, U2, Prince, Madonna en nog vele anderen treden er op. Bob Dylan was de eerste met zijn concert in 1978 waar maar liefst 52.000 concertgangers op afkwamen. Maar ook grote Nederlandse artiesten zorgden voor een uitverkochte Kuip. Onder ander Kane, Doe Maar en enkele jaren geleden nog Marco Borsato zorgden voor een spektakel.
Toekomst van het stadion
We hadden bijna het stadion nooit mee kunnen maken. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was er grote behoefte aan staal. Er werd plannen gemaakt om Stadion Feijenoord hiervoor te slopen. Gelukkig zijn die plannen nooit doorgegaan. In 1957 kreeg het stadion de kenmerkende lichtmasten. In 1994 moest er grondig worden gerenoveerd, hoewel er ook toen aan slopen werd gedacht. De oorzaak was betonrot en corrosie. Voor 120 miljoen Gulden kreeg het stadion een upgrade. Onder andere het dak werd geïnstalleerd.
Het is maar de vraag hoelang De Kuip nog blijft bestaan. Als sinds 2006 worden er steevast plannen gemaakt voor nieuwe stadions. Keer op keer sneuvelen deze plannen, onder andere vanwege de hoge risico’s en kosten. Nadat een renovatievariant op budget werd afgeschoten – het plan van BAM was € 9M te duur – is men in 2017 een nieuw traject gestart. Een nieuwbouwstadion aan de Maas in combinatie met gebiedsontwikkeling genaamd Feyenoord City. Hoewel er diverse fases zijn gepasseerd, is het nog maar de vraag of ook dat plan doorgaat. De projectgroep doet geloven van wel, maar er is ook al jaren de nodige kritiek.
De business case van het nieuwbouwstadion blijft rammelen op vele fronten. Ze kunnen het maar niet sluitend krijgen. De grote vraag is vooral of Feyenoord er wel op vooruit gaat of straks een hele dure molensteen om de nek heeft hangen. En voor club wat geen Euro in kas heeft, is dat dodelijk. Ook blijven de investeerders weg. Een goed plan verkoopt zichzelf zou je zeggen, maar de financiering is verre van rond en ze zijn al jaren verder. Daarnaast is ook aangetoond dat wederom kiezen voor renovatie met zelfs meer rendement ook een zeer reële optie is tegen de helft van investering. Iets waar Feyenoord decennia lang mee vooruit kan en juist sneller zou kunnen investeren op sportief gebied. Kortom, wordt vervolgd.
Als liefhebber, ongetwijfeld vele met mij, hoop ik het 100-jarig bestaan van Stadion Feijenoord De Kuip te kunnen vieren. Dan nog altijd als thuisbasis van Feyenoord.
Stadion Feijenoord anno nu
Foto’s komen uit het Stadsarchief Rotterdam en Feyenoordleven.nl. Lees meer over Stadion Feijenoord De Kuip op In de Hekken hier!
