De Voetbalstad: The North Belfast Derby
In “De Voetbalstad” leggen we iedere maand een andere stad onder de loep. Welke rol speelt de stad in de voetbalgeschiedenis van haar land? Welke clubs domineren het voetballandschap van de stad? En wat is dé derby van de stad? In deel 2 nemen we een kijkje bij de hoofdstad van Noord-Ierland: Belfast.
In het tweede deel over de Noord-Ierse hoofdstad Belfast kijken we naar de geschiedenis en huidige staat van The North Belfast Derby. In de schaduw van de Belfastico tussen Linfield en Glentoran, wordt in Belfast nog een derby van betekenis gespeeld. Cliftonville en Crusaders bestrijden namelijk de eer van North Belfast. Het is een rivaliteit met een lange geschiedenis die zeker sinds The Troubles een heftige betekenis heeft aangenomen. Waar Cliftonville kan rekenen op een Nationalistische supportersschare, heeft Crusaders vooral Unionistische supporters. Het feit dat beide clubs de laatste jaren succesvoller zijn dan de “grote twee” heeft de derby ook nog eens sportief aanzien gegeven.
Het prille begin
Opgericht in 1879 mag Cliftonville zichzelf de oudste club van Ierland noemen. The Reds zijn logischerwijs dus ook een van de Founding Fathers van de Noord-Ierse competitie. Crusaders doet qua historie niet veel onder voor haar rivaal. In 1898 zag de club namelijk al het levenslicht. Van een echte rivaliteit tussen de twee clubs was in de eerste 50 jaar van het bestaan nauwelijks sprake. Waar Cliftonville altijd op het hoogste niveau speelde, werd Crusaders hier lang van verstoken. Hoewel zij heerste over de lagere regionen werd de ploeg de toegang tot het hoogste niveau ontzegd door de keuzecommissie van de bond. Pas toen Belfast Celtic helaas ophield met bestaan mochten The Hatchetmen haar entree op het hoogste niveau maken.
De allereerste wedstrijd tussen beide ploegen vond plaats in 1923 voor de County Antrim Shield. The Reds waren in die tijd nog een van de beste ploegen van Noord-Ierland en wisten de eerste onderlinge ontmoeting met 1-0 te winnen. Het duurde nog ruim 25 jaar voordat beide ploegen in dezelfde competitie actief waren. Op Boxing Day 1949 wist Cliftonville de allereerste ontmoeting in competitieverband met 5-0 te winnen op Seaview. Tot aan de jaren 70 was er nauwelijks sprake van een echte rivaliteit. Beide ploegen konden geen rol van betekenis spelen. Bij Cliftonville kwam dit door het feit dat de club tot die tijd volledig op amateurbasis bleef draaien. De sportieve opkomst van beide ploegen én het hoogtepunt van The Troubles zorgde echter voor een ongekende rivaliteit tussen beide clubs.
The Troubles
Tijdens de jaren 70 ging Belfast gebukt onder grote politieke onrust, sektarisch geweld en terroristische aanslagen. Het was een politieke strijd die een grote impact had op de bevolking van Belfast. En onrust bij het volk wordt natuurlijk meegenomen naar het stadion. Door The Troubles moesten veel Katholieken en Protestanten hun huis verlaten. Dit husselde de demografie van Belfast nogal door elkaar en veel wijken werden bijna exclusief Protestant of Katholiek. De wijk rondom Cliftonville zag een grote toestroom van Katholieken en Republiekeinen. Deze bevolkingsgroep had sinds het verdwijnen van Belfast Celtic geen echte club meer gehad. Een groot deel van deze inwoners werd nu dus fan van Cliftonville en The Reds werden een “republikeinse” club. Dit was een sterk contrast met de Protestantse, Loyalistische supporters van Crusaders. De spanning uit de samenleving vertaalde zich naar de terraces van Seaview en Solitude.
Tijdens de jaren 70 wist Crusaders twee maal het kampioenschap van Noord-Ierland te veroveren. Dit succes was olie op het vuur van de rivaliteit tussen de twee clubs uit North-Belfast. De rivaliteit kwam tot een absoluut hoogtepunt in het jaar 1979. De North Belfast Derby mocht toen rekenen op een opmerkelijk record in het Verenigd Koninkrijk. Uit angst voor grote rellen was er een recordaantal van 1.900 agenten aanwezig bij de onderlinge derby op Seaview. Dit is des te extremer als je je bedenkt dat Seaview een capaciteit heeft van slechts 3.383 plaatsen. In datzelfde jaar werd ook een speciale derby gespeeld, voor het eerst namen beide clubs het namelijk tegen elkaar op in een bekerfinale. De overwinning ging naar Cliftonville.
De huidige situatie
Zo fanatiek als tijdens The Troubles is de rivaliteit nooit meer geweest. In de decennia die erop volgde was er altijd wel een vorm van rivaliteit aanwezig. Dat beide clubs onafgebroken aanwezig waren op het hoogste niveau heeft ervoor gezorgd dat de derby nog vaak is gespeeld. Één van de grotere incidenten rondom de derby speelde zich af in 2013. op 16 februari stond weer een North Belfast Derby gepland. Cliftonville ging de wedstrijd in als koploper en Crusaders hoopte het gat te verkleinen met een overwinning. De belangen waren dus groot. Ongeveer een halfuur voor de aftrap kwamen 20 protestanten met Loyalistische vlaggen naar het stadion. Dit protest leidde vervolgens tot schermutselingen met de politie. Veel supporters konden vervolgens het stadion niet meer op tijd betreden en er werd besloten om de wedstrijd af te lasten. Het laat zien dat de rivaliteit en de achterliggende oorzaken hiervoor nog steeds aanwezig zijn.
Sportief is de derby de laatste jaren in aanzien gegroeid. Waar vroeger praktisch alle titels naar Glentoran en Linfield gingen, zijn de rollen ondertussen omgedraaid. In 2012/13 en 2013/14 was Cilftonville de sterkste van Noord-Ierland. In 2014/15, 2015/16 en 2017/18 viel deze eer te beurt aan Crusaders. The Reds en The Hatchetmen maken de laatste jaren de diens uit in het Noord-Ierse voetbal. Behalve de jarenlange rivaliteit stammend vanuit de tijd van The Troubles is The North Belfast Derby op voetballend gebied dus ook dé topwedstrijd van Noord-Ierland!