Groundhopping

Vergane Glorie: Stadion Esserberg

20140302_esserberg00

De geschiedenis van Stadion Esserberg lijkt als een jongensdroom. Het stadion van de meest succesvolle club uit Groningen, Be Quick 1887, is namelijk ontworpen door een beginnend architect. Die architect, van Linge, voetbalde ook nog eens voor Be Quick, sleepte een hoop prijzen met Be Quick in de wacht en is een van de meest succesvolle Groningse voetballers en architecten. Reden genoeg dus om eens naar het hoge noorden te gaan en het Stadion Esserberg te bezoeken.

Als je over de oude Rijksweg van Groningen naar Haren rijdt, dan passeer je het stadion zonder dat je er erg in hebt. Slechts een toegangspoort, met de letters “STADION ESSERBERG” verraden dat er een oud juweeltje achter de statige huizen van het rijke Haren ligt. Als je door de poort loopt, dan zie je in de verte de rode bakstenen muur van de eretribune van het stadion van Be Quick. Op het oog weinig spannends, totdat je de geschiedenis achter deze tribune en de rest van het stadion kent.

De jongensdroom van een voetballende architect

Die geschiedenis begint een kleine eeuw geleden. De Veendamse voetballer van Linge stapt in 1915 over naar Be Quick en kan zo zijn hobby combineren met zijn studie architectuur. De overstap wordt een succes, want van Linge is een van de steunpilaren van Be Quick en wordt in 12 jaar tijd maar liefst 10 keer Noordelijk Kampioen en 1 keer landskampioen met de club. De populariteit van Be Quick groeide en in 1921 koopt de club een lap grond in de gemeente Haren, dicht tegen de stadsgrens met Groningen. De voetballende architect van Linge mag het stadion ontwerpen en bedenkt een stadion met 18000 plaatsen en een stadion dat zijn tijd ver vooruit was. De beschikten de kleedkamers over warm water en elektriciteit en kon ieder toeschouwer het speelveld goed overzien. Van Linge had goed rekening gehouden met de kijklijnen van de toeschouwers, waar ze ook in het stadion stonden. De eretribune was een houten tribune. In het najaar van 1921 werd het stadion “Be Quick Stadion” officieel geopend en van Linge kon een prachtig kunstwerk op zijn CV bijschrijven. Be Quick kende in de jaren ’20 nog diverse successen, maar de club zakte nadien af van de top van het Nederlandse voetbal.

De brand, de wederopbouw en ruzie met het Oosterpark Stadion

Een kleine twaalf jaar na de oplevering van het stadion, vindt er een ramp plaats. De houten eretribune van Stadion Esserberg vliegt in brand en gaat verloren. Er is daarbij een dubieuze rol voor de brandweer van de gemeente Groningen weggelegd. De Groningse brandweer wil met alle geweld eerst toestemming van de burgemeester van Haren om te komen blussen. De burgemeester is op dat moment niet bereikbaar, waardoor de houten tribune helemaal afbrandt. Het zorgde ervoor dat van Linge weer aan de slag kon en hij zette een juweeltje neer.
In de jaren daarvoor was van Linge uitgegroeid tot Nederlands international en speelde diverse wedstrijden in het buitenland. Hij deed ervaring op met de bouwstijl van buitenlandse stadions en hij was een bewonderaar van het Olympisch Stadion in Amsterdam. Van Linge liet zich duidelijk inspireren door dit stadion en zijn indrukken in het buitenland. Met een beetje fantasie kun je de tribune vergelijken met de Marathon Tribune van het Olympisch Stadion. Van Linge ontwierp een nieuwe tribune van beton, zeer uniek in die tijd, met 1800 zitplaatsen. Het bouwwerk had als een van de eerste tribunes in Nederland ingangen aan de achterzijde. De tribune werd door van Linge expres iets naar achteren geplaatst, zodat toeschouwers op de staanplaatsen geen last hadden van de nieuwe tribune. Er was overigens nog wel een flinke rel in het Groningse. Tijdens de bouw van de eretribune van het Oosterparkstadion (voormalig thuishaven van FC Groningen), vond van Linge de eretribune verdacht veel op zijn ontwerp van het Be Quick Stadion lijken. Van Linge betichtte de architect dat hij zijn ontwerp had gestolen en een exacte kopie van de eretribune had nagemaakt. Plagiaat in het Oosterpark is echter nooit aangetoond.

Financiële zorgen en een opmerkelijke uitkomst

In de jaren ’50 kwam het professionele voetbal in Nederland op. Be Quick trad ook toe tot het Betaalde Voetbal, maar het werden teleurstellende jaren. Door interne twisten wordt de club aan de rand van de afgrond gebracht. Een gedeelte van de leden is fel gekant tegen de deelname aan het betaalde voetbal en ziet Be Quick het liefst terug gaan naar de amateurs. “Daar is immers nog sprake van echte clubliefde”, zo zijn hun gedachten. De interne twisten brengen de nodige financiële problemen met zich mee. In 1964 besluit Be Quick daarom terug te treden naar het amateurvoetbal en de club moet het terrein verkopen om de schulden af te lossen.
Er vormt zich een hele rare situatie: Be Quick is statutair gevestigd in Groningen, het speelt binnen de gemeentegrenzen van Haren en het verkoopt de grond van het stadion aan… De Gemeente Groningen. Met de kleine 170.000 Euro die de verkoop in het laatje brengt, kan de club haar schulden aflossen en is het van de ondergang gered. Net na de verkoop in 1964 wordt het stadion hernoemd naar Stadion Esserberg, genoemd naar de weide en het gehucht Essen die op steenworp afstand van het complex liggen.

Enkele maanden na de verkoop en de naamsverandering overlijdt toevalligerwijs de ontwerper en grondlegger van het stadion Evert van Linge op 69-jarige leeftijd. Het was alsof de ziel van het stadion tegelijkertijd met van Linge stierf.

Links
Meer informatie over Stadion Esserberg tref je hier aan.
Meer foto’s van Stadion Esserberg tref je hier aan.

Foto’s (genomen in februari 2012)

De kassahokjes, vlak voor de monumentale eretribune

De kassahokjes, vlak voor de monumentale eretribune

Het kunstgrasveld, met op de achtergrond de staantribune van de lange zijde

Het kunstgrasveld, met op de achtergrond de staantribune van de lange zijde

De door van Linge herontworpen eretribune

De door van Linge herontworpen eretribune

Volgens kenners lijkt deze op de Marathon tribune van het Olympisch Stadion

Volgens kenners lijkt deze op de Marathon tribune van het Olympisch Stadion

Een blik naar het veld

Een blik naar het veld

Martijn
Martijn was sinds de oprichting van In De Hekken, tot 2019, redacteur en vaste schrijver. Daarnaast beheerde hij de In De Hekken Instagram pagina en de Twitter pagina. In enkele woorden: Globetrotter, interesse in andere culturen en geschiedenis, fotografie en groundhoppen en een flink gevoel voor rechtvaardigheid. Geen wonder dat hij vaste schrijver was voor de rubriek "Vergane Glorie" en dat hij zijn licht liet schijnen op voetbalwetgeving en voetbal-randzaken in het zuiden van Nederland en België. Check ook zijn zeer interessante website.

    Reageren is niet mogelijk.

    0 %