De kleine hondjes blaffen het hardst – Deel 2: San Marino
In deel 1 van deze nieuwe serie maakten we een reisje door het voetbalgekke Malta. Hoe klein het eilandje ook mag zijn, de liefde voor voetbal en een sterke nationale trots maken het een erg bijzonder land. Maar hoe zit dat in een land dat nóg kleiner is? Nikola Farrugia neemt je mee naar het land van… Ja, van wat eigenlijk? We gaan in elk geval naar San Marino.
Introductie tot San Marino
La Repubblica di San Marino. Zelf ben ik er één keertje geweest toen ik met vrienden op vakantie was in Rimini, wat overigens een erg leuke uitgaansstad is. De kleine republiek (61km² en 34.000 inwoners) lijkt in veel opzichten op de rest van Midden-Italië: men spreekt Italiaans, het landschap is nagenoeg hetzelfde, je betaalt met de euro en men verbouwt wijn. Verder is het berglandje bij het grote publiek bekend voor het sturen van ongetalenteerde Turkse tandartsen naar het songfestival.
De voetbalsupporter kent San Marino natuurlijk vooral van de mogelijkheid om het doelsaldo op te krikken wanneer de wit-blauwen op bezoek komen.Maar is San Marino niet bijzonderder dan alleen die beschamende uitslagen? Ik probeerde de verhalen áchter de monsterscores te achterhalen en dook in de Sammarinese voetbalcompetitie, de nationale ploeg en de supportersschare.
De nationale ploeg
Wat hebben de Amerikaanse Maagdeneilanden, Eritrea en Anguilla gemeen? Ze staan allemaal hoger op de FIFA World Ranking dan San Marino. Sterker nog, élk nationaal elftal dat ingeschreven staat bij de FIFA staat hoger dan San Marino. Het is pijnlijk, maar waar. Omringd door voetbalgrootheid Italië ligt het kleine San Marino, dat in 25 jaar slechts één (vriendschappelijke) wedstrijd won. Liechtenstein moest het in 2004 voor het toeziend oog van 700 mensen ontgelden tegen een ontketend San Marino dat maar liefst drie kansen creëerde.
Ondanks het kleine succes werd de vloek van San Marino geboren: wie er niet in slaagde La Serenissima van de mat te spelen moest het ontgelden. Het overkwam Gary Johnson in 2001. Zijn Letse nationale ploeg speelde in eigen huis 1-1 gelijk en vol van schaamte diende hij zijn ontslag in. Ook in 2007 brak een revolte los in de sportbladen toen Ierland San Marino máár met 2-1 versloeg. Weinig positiviteit dus.
‘Men rijdt nog liever 350 kilometer naar Rome’
Het is lastig om iemand te spreken te krijgen die een anekdote over de nationale ploeg en de voetbalcompetitie wil vertellen. Sterker nog, na veel belletjes, mailtjes en berichten kwam ik er langzaam maar zeker achter dat het nationaal elftal een behoorlijk taboe is in de dwergstaat. Men spreekt er niet over en veel Sammarinezen slaan de wedstrijden over.Na tientallen berichtjes naar vrienden in Italië lukt het me om een gesprek aan te knopen met Marco, een trouw bezoeker van het Stadio Olimpico.
‘Zijn jullie in Nederland intussen zo wanhopig dat jullie artikelen gaan schrijven over San Marino?’, zijn de woorden waarmee hij het gesprek opent. Uiteindelijk kwam hij wel los en kon hij me meer vertellen over het taboe op het spreken over de nationale ploeg. ‘We zijn een trots volk, we hebben de oudste republiek ter wereld en onze cultuur is in heel Italië bekend. Het tast de eer van een volk behoorlijk aan als je de nationale ploeg maar niet aan het draaien krijgt. We kunnen ons niet blijven verschuilen achter het excuus dat we simpelweg te klein zijn […] Andorra en Gibraltar winnen ook gewoon wedstrijden.’
Marco heeft een punt. Waar San Marino in de geschiedenis nog maar één wedstrijd heeft gewonnen en zes gelijke spelen heeft behaald, is het Gibraltar in de zes jaar dat ze lid van de UEFA en FIFA zijn gelukt om zes wedstrijden te winnen en vijf keer de punten te delen. En Gibraltar is nóg kleiner dan San Marino. Wat doen ze dan zo fout?
‘Het is simpel. Bijna de helft van alle spelers in de competitie is Italiaans schroot dat nog niet eens bij de amateurs in Italië terecht kon. Kort gezegd, elke Sammarinees die een bal kan passen kan voor de nationale ploeg spelen. Er wordt niet geïnvesteerd in de competitie en de enige ploeg die een beetje kan ballen speelt in de Italiaanse competitie.’ Later voegt hij toe: ‘We hebben het eigenlijk gewoon opgegeven.’
San Marino geval apart
Marco benadrukt ook dat de nationale identiteit in San Marino anders is dan in andere ministaten. ‘Malta is een trots land, met een eigen taal en een hele eigen cultuur. Andorra heeft dat ook. San Marino is gewoon toevallig ontstaan en had net zo goed een regio van Italië kunnen zijn. We voelen ons wel verbonden met het eigen land, maar uiteindelijk zijn we gewoon Italianen met een ander paspoort.’
Marco gaat nog steeds naar de wedstrijden van San Marino en zegt het nog altijd erg leuk te vinden. Wel wil hij kwijt dat veel Sammarinezen liever naar Gli Azzurri kijken.
‘Het Italiaans elftal is echt een dagje uit. Je ziet families naar Milaan of Rome rijden om de ploeg te zien spelen. Het is leuker voetbal en we vallen er toch niet op.’ Over de toekomst van de ploeg kan hij niet veel kwijt. Tussen neus en lippen door zei hij dat het allemaal niet zoveel meer uitmaakt en dat het vooral belangrijk is dat er af en toe wat leuke aanvallen verschijnen.
Over de supportersbeleving zei hij tot slot: ‘Het leeft niet zo. Mensen komen wel, maar het is niet bijzonder fanatiek, wat logisch is,, aangezien we niet eens zeker kunnen zijn van goals tegen Andorra of Liechtenstein. We blijven een trots volk, maar dan eerder door onze wijnen dan om onze spitsen.’ Al met al blijft San Marino een bijzonder staatje, maar we moeten helaas tot de conclusie komen dat het altijd het lelijke eendje van de UEFA zal blijven.
Note: Vorig jaar november speelde San Marino tegen Gibraltar in de UEFA Nations League. De strijd der dwergstaten. Op Gibraltar verloor San Marino met 1-0, thuis kwamen ze niet verder dan 0-0.
