De mythe van Steaua
Steaua București… Wat een historie heeft die club uit de meest deprimerende hoofdstad van het Europees continent. Winnaar van de Europacup I, de zenuwslopende wedstrijd tegen Ajax in 2013, of een paar weken geleden nog een spectaculaire derbyzege van 6-0 tegen Dinamo.
Maar… Aan welk adres staan deze drie memorabele momenten van de club eigenlijk?
Ja, dat is een vraag. De Europacup I werd namelijk gewonnen door Steaua București, de 2-0 winst op Ajax werd behaald door FC Steaua București en de 6-0 pandoering op Dinamo was het werk van FCSB. Hoe zit dit?
Steaua București werd in 1947 opgericht en kwam onder het gezag van het Roemeens ministerie van Defensie en werd later in de tijd van Ceaușescu de geliefde club van de partij. In 1998 werd de voetbalafdeling onafhankelijk van het leger en vanaf hier ontstaan er problemen binnen de club.
George Becali
Na de ontkoppeling van Steaua was er nog vrij weinig aan de hand bij de trots van het land. Op sportief niveau bleven dingen -naar verwachting- goed gaan en ook de loskoppeling van het leger was geen probleem. Menig Roemeen was in deze roerige tijd, waarin het land een extreem corrupte, arme maffiastaat werd, meer bezig met manieren zoeken om niet op straat te belanden, dan met een discussie of Steaua al dan wel of niet bij het leger had moeten blijven.
Maar een supporter blijft een supporter en er is uiteraard één ding waar je niet mee hoeft aan te komen bij een diehard stadionganger: een financiële overname van een multimiljonair.
George Becali nam de club in 2003 over en de club werd langzamerhand meer een bedrijf dan een voetbalclub. Er moest weer meegedraaid worden in de top van het Europees voetbal en in het moderne kapitalistische Roemenië paste geen communistische legerclub: elke herinnering aan het legerverleden moest worden gewist. Om de supporters niet door te laten hebben dat dit gaande was werd besloten de naam Steaua, die direct herinnerde aan het leger, in gebruik te houden. Een beslissing die Becali later duur kwam te staan…
Rechtszaak
Je kan geen artikel over een Roemeense club schrijven of op een gegeven moment wijd je een alinea aan een rechtszaak. In 2014 kwam deze en hij werd aangespannen door niemand minder dan het Roemeens Ministerie van Defensie. De reden was als volgt: De voetbalafdeling van CSA Steaua București splitste zich af van deze omnisportvereniging, gerund door het leger, maar de vereniging bleef bestaan. Zo was CSA Steaua in die tijd ook al de voornaamste club voor rugby, ijshockey, basketbal en ongeveer elke andere denkbare populaire sport. Dat de voetbaltak zich afscheidde van de vereniging was aanvankelijk geen probleem. Wat wél een probleem was, was het feit dat de ploeg de naam Steaua bleef behouden. Iets wat wettelijk gezien niet toegestaan was. Steaua was immers de naam van CSA Steaua en behoorde toe aan het leger. Om deze reden spande het ministerie een rechtszaak aan, welke het ook won.
FCSB
De club van Becali werd gedwongen de naam te veranderen van Steaua naar iets waar ze zelf zin in hadden. Om de gelijkenis met Steaua in leven te houden werd FCSB tot nieuwe naam gekozen. Anders dan veel mensen denken is FCSB geen afkorting voor FC Steaua București. FCSB is officieel nergens een afkorting van en in de statuten staat de club ook alleen als SC FCSB SA geregistreerd. Dit was voor het leger de druppel. FCSB was immers ook een veelgebruikte afkorting van het originele Steaua en het was voor iedereen duidelijk dat de naam FCSB met opzet gekozen was. En in 2017 gebeurde hetgeen waar nu al jarenlang discussie over is: het leger blaast de voetbaltak nieuw leven in. Het leger was terug op het veld.
CSA Steaua is een flop
Het nieuwe CSA Steaua begon in 2017 het avontuur in Liga IV en wist een paar keer te promoveren en bevindt zich op dit moment op plaats 5 van Liga II en het is zeer waarschijnlijk dat de club volgend seizoen op het hoogste niveau speelt. Maar naar wie moeten we dan kijken om Steaua te zien? FCSB of CSA Steaua. Het grappige van deze vraag is: je kijkt in allebei de gevallen niet naar Steaua. Als je ernaar kijkt, puur gebaseerd op feiten, is er in wezen geen enkel verschil tussen beide clubs. Het zit namelijk als volgt:
Het leger stopte zélf met de voetbaltak van de vereniging. Wat nu FCSB is heeft zichzelf in leven moeten houden, zonder de gelden van de overheid. De club bleef alle supporters houden en werd ook door iedereen gezien als Steaua, ook al was dat wettelijk niet het geval. Aan de andere kant heb je CSA Steaua dat zich in 2017 heeft heropgericht en zich weer een weg in de voetbalpiramide heeft gebaand. Je kan het een wanhoopsactie noemen van de Roemeense overheid. Men zag dat FCSB nog altijd extreem populair was en dat de club door iedereen werd gezien als de legerclub die het ooit was.
Zowel FCSB als CSA Steaua hebben enige schuld aan het verloop van deze discussie. Als FCSB nooit de naam Steaua had gebruikt had CSA Steaua in 2017 nooit de voetbaltak heropgericht. Aan de andere kant hadden ze dit ook nooit hoeven doen als ze het FCSB toestonden de naam Steaua te gebruiken. Het is CSA Steaua zelf dat de situatie lastig heeft gemaakt, maar erg veel gewin hebben ze er niet van gehad. Het stadion, met een capaciteit van 31.000 toeschouwers is uitgestorven. Sinds de heroprichting trekt Steaua gemiddeld een kleine 1000 bezoekers en afgelopen weekend tegen Astra bezochten maar liefst 500 mensen het stadion.
Mythe: Alleen diehards supporteren CSA Steaua
Een hardnekkige mythe is dat de échte Steaua-supporters naar CSA Steaua komen kijken. Het is op zijn zachtst gezegd de grootste onzin van de Roemeense voetballerij. De mensen die naar het Ghenceastadion gaan zijn overheidsknuffelende ex-communisten die zelfs nog op de PSD hebben gestemd toen de inflatie zo hoog was dat je met 100.000 lei net een brood kon kopen. CSA Steaua is terug in het leven geroepen door de Roemeense overheid om weer wat populairder te worden onder de bevolking, maar in plaats van succes ontvingen ze vooral eindeloze discussies van mensen die de geschiedenis niet goed kennen.
Ja, FCSB mag dan wel niet het wettelijke Steaua București zijn. Dat Steaua dat Barcelona versloeg, dat Steaua dat Ajax vloerde, dat Steaua van Hagi. De eeuwige kampioen van de Balkan. Nee, FCSB is niet dat Steaua. Maar het mooie is: CSA Steaua is dat ook niet. De club bestaat pas sinds 2017 en moest vanaf nul beginnen. In de rechtszaak hebben ze nooit officieel alle historie gewonnen. Het enige wat ze wonnen in de zaak waren de naam en het logo. Maar de tienduizenden supporters die Dinamo vernederd zagen worden, de oude mannetjes die op een campingtafeltje wat sjaals en shirtjes voor de wedstrijd verkopen, de overvolle tram 55 die over gaten in de weg in een buitenwijk van de stad naar het stadion rijdt… Die vallen niet te winnen in een rechtszaak, die zitten in het bloed van een traditieclub, die zitten in de aderen van… FCSB.