Pitch invasion en verbrande vlaggen: de Helsinki derby tussen HJK en HIFK

In 2015 keerde na 43 jaar afwezigheid de Helsinki derby tussen HJK en HIFK terug op het programma. De wedstrijd van het jaar in ‘het land van de duizend meren’. Waar HJK mag rekenen op de steun van bijna 25 procent van alle Finse voetbalsupporters, doet HIFK het met zeven procent. Zo is dus 1/3e van alle voetballiefhebbers in het land betrokken bij deze derby. Een tweestrijd – ook wel bekend als de Stadin derby (de lokale bijnaam voor Helsinki) – die bol staat van de tegenstellingen.

De grootste tegenstelling van origine is gebaseerd op taal. Waar HJK aan het begin van de negentiende eeuw de club was van de Fins-sprekende middenklasse, was HIFK de club van de Zweeds-sprekende middenklasse. Het zaadje voor een rivaliteit die tot op de dag van vandaag voortduurt. Hoewel op sportief gebied nauwelijks sprake is van een echte rivaliteit. HJK is al haar hele geschiedenis lang dominant in de Finse competitie en met afstand de recordkampioen met 31 titels. Rivaal HIFK heeft de laatste vijf decennia juist grotendeels buiten het hoogste niveau doorgebracht. Die club haalt dan juist weer haar succes (en een groot deel van haar achterban) uit een andere sport: ijshockey!

Dubbele corteo

Doordat in Finland wordt gewerkt met een zomercompetitie vanwege het landklimaat is deze Stadin Derby al de tweede editie van het seizoen. De Veikkausliiga nadert haar einde en de kaarten zijn redelijk geschud. HJK stevent op een kampioenschap, terwijl HIFK zeker lijkt van degradatie. Des te meer druk ligt er dus op deze maandagavond-editie van de Stadin derby. De laatste kans op glorie voor HIFK, terwijl het voor HJK de uitgelezen mogelijkheid is om een trap na te geven aan de grote rivaal.

Vooraf hebben beide supportersgroepen uitgebreid gecommuniceerd wat hun plannen zijn op de wedstrijddag. Een stukje Finse gastvrijheid dus. Saillant detail is hierbij dat zowel de thuisploeg (ditmaal HJK) als de uitploeg een corteo houden naar het gedeelde Sonera Stadium rond dezelfde tijdstip en op bijna dezelfde plek… Vragen om problemen? Eerst nemen we een kijkje bij de corteo van HIFK. Bij de rode kant leiden de Stadin Kingit (de koningen van Helsinki) een gezellig, maar ietwat chaotisch geheel. Met de nodige rookpotten en gezang trekken de supporters door de straten van Helsinki.

Vervolgens staat er dan langs de weg een flinke verzameling van politiebusjes en -paarden om de vrede te bewaken, want nog geen honderd meter verderop zijn de supporters van HJK bezig aan hun corteo. Op wat middelvingers en geschreeuw na blijft het verder overigens rustig. Bij de blauw-witte kant is het allemaal wat georganiseerder. Veel supporters in het zwart en een grote verzameling aan bivakmutsen en andere gezichtsbedekking. Ook zijn er wat anti-kakkerlakken bandieris aanwezig als verwijzing naar HIFK. Het is aan alles wel te zien dat ze bij HJK een beter georganiseerde groep hebben staan.

The colour of our streets

Eenmaal in het stadion beginnen de supporters van HJK pas na het eerste fluitsignaal met het voorbereiden van hun sfeeractie. Er gaat een doek over de hoofden heen en de bivakmutsen worden weer over de hoofden getrokken. Terwijl de voorbereidingen nog in gang zijn valt compleet verrassend de openingstreffer voor de bezoekers van HIFK. Zo kan het uitvak, dat al de hele tijd bezig is met het zwaaien van rood-witte vlaggen, als eerste juichen. HIFK mag dromen van de ultieme stunt vandaag, terwijl HJK gefrustreerd de voorbereidingen voor de sfeeractie voortzet.

In de 10e minuut gaat dan eindelijk de sfeeractie omhoog. “The colour of our streets” staat er op het spandoek waarin de straten van Helsinki blauw-wit wordt gemaakt. Doordat het geen takeldoek is moet de gehele tifo over de hoofden van de supporters heen. En uitgerekend wanneer de sfeeractie wordt getoond valt de gelijkmaker. Zo kunnen de supporters van HJK eigenlijk niet eens juichen voor het doelpunt. Dat doen ze dan enkele minuten later maar, wanneer het spandoek weer verdwenen is, door middel van een schitterende pyroshow.

De fakkels zijn nauwelijks gedoofd wanneer de vlam écht in de pan slaat. De supporters van HIFK tonen een spandoek van HJK wat (volgens HJK) enige tijd eerder uit een opslaglocatie is gestolen. HIFK steekt het doek vervolgens in de fik, waarbij enkele stewards meteen proberen in te grijpen en meerdere uitsupporters direct worden aangehouden. De thuissupporters zelf gaan helemaal door het lint en stormen van de tribune af. Hier gooien ze de boarding omver en even dreigt een massale pitch invasion tot de politie net op tijd het veld op weet te stormen.

De Stadin Herruus

Zo is er in de eerste twintig minuten al meer gebeurd dan bij sommige derby’s na negentig minuten. Ook tijdens de rest van de wedstrijd blijft het genieten geblazen. Regelmatig worden af en toe nog wat strobos of fakkels afgestoken aan beide zijdes. De supporters van HJK komen nog met een tekstdoek verwijzend naar hun Europese avonturen – de club zit in een schitterende Europa League poule met AS Roma en Real Betis – hiermee ook gelijk erin wrijvend hoe slecht het in vergelijking gaat met HIFK. Verder zijn vooral de capo’s van HJK constant bezig met het verhogen van de sfeer door ook op de andere tribunes mensen op te jutten.

Lang mogen de supporters van HIFK dromen van een klein lichtpuntje in dit matige seizoen (in 21 wedstrijden werd slechts eenmaal gewonnen). Maar zelfs een puntje is de uitsupporters niet gegund. In de 87e minuut valt de winnende goal voor de grote favoriet HJK. De thuissupporters gaan helemaal los en na een pitch invasion vliegen de reclameborden en hekken door de lucht van vreugde. De resterende minuten worden gekeken met de supporters ver voor de tribune, waar het laatste fluitsignaal groots wordt gevierd.

En zo kroont HJK Helsinki zich voor de derde maal (1 maal beker en 2 maal competitie) tot Stadin herruus – de meester van Helsinki. En terwijl één supporter zoals het goede Finnen betaamt alle blikjes rustig opruimt verschijnt op het grote scorebord de nieuwe tussenstand van de Veikkausliiga. Waar HJK de eerste plek bezit, neemt HIFK de laatste plek in. Hiermee verdwijnt de Stadin derby zo goed als zeker weer van het programma. Laten we hopen dat het niet weer vier decennia duurt totdat de strijd om Helsinki los barst!