Robin Friday: de zuipende, drugsverslaafde, superster van Reading FC
Verscheidende malen werd Robin Friday verkozen tot de allerbeste speler in de geschiedenis van Reading FC. En dat is opvallend, aangezien Friday slechts drie jaar onder contract stond bij The Royals. Een voetballer zoals Friday hadden ze echter nog nooit gezien in Reading. Buiten het feit dat hij een hele goede voetballer was, was de aanvaller namelijk, om het even netjes te zeggen, compleet gestoord. Naast een indrukwekkende partij aan mooie doelpunten verzamelde Friday namelijk ook overtredingen, kaarten, incidenten, boetes en arrestaties. Tussen het scoren door zoende hij onder meer een politieagent, sloeg een medespeler naar de grond, werd verbannen in praktisch elke kroeg, zat dagelijks aan de drank en drugs en kapte op zijn 25e al met voetballen. Robin Friday was misschien wel de ultieme cultvoetballer.
In 1996 kwamen de Super Furry Animals, een band uit Cardiff, met een nummer getiteld “The Man Don’t Give a Fuck”. Het nummer bevatte tientallen keren het woord Fuck en het was een soort protestlied tegen alles wat met politiek of overheid te maken had. Het lied kreeg een cultstatus onder de fans van de band uit Wales en werd de standaard afsluiter van elke show. Op de voorkant stond een foto van de grootste rebel die de band kon denken. Dat was niemand minder dan Robin Friday. Op de foto geeft hij, in dienst van Cardiff City, een V-teken – in Engeland vergelijkbaar met een middelvinger – aan zijn tegenstander Milija Aleksic van Luton Town. Die was namelijk zo onbehoorlijk geweest om de excuses van Friday niet te accepteren na één van zijn vele overtredingen. Maar hoe werd een voetballer in de lagere Engelse divisies hét toonbeeld van een rebel? Om dat te begrijpen moeten we een kijkje nemen in het leven van Robin Friday, de voetballende gek.
Het gevangeniselftal
Voetbal werd in de familie Friday met de paplepel ingegoten. Op tweejarige leeftijd werden Robin en zijn tweelingbroer Tony al meegenomen naar een wedstrijd van FC Brentford, de club waar hun opa nog gespeeld had. Robin kreeg het voetbaltalent van zijn opa en vanaf zijn tiende was het al duidelijk dat hij een stuk beter was dan zijn leeftijdsgenoten. Hij deed daarnaast nog aan cricket, boksen en tennis. Van school moest hij een stuk minder weten. Waar zijn tweelingbroer Tony juist excelleerde, had Robin compleet andere prioriteiten. In plaats van op school te zitten, spijbelde hij om met meisjes af te spreken in het park. Op zijn vijftiende besloot hij maar om helemaal met school te stoppen en een opleiding tot stukadoor te volgen. Van het verlegen jongetje dat hij ooit was, was weinig meer over. Het was op deze leeftijd dat hij voor het eerst in aanraking kwam met drugs.
Op voetballend gebied ging het ook niet al te voortvarend. Hoewel iedereen Friday wilde scouten, bleef hij nergens echt lang aan. Zijn individuele spel en koppigheid zorgde ervoor dat hij bij zowel Crystal Palace, Queens Park Rangers als Chelsea binnen een jaar weer weg was. Zijn volgende carrièremove was nogal apart. Hij maakte namelijk zijn speelminuten bij het gevangenisteam van Feltham, waar hij op 16-jarige leeftijd een plekje veroverde tussen de grote mannen. Die plek in de (jeugd)gevangenis had hij verdiend aan het met grote regelmaat stelen van allerlei spullen. Zijn enige tijd buiten de gevangenis besteedde hij aan het trainen en spelen met de jeugd van Reading.
Na zijn vrijlating stond het volgende schandaal al weer te wachten. Op 17-jarige leeftijd werden hij en zijn eveneens 17-jarige vriendin ouders van een dochtertje. Die dochter was van mixed race. In het Engeland van de jaren 70 was dit een gigantische schande. De woede leidde uiteindelijk zelfs tot een fysieke aanval op de vriendengroep van Friday. Enige tijd later trouwde het stel. Vader Friday weigerde te komen. De huwelijkse status nam Robin niet al te serieus. Hij dronk veel en sliep zo veel rond als hij kon.
Dronken matchwinner
Een profcarrière leek er niet meer van te komen en dus besloot Friday op uitnodiging van een vriend voor een semiprofessioneel team te gaan spelen vol met asfalteerders, een beroep dat hij zelf ook maar ging uitoefenen. Na een halfjaar maakte hij vervolgens de stap omhoog naar Hayes, waar hij 30 pond per week ging verdienen. Bijna was het niet meer zo ver gekomen. Op zijn werk maakte Friday een bijna-doodervaring mee. Tijdens zijn werk kwam een hijstouw van de steiger vast te zitten. Toen hij probeerde om dit touw los te maken, verloor hij zijn balans en werd hij doorboord door een groot puntig stuk metaal dat maar nipt zijn long miste. Vervolgens trok hij zichzelf omhoog en binnen drie maanden speelde hij weer een wedstrijd voor Hayes.
Ondanks zijn goede spel werd het bij Hayes al snel duidelijk dat het excessieve drankgebruik en excentrieke gedrag van Friday een probleem vormden. In 67 wedstrijden voor de club wist hij naast 47 doelpunten ook zeven rode kaarten te pakken. Tevens stond hij meer dan eens onder invloed op het veld. Het hoogtepunt was een wedstrijd waar Robin tijdens de wedstrijd nog in de pub hing. Toen hij eenmaal zijn weg naar het veld had gevonden, waren nog slechts tien minuten te spelen. Stomdronken werd Friday toch maar het veld ingestuurd om vervolgens de enige goal te maken in een 1-0 overwinning. In een FA Cup wedstrijd tegen Reading maakte hij tevens een dusdanig goede indruk dat de interesse van manager Charlie Hurley was gewekt. Zijn prestaties op het veld waren zo goed dat het de twijfels over zijn gedrag wegnam en dus maakte Friday op 21-jarige leeftijd alsnog de stap naar het profvoetbal.
LSD, de ‘olifant’ en de politiehaat
Reading speelde op het vierde niveau en was in 1975, op zijn zachtst gezegd, absolutely shite. In de veertien wedstrijden voor de komst van Friday werd slechtst twee keer gewonnen. Hoewel het eigenlijk het plan was om bij de reserves te spelen, kwam hij door de slechte prestaties al snel in het eerste team terecht. In zijn eerste anderhalf jaar transformeerde hij het team. Zijn technische kwaliteit gecombineerd met zijn keiharde spel zorgde ervoor dat hij een publiekslieveling werd. Hoe hard hij ook werd geraakt, hij ging altijd wel door. Tevens was hij niet bang om uit te delen, iets wat zelfs bij de eigen trainingen regelmatig tot blessures leidde. Na zijn eerste volledige seizoen werd hij uitgeroepen tot speler van het seizoen en grote namen zoals Sheffield United en Arsenal toonden interesse. Deze transfers gingen uiteindelijk niet door, omdat beide clubs werden afgeschrikt door het extravagante gedrag van Friday.
Met zijn entree in het profvoetbal was er namelijk nog nauwelijks wat veranderd aan het gedrag van de spits. Hij dronk nog steeds excessief. Wel hield hij zich aan de regel van zijn manager om 48 uur voor een wedstrijd niks te drinken. In plaats daarvan gebruikte hij gewoon regelmatig LSD. In praktisch alle clubs in Reading werd hij meerdere malen voor periodes verbannen. Mede doordat hij constant ‘de olifant’ uitvoerde, een zelfbedachte dansmove waarbij hij zijn zakken binnenstebuiten keerde om de oren voor te stellen en vervolgens zijn geslachtsdeel uit zijn broek haalde om de olifant compleet te maken. Bij Churchill’s, de club met de slechtste reputatie van Reading, was hij nog wel toegestaan en kwam hij ooit aan in een lange regenjas om vervolgens te onthullen dat hij verder compleet naakt was. Met niks anders aan dan zijn laarzen danste hij zo de nacht vol.
Aan het begin van zijn eerste volledige seizoen ontbrak hij op de eerste trainingen. Hij had zich zonder het te vertellen aangesloten bij een hippie commune. Compleet ongetraind kwam hij vervolgens bij de eerste oefenwedstrijd aan, om daarna alsnog met afstand de beste te zijn. Tijdens uitwedstrijden trapte hij deuren in om vervolgens doodleuk aan de bar te gaan zitten met een zwaan in zijn handen, die hij van buiten had meegenomen. Na zijn winnende goal tegen Rochdale rende hij ter viering achter het doel en gaf een politieagent een kus, omdat hij er zo ongelukkig uitzag. Dit was een van de weinige acties waar hij later toegaf spijt van te hebben. Niet omdat hij het ongepast vond, maar omdat hij zo’n grote hekel had aan politieagenten.
De wereldgoal van Robin Friday
Het seizoen erop zette de spits zijn goede spel door en werd nóg populairder bij de supporters dan hij al was. Wel werd hij voor een uitwedstrijd tegen Newport County gearresteerd voor het schreeuwen van obsceniteiten buiten een nachtclub, maar later werd hij toch vrijgesproken. Met 21 doelpunten werd hij met afstand topscorer van Reading dat seizoen en leidde zijn team naar promotie naar het derde niveau. Eén van zijn doelpunten was van ongekend niveau. Met zijn rug naar het doel nam hij een voorzet aan met zijn borst, en schoot hij de bal van 25 meter steenhard over zichzelf heen de kruising in. Scheidsrechter Clive Thomas, die ongeveer alle sterspelers van die tijd was tegengekomen, zei dat het de mooiste goal was die hij ooit had gezien. Robin Friday, de bescheidenheid zelve, zei dat hij maar wat vaker langs moest komen aangezien hij dit elke week deed.
Aan het einde van het seizoen was het tijd voor zijn tweede huwelijk. Een gelegenheid die uitmondde in veel drank, veel drugs, veel vechtpartijen en gestolen huwelijkscadeaus. Dat feestje duurde schijnbaar de hele zomer lang, want Friday kwam voor het begin van het seizoen zonder enige vorm van fitheid aan. Zijn prestaties waren nog steeds goed, maar niet meer zo goed als ze geweest waren. Tijdens een 4-0 verlies bij Mansfield Town werd hij gewisseld. Uit woede vond hij zijn weg naar de kleedkamer van de thuisclub en poepte hij in het bad. Dit incident was uiteindelijk de druppel voor het bestuur van Reading, die de speler niet meer aan kon. Het eerste bod wat binnenkwam in de winterstop werd gelijk geaccepteerd. Friday, die eerder nog op interesse kon rekenen van Premiershipclubs, ging één stapje omhoog en tekende voor Cardiff City op het tweede niveau.
Bobby Moore
Zijn eerste kennismaking met zijn nieuwe werkgever was op zijn minst bijzonder te noemen. Die ontmoeting vond namelijk niet plaats in het stadion of op het trainingscomplex, maar op het politiebureau. In de trein van Reading naar Cardiff had hij namelijk zwart gereisd. Later wist hij dit te voorkomen door te doen alsof hij de conducteur was en zo de kaartjes te stelen van mensen die op het toilet zaten. Nadat zijn nieuwe voorzitter de borg had betaald, konden ze naar het stadion om het contract te tekenen. Als voorbereiding op zijn debuut voor de club uit Wales zette hij het de avond voor de wedstrijd even flink op een zuipen. Om de dag erna één van de beste prestaties uit zijn carrière te leveren. Op nieuwsjaardag 1977 trad hij aan tegen het Londense Fulham, met onder meer wereldkampioen Bobby Moore in de gelederen. Friday speelde de voormalig aanvoerder van Engeland compleet zoek en scoorde twee doelpunten. Ook kneep hij Moore een paar keer goed in de testikels, één van zijn standaard trucjes om verdedigers te intimideren.
De voorzitter van Cardiff was logischerwijs door het dolle heen. Hij dacht zijn nieuwe superster te hebben gevonden. Helaas bleek zijn debuut gelijk zijn beste wedstrijd. Regelmatig verdween Robin Friday een tijdje en miste hij hierdoor meer dan eens wedstrijden van zijn club. Als de spits er al was, vertrok hij direct na de wedstrijd weer zonder te douchen en met een Martini in de hand om zijn gezicht soms pas op de volgende wedstrijddag weer te laten zien. Toen tijdens de training per ongeluk een bal op zijn achterhoofd kwam, stompte hij de dichtstbijzijnde speler, die toevallig stond te lachen, naar de grond. Nadat de finale van de beker van Wales verloren was, werden zijn medespelers wakker omdat Friday bovenop de snookertafel, in zijn onderbroek, als een bezetene met de biljartballen stond te smijten. En toch wist hij in een half jaar zes doelpunten te maken en mede hierdoor wist Cardiff nipt degradatie te ontlopen.
Ninian Park, de thuisbasis van Cardiff City
Het laatste incident van Robin Friday
Zoals ondertussen traditie was, kwam de spits niet opdagen tijdens de voorbereiding. Pas in oktober, toen het seizoen al ruim twee maanden bezig was, kwam Friday voor het eerst een keer in Cardiff. Zijn allereerste wedstrijd was de uitwedstrijd tegen Brighton & Hove Albion. De strakke dekking van tegenstander Mark Lawrenson beviel hem maar niks. Dus wachtte Friday tot zijn directe tegenstander een tackle inzette om hem vervolgens keihard in zijn gezicht te trappen. Na de rode kaart vertrok hij richting de kleedkamer van Brighton, deed zijn behoefte in de sporttas van Lawrenson en vertrok hij vervolgens naar huis terwijl het laatste fluitsignaal nog niet eens had geklonken. Na zijn schorsing van drie wedstrijden speelde hij nog maar één maal voor Cardiff in een 6-3 verlies tegen Bolton Wanderers. Eind december liep hij het kantoor van de voorzitter binnen en leverde hij zijn contract in. Hij was het zat dat mensen hem vertelde wat hij moest doen.
Supporters van Reading startten nog een petitie om Robin Friday terug te halen die meer dan drieduizend handtekeningen kreeg. De manager deed een uiterste poging om de speler te overtuigen het gewoon een tijdje rustig aan te doen. Dan zou hij zelfs misschien nog wel het Engelse elftal halen. Maar Friday had er geen behoefte meer aan. Hij mocht dan pas half zo oud zijn als de manager, hij had al twee keer zoveel geleefd en was van plan dat te blijven doen. De spits trainde later nog wel even mee bij Brentford om plots weer van gedachten te veranderen en te stoppen. Hij werkte weer als asfalteerder. Ook trouwde hij voor de derde keer om enige tijd later ook voor de derde keer te scheiden. In de jaren 80 zat hij in de gevangenis vanwege het zich voordoen als een agent om drugs ‘in beslag te nemen’.
Tragisch einde van Robin Friday
Op 22 december 1990 werd Robin Friday op 38-jarige leeftijd dood gevonden in een flat in Acton. Een hartaanval, zeer waarschijnlijk veroorzaakt door een overdosis heroïne, maakte een einde aan het leven van één van de grootste culthelden die het voetbal ooit gekend heeft.
