József Kiprich; de tovenaar van Tatabánya

De voetbalboekenmarkt is helaas gevuld met ongelooflijk veel saaie (auto)-biografieën over de huidige generatie topvoetballers. Allemaal ongeveer dezelfde boeken vol met nietszeggende quotes over Cristiano Ronaldo of Neymar. Al die boeken lijken op elkaar en allemaal zijn ze het lezen ongetwijfeld niet waard. Sommige schrijvers maken er een kunst van om zoveel mogelijk van dit soort boeken te maken in een zo kort mogelijke tijd. De Italiaans schrijver Luca Caioli mag onder andere Ronaldo, Messi, Neymar, Pogba, Mbappé, Suarez en Griezmann op zijn naam schrijven. Fabriekswerk natuurlijk, vaak zonder enige emotie bij het onderwerp. Gelukkig is er af en toe nog een echte biografie, geschreven met passie voor de speler. De tovenaar van Tatabánya door Berne van Leeuwen is zo’n boek!

De ultieme anti-held

Op 6 september 1963 werd in een slaperige industriestad in communistisch Hongarije een baby genaamd József geboren. Geen enkele Nederlandse voetballiefhebber kon vermoeden dat die stad voor altijd een plaats in de Nederlandse voetbalgeschiedenis zou krijgen. Voor Feyenoordsupporters is het misschien wel de bekendste plaats van Hongarije: Tatabánya. Daar genoot József Kiprich namelijk zijn voetbalopleiding en ontwikkelde hij zichzelf tot een van de grootste culthelden die Rotterdam ooit heeft gekend. Na negen jaar in het eerste van FC Tatabánya en enkele interlands voor Hongarije was het tijd voor Kiprich om op zoek te gaan naar een nieuwe stap. De muur was net gevallen en de vraag naar Oost-Europese spelers was gigantisch. Zo ook bij Feyenoord. De club verkeerde in een zware crisis en de oplossing zou natuurlijk komen in de vorm van een dure buitenlandse spits. Na wat onderhandelingen kwam Jószef Kiprich als de nieuwe recordaankoop naar Rotterdam.

De supporters van Feyenoord schrokken zich rot toen ze voor het eerst een glimp kregen van hun nieuwe miljoenenaankoop. Deze kromlopende Oost-Blokker met vlassnorretje zou de redding van Feyenoord moeten worden? Het leek erop dat de club weer een miskoop had gedaan en de ellende nog wel even zou gaan voortduren. In de jaren erna ontwikkelde Kiprich zich echter tot een regelrechte sensatie. Hij werd de overtreffende trap van een absolute publiekslieveling. Juist omdat hij zo normaal was veroverde hij de harten van de Rotterdamse supporters. En daarnaast bleek de Hongaar ook nog te beschikken over een fabelachtige techniek en een neusje voor de goal. Met als absolute hoogtepunt zijn heldenrol in het onverwachte kampioenschap van 1993. In een legendarisch cultteam onder leiding van Willem van Hanegem wist Feyenoord een memorabel kampioenschap binnen te slepen. Het was genoeg voor Kiprich om voor altijd een plek te hebben in het hart van Het Legioen.

Een passie-project

Eerder schreef Berne van Leeuwen al het boek “Het Legioen”, over het kampioenschap van 1999. Daardoor heeft hij de smaak te pakken gekregen en ongeveer een jaar later is er dus dit boek over József Kiprich. De biografie is ongetwijfeld een van de beste biografieën van het afgelopen jaar. Het verhaal over de Hongaarse anti-held leest heerlijk weg. Tijdens het lezen wordt duidelijk dat de schrijver echt supporter is van Feyenoord en van Kiprich. Het verhaal over de cultheld is geschreven met ongelooflijk veel passie en leest daardoor heerlijk weg. De lezer wordt van stap tot stap meegenomen in de opvallende carrière van de Hongaar. Langs veel dieptepunten, de Hongaar werd meer dan eens op de ’transferlijst’ geplaatst, tot aan het absolute hoogtepunt in het Oosterpark. De schrijver heeft de glorietijd van Kiprich niet alleen onderzocht en uitgebreid beschreven, hij heeft het voor een deel ook zelf beleefd. En dat is wat dit boek een aanrader maakt voor alle Feyenoordsupporters en alle liefhebbers van cultvoetbal in het algemeen. József Kiprich is zonder twijfel een van de meest opvallende voetballers in de lange geschiedenis van Feyenoord en deze biografie doet de spits eer aan.