FC Saarbrücken: de club die in Duitsland en Frankrijk werd verbannen

In september 2018 bezocht ik een wedstrijd van 1. FC Saarbrücken. Een club met een uniek verhaal. Ten tijde van het bezoek waren Die Molschder al weer enkele jaren in ballingschap in het nabijgelegen Völklingen terwijl haar eigen stadion aan een ellenlange verbouwing bezig was. Een ballingschap die niks was vergeleken bij wat de club meemaakte na de tweede wereldoorlog. FC Saarbrücken werd namelijk verbannen uit het Duitse voetbal en speelde één seizoen in de Franse competitie om vervolgens enkele jaren alleen maar vriendschappelijke wedstrijden te kunnen spelen. Ook was ze hofleverancier van een tijdelijk nationaal elftal en speelde ze mee in de allereerste editie van de Europa Cup I. Met recht een club met een uniek verhaal dus.

FC Saarbrücken

Meer dan 117 jaar geleden startte in Saarland de Turnverein Malstatt met een voetbalafdeling. In 1907 splitste de voetbalafdeling zich af onder de naam FV Malstatt-Burbach die twee jaar later werd veranderd in FV Saarbrücken. Het sportieve hoogtepunt kwam in 1943. Na enkele jaren zich redelijk succesvol staande te hebben gehouden in de regionale top wist Saarbrücken in dat seizoen voor de tweede keer in korte tijd haar regionale competitie te winnen. In de daaropvolgende play-offs werd zelfs de finale gehaald waarin de Dresdner SC met 3-0 helaas te sterk was. Dit leek misschien de opmaat naar een sportief succesvolle periode voor de club, maar de afloop van de Tweede Wereldoorlog had ingrijpende consequenties voor Saarland en dus voor FC Saarbrücken…

De Ligue 2

Na afloop van de Tweede Wereldoorlog werd in eerste instantie elke vorm van organisatie in Duitsland verboden, inclusief sportverenigingen. Nadat de geallieerden doorhadden dat dit toch wel ver ging werden dit eind 1945 wel weer toegestaan. Voor Saarbrücken moest dit verplicht onder de nieuwe naam 1. FC Saarbrücken. De eerste drie naoorlogse seizoenen werd er door de club gewoon gespeeld in de Oberliga Südwest-Nord en eenmaal werd die competitie zelfs gewonnen. Daarna deed zich echter een probleem voor. Het gebied Saarland was bezet door de Fransen. Zij wilden graag dat Saarland onafhankelijk werd of zich aansloot bij Frankrijk. Dit bracht de deelstaat in een lastige spagaat, want het behoorde niet meer tot Duitsland en niet echt tot Frankrijk. In 1948 werden meerdere voetbalclubs uit Saarland, waaronder ook 1. FC Saarbrücken, verbannen uit het Duitse voetbal.

Zonder competitie werd dus maar besloten om een eigen competitie op te richten, de Ehrenliga. Die Molschder besloten echter niet mee te doen aan deze competitie, die ze zagen als een poppenkast zonder enige tegenstand. Hun enige optie was daarom om zich aan te sluiten bij de Franse competitie. Saarbrücken werd ingedeeld in de Ligue 2 en wist in haar eerste seizoen gelijk met overmacht het kampioenschap te winnen. De club werd promotie echter geweigerd. Sterker nog, verdere deelname aan het Franse voetbal werd de club niet meer gegund. De animositeit tegen Duitsland bleek nog te groot en onder meer Strasbourg, wat in de oorlog juist verplicht was in Duitsland te spelen, was fel tegen verdere deelname van de Duitsers. En dus kwam 1. FC Saarbrücken zonder competitie te zitten.

Internationaler Saarlandpokal

De twee jaar die erop volgden speelde Saarbrücken exclusief vriendschappelijke wedstrijden. In 1949/50 startten zij daarom de Internationaler Saarlandpokal, door velen gezien als de voorloper van de Europa Cup I. Clubs uit Oostenrijk, Denemarken, Frankrijk, Zweden, Zwitserland en Joegoslavië speelden een wedstrijd tegen 1. FC Saarbrücken om uiteindelijk te bepalen welke drie clubs mochten deelnamen aan de finalerondes. Hajduk Split, Stade Rennes en Metz waren uiteindelijk de gelukkige winnaars, maar allen dolven het onderspit in de finalerondes waar Saarbrücken er uiteindelijk zelf met de winst vandoor ging. Het jaar erop werden vele Duitse clubs uitgenodigd voor de Pokal, die uiteindelijk niet afgemaakt werd. Met ingang van het seizoen 1952 werden clubs uit Saarland namelijk weer toegelaten tot de Duitse voetbalpiramide.

Dit was echter nog niet het einde van het verhaal wat betreft de unieke positie van Saarland in het voetballandschap. In 1950 was de deelstaat, die haar eigen bond was begonnen, namelijk met de UEFA overeengekomen dat het officieel een eigen nationaal elftal mocht vormen. Omdat 1. FC Saarbrücken met afstand de sterkste club was in het Saarland bestond het nationale elftal vrijwel volledig uit spelers van De FC. Ook was het Ludwigsparkstadion van Saarbrücken de thuisbasis van het nationale elftal.

Tijdens de aanloop naar het WK van 1954 speelde Saarland zelfs mee in de kwalificaties. In een poule van drie wist het Noorwegen achter zich te houden en moest alleen het hoofd worden gebogen voor de latere wereldkampioen West-Duitsland. In 1956 speelde Saarland haar laatste interland toen tegendoelpunten van onder meer Abe Lenstra en Faas Wilkes in het Olympisch Stadion in een 3-2 verlies een einde maakte aan het bestaan van Saarland als nationaal elftal.

AC Milan

Het laatste opvallende hoogtepunt van 1. FC Saarbrücken, en wellicht wel de grootste eer in de geschiedenis van de club, door de speciale rol van Saarland kwam in 1955. Het jaar van de allereerste Europa Cup I. Het Franse magazine L’Equipe selecteerde 16 prestigieuze clubs door heel Europa die mochten deelnemen aan het toernooi. Mede door het succes van de Internationaler Saarlandpokal werd 1. FC Saarbrücken geselecteerd om namens het Saarland deel te nemen aan het toernooi.

Tegenstander in de eerste ronde zou het beroemde AC Milan zijn. In haar Europese debuut wonnen de mannen uit Saarland met 3-4 in het San Siro in Milan. In het eigen Ludwigsparkstadion was de club vervolgens slechts een kwartier verwijderd van de volgende ronde tegen Rapid Wien, maar ging uiteindelijk nog met 1-4 onderuit. Het eerste en waarschijnlijk enige Europese avontuur van de club kwam hiermee ten einde.

Terug in Duitsland

Sinds 1952 was de club weer actief in het Duitse voetbal. Gelijk in het eerste seizoen werd de finale behaald voor het nationale kampioenschap. Ditmaal was het VfB Stuttgart die te sterk was en dus greep Saarbrücken weer net naast de titel. In de jaren die daarop volgde veranderde de club van een topper naar een subtopper. Des te vreemder was het dat ze in 1963 werden gekozen in de Bundesliga. Op basis van o.a. prestaties, prestige en ligging werden 16 clubs gekozen om deel te nemen aan de Bundesliga in het eerste seizoen.

De keuze voor Saarbrücken was controversieel. De recente prestatie van Borussia Neunkirchen en FK Pirmasens waren veel indrukwekkender. Kwade tongen beweren dat de keuze gebaseerd op de goede band tussen de club en Hermann Neuberger, een van de belangrijkste mensen in het keuzecommité. Een succes was het niet. Saarbrücken eindigde als laatste en degradeerde dus direct weer.

Ellenlange verbouwing

In de drie decennia die daarop volgen schippert de club nog enkele malen heen en weer tussen de eerste en tweede Bundesliga, met een incidenteel uitstapje naar het derde niveau. In 1977, 1978, 1986 en 1993 speelt 1. FC Saarbrücken nog in de Bundesliga. In het (voorlopig) laatste seizoen op het hoogste niveau worden onder meer Borussia Mönchengladbach en Borussia Dortmund verslagen in het Ludwigsparkstadion. Deze laatste periode blijkt uiteindelijk echter voor meer schade te zorgen dan voor opbrengsten.

In 1996 komt de club in grote financiële problemen. Een licentie wordt geweigerd en FC Saarbrücken wordt teruggezet naar het derde niveau. Vanaf dat moment peddelt de club vooral heen en weer tussen de 2. Bundesliga en het derde niveau. Dieptepunt is de degradatie naar de Oberliga in 2007. Als een jaar later de 3. Liga wordt ingevoerd zijn Die Molschder dus voor even actief op het vijfde niveau van Duitsland. Een absoluut dieptepunt in de recente clubgeschiedenis.

Regionalliga

Ten tijde van mijn bezoek speelt de club weer in de Regionalliga. Het pijnlijkste voor de supporters is dat dit al tijden niet meer gebeurd in Saarbrücken. Het Ludwigsparkstadion is bezig aan een ellenlange verbouwing, die ook nog eens lijdt tot een moderne bak die in niks doet denken aan de historische typische Duitse bak die het was. Pas twee jaar na mijn bezoek, in september 2020, keert de club terug. In totaal heeft de absentie meer dan 1700 dagen geduurd.

Tot die tijd moest er gespeeld worden bij de buren van SV Röchling Völklingen in het Hermann-Neuberger-Stadion, ironisch genoeg vernoemd naar de man die 1. FC Saarbrücken haar plek in de Bundesliga bezorgde. Hoewel het een mooi stadion is, gelegen in de bossen, is het voor de supporters wel pijnlijk dat zij jarenlang haar wedstrijden moet afwerken op bijna een halfuur rijden van Saarbrücken.

Frankrijk

Toch komen er meer dan 2.600 supporters af op de wedstrijd tegen FK Pirmasens, een van de clubs die vond meer aansprak te maken op de Bundesligaplaats van FC Saarbrücken. Hoewel het dus nog een club in ballingschap is, spat de historie er van af. Ook de band met Frankrijk is na al die jaren nog steeds duidelijk te zien. Een van de supporters zwaait tijdens de wedstrijd met een Franse vlag en de naam van een van de ultragroepen is Virage Est, Frans voor Oost tribune. Tevens onderhouden de supporters een vriendschapsband met de supporters van het Franse Nancy. Sowieso heeft de club weer een grote groep fanatieke supporters, die zich de hele wedstrijd lang laten horen. Hun club weet uiteindelijk ook met 2-0 te winnen van de bezoekers uit Pirmasens.

DFB Pokal

Sinds dat bezoekje twee jaar geleden is de weg omhoog definitief teruggevonden. Na enkele jaren in de top meegedraaid te hebben is het in 2019/20 eindelijk zover. Promotie naar de 3. Liga wordt veilig gesteld nadat Saarbrücken kampioen wordt van de Regionalliga. Tevens wordt in de DFB-Pokal een ongekend succes gehaald. Nadat achtereenvolgens Jahn Regensburg, FC Köln en Karlsruher het onderspit delven mag de club het in de kwartfinale opnemen tegen Fortuna Dusseldorf. Omdat er na 90 minuten een 1-1 stand op het scorebord staat moet een penaltyreeks de beslissing brengen.

In een bloedstollende 7-6 trekt 1. FC Saarbrücken aan het langste eind en wordt hiermee de eerste club van het vierde niveau die de halve finale van de DFB Pokal bereikt. Helaas gooit Corona roet in het eten en wordt de belangrijkste wedstrijd in de recente clubgeschiedenis voor een leeg Hermann-Neuberger-Stadion gespeeld. Ook blijkt tegenstander Bayer Leverkusen veel te sterk, waarbij het gebrek aan wedstrijdritme vanwege het niet mogen spelen door Corona natuurlijk niet geholpen heeft. Maar met de terugkeer in het stadion er nog bij opgeteld kan gerust gezegd worden dat er eindelijk weer betere tijden gloren voor de supporters van 1. FC Saarbrücken. Het is ze van harte gegund!