Corteos, tifos & fakkels; na 15 jaar is de Graz derby terug!

In Nederland keerde afgelopen jaren vrijwel alle grote derby’s weer terug. Denk aan NAC – Willem II, PEC – Go Ahead Eagles, NEC – Vitesse en Cambuur – Heerenveen. Na slechts een paar jaar afwezigheid was het alweer smachten naar een nieuwe editie van deze derby’s. In het Oostenrijkse Graz was het nog vele malen erger. Daar wachtten de supporters van Grazer AK en Sturm Graz al 15 lange jaren op een nieuwe editie van de Graz derby. Tot de goden van de bekerloting de stad eindelijk eens gunstig gezind waren…

Samen met de Wenen derby is de strijd tussen Grazer AK en Sturm Graz een van de grootste stadsderby’s van het land in de Alpen. Graz is dan ook, op Wenen na, de grootste stad van Oostenrijk. De studentenstad met het historische centrum is verdeeld tussen de twee voetbalclubs Sturm Graz en Grazer AK. De laatste keer dat beide ploegen elkaar troffen was echter in 2007. Groot is dan ook de vreugde als beide ploegen aan elkaar worden gekoppeld in de achtste finale van de ÖFB-Cup.

Phoenix club

Gorilla Bokito ontsnapt uit zijn verblijf in Blijdorp, Jan-Peter Balkenende begint aan zijn vierde termijn als premier en PSV pakt op de laatste speeldag het kampioenschap weg voor de neus van AZ en Ajaz na een ware doelsaldothriller. Voor supporters van Grazer AK heeft begin 2007 hele andere connotaties. De topclub die in de jaren ervoor drie bekers en één kampioenschap heeft verzameld speelt dat seizoen haar voorlopig laatste wedstrijd op het hoogste niveau. GAK, dat enkele jaren eerder nog tegen Ajax speelde in de voorronde van de Champions League, is namelijk failliet.

Er is financieel onverantwoord beleid gevoerd en na een puntenstraf van 28 punten en het verliezen van de proflicentie volgt een jaar later wederom een faillissement. Nadat de club deze nipt overleeft volgt in 2012 een derde faillissement. Hierna nemen de supporters het heft in eigen handen en richten een Phoenix club op, die in 2013-14 instroomt op het achtste niveau. Kampioenschappen volgen elkaar in rap tempo op en in het seizoen 2019/20 keert GAK eindelijk weer terug in het profvoetbal. Daar blijft de club voorlopig hangen op het tweede niveau.

Waar GAK moeilijke jaren kent, beleeft Sturm Graz juist gloriejaren. Die Schwoazn winnen in de afgelopen jaren eenmaal het kampioenschap en tweemaal de beker. Sturm speelt bijna jaarlijks Europees, speelde recent nog twee keer gelijk tegen Lazio Roma en lijkt dit seizoen weer een serieuze gooi te kunnen doen naar de landstitel. Een klein contrast dus met de buren van Grazer AK.

Roter Graz

De underdog is op voorhand dus wel duidelijk. Sturm Graz is een topper in Oostenrijk, terwijl Grazer AK een subtopper is op het tweede niveau. Beide supportersgroepen organiseren hun eigen corteo voorafgaand aan de wedstrijd. Wij kiezen natuurlijk voor de underdog die als een feniks uit de as is herrezen; GAK. Zij verzamelen in een park niet ver van het stadion en dankzij de vooraf gedrukte truien met “Roter Graz” verandert het park in een rode zee. Dat het 2 uur in de middag is op een doordeweekse dag lijkt niet te deren, honderden supporters hebben zich al verzameld voor derbyday.

Als het geheel vervolgens het park verlaat wordt er gelijk het nodige vuurwerk afgestoken, waaronder ook één RDG die drie verschillende kleuren rook uitspuwt. Dat hebben we nog niet vaak gezien. Onder leiding van een flinke dosis Polizei zet het geheel zo koers richting het stadion. Tijdens het lopen valt op dat de gemiddelde leeftijd bij de supporters of onder de 25 of boven de 35 lijkt te liggen. De moeizame jaren tussen 2007 en 2013 hebben duidelijk hun weerslag gehad op de nieuwe aanvoer van supporters.

Hoe dichter we bij het stadion – dat beide clubs delen – komen, hoe groter de politiemacht wordt en hoe meer Anti-Sturm de sfeer is. Er komen bandieri’s en andere doeken tevoorschijn met teksten en beeltenissen die tegen Sturm zijn. Ook de liedjes richten zich steeds meer op de rivaal. Boven de groep vliegt een vliegtuigje met een banner van Sturm Graz erachter. Als de corteo het deel van de weg bereikt waar Sturm Graz aan de overkant verzamelt gaan alle liedjes en handen die kant op. Niet veel later komen we na het nodige gezang en gespring aan bij de ingang van het Liebenauer Stadion.

Tifo gekaapt

Eenmaal bij het stadionplein is met de club geregeld dat de supporters de spelers nog even op scherp kunnen stelen voor de naderende Graz derby. Honderden supporters staan klaar wanneer de bus het plein op rijdt. Er wordt natuurlijk weer de nodige pyro afgestoken en nadat de bus tot stoppen is gemaand betreden enkele supporters het voertuig om de spelers nog wat aan te sporen. Als de bus vervolgens het stadion is ingereden gaan de supporters bezig met het voorbereiden van de choreo. Twee gigantische spandoeken worden het stadion ingetild. Dat belooft wat.

De hoge verwachtingen zijn niet voor niets. Een uur voor de wedstrijd zijn de fanatieke zijdes aan beide kanten al druk bezig. Bij GAK zijn ze de doeken aan het voorbereiden, terwijl het uitvak van 4.000 man al meerdere keren massaal inzet wat tot een gigantisch geluid leidt. Als de spelers het veld opkomen zijn er sfeeracties aan beide kanten. Bij Sturm Graz is de hele zijde gevuld met zwart-witte vlaggetjes en een spandoek met ‘Come on Boys take ‘em all’. Schitterend zijn daarna de vele flitsers en strobo’s die worden afgestoken tussen alle vlaggetjes.

Bij GAK is er een sfeeractie in hetzelfde ontwerp als de truien. De boodschap “Roter Graz” wordt wel iets ondermijnd door het feit dat rivaal Sturm een manier heeft gevonden om meerdere zwarte rookpotten af te laten gaan voor het fanatieke vak van Grazer AK. Pijnlijk. Pas als deze zwarte rook is opgetrokken kunnen de thuissupporters beginnen aan hun pyroshow. Tientallen fakkels gaan af in het fanatieke hoekvak van de club.

Roteschweine

Vanaf de eerste minuut gaat het er vervolgens vol op aan beide kanten. De rookwolken blijven flink hangen, waardoor we de fanatieke zijde van Grazer AK voor het grootste deel van de eerste helft bijna niet zien. Dit wordt ook niet geholpen door het feit dat er doorlopend pyro wordt afgestoken. Er gaan geen vijf minuten voorbij zonder dat er aan een van beide kanten vuurwerk wordt afgestoken, waarbij beide supportersgroepen tweemaal voor een grote pyro show gaan.

Hoewel GAK regelmatig goed te horen is, zijn de nummers vandaag wel duidelijk in het voordeel van topclub Sturm Graz. Ook op de thuisvakken is er gigantisch veel zwart-wit te zien. Als er een klassieke “ga staan voor Sturm Graz” wordt ingezet staat minimaal 80% van ons vak op. Het maakt de sympathie voor de underdog Grazer AK alleen maar groter.

Hoe belangrijk de wedstrijd van vandaag is, is ook wel te zien aan de vele bandieri’s en doekjes die gericht zijn op de rivaal. “Good night red-white”, “Roteschweine” zijn slechts een paar termen die te zien zijn. Ook zijn er – zoals we van ultras gewend zijn – veel tekstdoeken. Bij Sturm maken ze zich vooral boos over de term ‘Stadtklub’ die Grazer AK (de oudste club van de twee) voor zichzelf claimt. Bij SK Sturm zenden ze daarom meerdere keren de boodschap dat de stad maar van één club is: SK Sturm Graz.

Red Firm

De Red Firm and Society Graz van GAK besluiten vervolgens om in de tweede helft maar vliegend van start te gaan. Meteen is het tijd voor de zoveelste grote pyroshow. Een combinatie van rook, fakkels en strobo’s zorgt er voor dat we het vak de komende 10 minuten niet meer gaan zien door de dikke rook. Bij Sturm Graz is het tijd voor wat ander vuurwerk. Eerst worden er enkele sjaals van Grazer AK in de fik gestoken, gevolgd door de grote klapper. Een groot spandoek van de Red Firm gaat volledig in vlammen op. Hierna is het nog even onrustig tussen de harde kern van Sturm en wat stewards.

Waar op voorhand de angst bij GAK was dat het vandaag een vernietigende nederlaag zou worden, kan de ploeg in feite verrassend goed mee met SK Sturm. Na een uur spelen staat er een brilstand op het scorebord. Juist als de supporters langzaamaan beginnen te denken aan een verlenging gaat het mis. In de 65e minuut komt SK Sturm op een 0-1 voorsprong. De supporters vieren het doelpunt bijna meteen met wederom een gigantische pyroshow vol lichtgekleurde fakkels.

In de resterende 25 minuten probeert GAK met man en macht om de gelijkmaker te maken. Op de tribunes worden ondertussen de restanten van de voorraad pyro afgestoken. In de laatste minuut komt de thuisploeg via een vrije trap nog gevaarlijk dicht bij de gelijkmaker, maar het mag helaas niet zo zijn. Sturm Graz wint de Graz derby. Ondanks het verlies worden de spelers van GAK uitgebreid bedankt, terwijl de uitsupporters tientallen minuten feest vieren op het uit- en thuisvak. Het was al met al een enerverende avond bekervoetbal in Oostenrijk. Hoog tijd dat de Graz derby voorgoed terug komt!