Onrustige middag in Leeuwarden bij memorabele Friese derby

Het is pas de elfde keer sinds de eeuwwisseling dat SC Heerenveen en Cambuur Leeuwarden het tegen elkaar opnemen in de enige echte Friese derby. Ondanks dat de wedstrijd soms jaren niet op het programma heeft gestaan is het zonder twijfel een van de grootste derby’s van Nederland. Hoe diep de rivaliteit zit wordt tijdens deze onrustige editie van de derby weer meer dan duidelijk…

Vooraf ligt er al een dikke laag met spanning op de wedstrijd. SC Cambuur speelt tegen degradatie en een verlies vandaag zou betekenen dat de KKD weer een stapje dichterbij is voor de club uit Leeuwarden. Daarnaast wordt binnen afzienbare tijd het stadion verlaten voor een nieuwbouw onderkomen, waardoor dit wellicht de laatste kans is op een derbywinst in het Cambuurstadion. Dat de laatste winst tegen de grote rivaal inmiddels dateert van 8 jaar geleden is echter weinig hoopgevend.

Oranje bierhuis

De laatste Friese derby met supporters in Leeuwarden is inmiddels al weer 7 jaar geleden, waardoor de spanning voor de supporters vandaag extra groot is. Dat alle thuiswedstrijden op één na (een wonderlijke 3-0 tegen PSV) verloren zijn gegaan dit seizoen is geen hele goede voorbode. Om de spanning een beetje onder controle te houden verzamelt de groep zich al rond een uur of 9 bij het Oranje bierhuis om de zenuwen weg te drinken. Vanuit hier zet het geheel zich met het nodige vuurwerk rond half 11 in gang richting het Cambuurstadion.

En zo lopen er even later honderden supporters in een stoet door het centrum van Leeuwarden. Naast de schitterende ouderwetse huizen en langs de kenmerkende singels zingen de supporters hun liederen en steken hun vuurwerk af achter het doek van de MI-Side. Op de Vlietsterbrug wordt halt gehouden door de groep. Hier gaan nog eens talloze gele en blauwe rookpotten, fakkels en siervuurwerk af.

Via de volkswijken rondom het stadion naderen de supporters hun thuisbasis als er nog wat uitdagende liederen worden ingezet. “Waar blijft die hertenjacht?” klinkt het vanuit honderden kelen. Een verwijzing naar de plannen van Heerenveenhooligans om Cambuur aan te pakken. Vlak voor het stadion besluit een groot deel van het groep om plotseling toch een andere route te pakken en richting het uitvak te gaan. Hier staan tientallen busjes en agenten binnen no-time klaar om een confrontatie te voorkomen. Met de wapenstok in de hand wordt de rust bewaard. Voor nu dan…

It Frsyke lân

Het uitvak zelf is goed gevuld vandaag met 400 bezoekers. Zij hebben natuurlijk weer de nodige pompeblêden mee. In Leeuwarden hangen juist overal vlaggen van Nederland en wordt het Wilhelmus afgespeeld. De eeuwige strijd tussen beide clubs. De bezoekers hebben een sfeeractie voorbereid. Met links het Heerenveenshirt met het hand op het logo en rechts een Friese megafoon.

Hiertussen verschijnt een tekstdoek met “Wy sjonge it béste lân fan d’ierde”. Wij zingen het beste land van de aarde. Deze wordt vervolgens langzaam vervangen voor een nieuw tekstdoek. “It Frsyke lân fol eare en rom”. Het Friese land vol eer en roem. Beide zijn zinnen uit het Friese volkslied. Een nationalistische tifo dus, niet geheel ontoevallig voor de wedstrijd tegen het “Nederlandse” Cambuur.

Bij Cambuur hebben ze een sfeeractie voorbereid over de hele korte zijde. Welkom in de hel van Leeuwarden staat er, verdeeld over twee rechthoekige doeken. Perfecte doeken ook om het zicht van de camera te ontnemen. Het is meteen een heerlijke chaos en verschillende kleuren rook en fakkels worden afgestoken. Meerdere rookpotten vliegen op het veld en de sfeeractie van Heerenveen verdwijnt bijna volledig achter de gele rook van Cambuur. Nadat de stewards met de onderkant van de schoen en een emmer water bezig zijn geweest kan de wedstrijd starten.

Geluidsorkaan

Vanaf het allereerste moment doen de supporters er alles aan om het spandoek waar te maken. De keeper van Heerenveen betreedt zijn doelgebied en wordt onmiddellijk bekogeld met bekers bier en aanstekers. Het regent middelvingers op de tribune en er rolt een orkaan met geluid door het Cambuurstadion. Zoals het nu leeft in Leeuwarden zie je maar bij heel weinig clubs in Nederland.

De sfeer lijkt ook gelijk effect te hebben op de spelers, want die vliegen gretig uit de startblokken. Sterker nog, er is sprake van een ware droomstart. Binnen één minuut zet Bjorn Johnsen de thuisclub met een schitterend doelpunt op voorsprong. De ontlading bij zowel spelers en bij supporters is gigantisch. Een massale bierdouche volgt en het geluid in het stadion is oorverdovend. Een begin als dit had niemand ooit verwacht.

In de vijfde minuut laat Cambuur zelfs de ultieme kans op een verdubbeling van de score liggen. Het zorgt voor een nog betere sfeer in Leeuwarden. Er lijkt vandaag iets speciaals in de lucht te hangen. Hoe langer de wedstrijd duurt hoe meer het spelbeeld echter gelijk trekt.  Na een klein halfuur spelen gaat het mis en scoort Heerenveen de terechte gelijkmaker. Mede door het kantelende spelbeeld wordt het uitvak gedurende de eerste helft steeds beter hoorbaar in het Cambuurstadion.

Karakter

In de rust is er genoeg tijd om even rond te kijken bij het stukje voetbalgeschiedenis dat binnenkort gaat verdwijnen. Het Cambuurstadion is nog een van de weinige old school stadions van Nederland. Met open hoeken tussen de tribune’s en gelegen in een echte volkswijk. Met de wanden naast de tribune die doen denken aan de oude Engelse stadions zoals Highbury.

Boven de tribune torenen nog ouderwetse lichtmasten uit. En hoewel over het uitvak vaak wordt geklaagd, is het op het zicht na – we komen niet voor het voetbal! – eigenlijk een fantastisch oldschool vak. Vol staantribunes en met genoeg mogelijkheden tot klimmen. Het Cambuurstadion heeft karakter. Het is daarom eeuwig zonde dat dit stadion binnenkort verdwijnt.

Klimmen is iets wat de supporters van Heerenveen in de tweede helft weer mogen uitproberen. Want na 65 minuten komen de bezoekers op een 1-2 voorsprong. Na een chaotische scrimmage met onder meer twee reddingen van de keeper en een bal op de lat verdwijnt de bal in het geel-blauwe doel. De uitsupporters klimmen de wand op en bij de thuissupporters komt het tot wat agressie in de gracht en er verdwijnt wederom een gele rookpot richting het uitvak.

Frustratie

In de tweede helft gaat Cambuur vol gas op zoek naar de gelijkmaker, terwijl het feestje in het uitvak al begonnen is. Een bijna doelpunt vlak voor tijd zorgt voor een halve tribune met juichende mensen die denken dat de gelijkmaker is gevallen en een halve tribune balende mensen die de kans op een resultaat als sneeuw voor de zon zien verdwijnen. Een bijzonder beeld. Nadat het verlies bijna definitief lijkt verzamelen steeds meer supporters zich in de gracht, terwijl de stewards grote moeite hebben om de boel rustig te houden.

Na het laatste fluitsignaal kan het feestje in het uitvak definitief beginnen. Terwijl de thuissupporters nog maar eens wat bier en rook naar de overkant gooien verzamelen de spelers zich bij het uitvak om de overwinning te vieren. De supporters drukken zich tegen de wand en klimmen de netten in om maar zo dicht mogelijk bij de spelers te komen. Een derby-overwinning in het hol van de leeuw. Veel lekkerder gaat het supportersleven niet worden.

Voor Cambuur is het de zoveelste klap in een dramatisch seizoen. Degradatie naar de KKD begint onafwendbaar te lijken en misschien wel net zo erg; twee verloren derby’s. De agressie stroomt na afloop over en na de wedstrijd komt het rond het uitvak tot wat confrontaties en niet alle ruiten van de Heerenveenbussen overleven de terugreis. Het is de climax van een teleurstellend seizoen in Leeuwarden. Ondanks de uitslag was de (waarschijnlijk) laatste derby in het Cambuurstadion er eentje om nooit te vergeten!