Eredivisie

30 jaar Supportersvereniging Vak-P: ‘We hebben onszelf moeten uitvinden’

Het zal Nederland niet zijn ontgaan. Supportersvereniging Vak-P mocht vorige week dertig kaarsjes uitblazen. Met een niet misselijke hoeveelheid vuurwerk werd dit bijzondere jubileum kracht bijgezet. De vereniging zag op 18 februari 1991 het levenslicht, en kijkt inmiddels terug op een bewogen verleden. “Met het laten horen van onze stem, vechtpartijen en gedoe ontwikkelden we ons tot een groep waar rekening mee moest worden gehouden.”  

“Hoge pieken en diepe dalen maken een club groot of bijzonder”, vertelt Pork. Samen met vele anderen stond hij aan de basis van het ontstaan van Supportersvereniging Vak-P. “Alles wat er rondom een club gebeurt, vormt die club. Onder andere degradaties, het instorten van het stadiondak, successen en alle fouten die tot op de dag van vandaag zijn gemaakt hebben FC Twente gevormd. Vak-P is een groot onderdeel van die vorming, met eveneens hoge pieken en dalen. Daaronder vallen ook sfeeracties, grote feesten en invallen in het supportershome.”

Uitvinden

In de jaren zeventig en tachtig verzamelden de fanatieke supporters van FC Twente zich, in Stadion het Diekman, voor iedere thuiswedstrijd op Vak-Q. Volgens de bekende verhalen was een kaartje voor dat overdekte vak voor veel jonge knapen onbetaalbaar. Zij kochten voor een gulden een kaartje voor het naastgelegen, onoverdekte Vak-P. Een hek met prikkeldraad scheidde de beide vakken, dus moest je er onderdoor kruipen om je tussen de mannen op Vak-Q te voegen. Daar ontstond de groep die we, na een verhuizing binnen het stadion, kennen als Vak-P. “We hebben onszelf moeten uitvinden”, zegt Pork. “Als jochies van vijftien jaar kwamen we op Vak-Q. De harde kern, maar toch zonder die status. Er was namelijk nooit gedonder. Wat dat betreft is er voor onze komst ook geen geschiedenis. We waren niets, niemand. Door schade en schande zijn we wijs geworden, en de supportersvereniging die we op de dag van vandaag zijn.”

Kritisch

Na op een zestiende plaats te zijn geëindigd degradeerde FC Twente aan het einde van het seizoen 1982/1983 uit de Eredivisie. “Eigenlijk werden we na die degradatie pas echt een groep”, vertelt Pork. “Dat klinkt paradoxaal. Maar het seizoen in de Eerste Divisie trok simpelweg veel gasten van mijn leeftijd. Eigenlijk kunnen we wel zeggen dat Vak-P, zoals we het kennen, al bijna veertig jaar bestaat. De jaren daarvoor waren duister, er kwam geen hond. 4.500 mensen op een stadioncapaciteit van bijna 25.000. De gouden periode had FC Twente in de jaren zeventig al wel gehad. Maar wij kwamen niet alleen voor het voetbal. Het was wel duidelijk dat we van een andere generatie waren, we waren kritisch op de club. Met het laten horen van onze stem, vechtpartijen en gedoe ontwikkelden we ons tot een groep waar rekening mee moest worden gehouden. We hebben er soms zelfs een potje van gemaakt.”

Supportershome

De jaren negentig staan bekend als gewelddadig. Pork: “De KNVB verzocht de clubs met de supportersgroeperingen in gesprek te gaan. Daar lagen onze kansen een supportersvereniging te worden. Bij de Vriendenkring (grote, algemene supportersvereniging) wilden we ons immers niet aansluiten. Hangijzers waren voor ons een supportershome en een eigen megavlag. FC Twente wilde dat daar een bestuur tegenover stond, waar als club mee kon worden gesproken en contact mee kon worden onderhouden.” Op 18 februari werd Vak-P als officiële supportersvereniging erkend. Daarop zou spoedig intrede worden gedaan in een eigen supportershome achter het vak, op het terrein van het stadion. FC Twente schafte een oude bouwkeet aan en gaf de supportersvereniging een budget om het home van hout te verbouwen. De wanden werden volgehangen met foto’s van rellen, sfeeracties en sjaaltjes. Ook in het nieuwe Arke Stadion en de vernieuwde Grolsch Veste zou Vak-P de beschikking krijgen over een uniek supportershome.

Grondlegger

‘Individuele contacten met Italiaanse fans leidden er toe dat de fanatiekste kern van FC Twente de naam ULTRAS overnam’, is in de geschiedenis van Vak-P te vinden. Met een choreografie van vellen papier, op de vakken O, PP en P, werd voor de wedstrijd tegen PSV in 1992 de eerste tifo op Nederlandse bodem georganiseerd. Daarvoor vonden er geregeld ‘spontane’ sfeeracties met Chinese rollen, rookgranaten en de imposante mega-tribunevlag plaats. Vak-P mag zich daarmee grondlegger van de Nederlandse supporterscultuur noemen. Pork was destijds een van de initiatiefnemers. “Ik had vele contacten in Italië en hield ervan te organiseren. Meer dan vellen papier konden we er niet van maken, we hadden geen geld. De eigenaar van een kopieerwinkel streek met de hand over het hart en leverde rode vellen papier. Van de witte vellen namen we fietstassen vol mee van onze werkgevers. Het deed echt stof opwaaien, zelfs bij NOS Studio Sport werd erover gesproken. FC Twente liet er foto’s van drukken.”

Sfeeracties

In 1998 verhuisde FC Twente naar het Arke Stadion. Hier ontwikkelde Vak-P haar status betreft sfeeracties. “We konden daar echt mooiere dingen organiseren dan in het Diekman”, zegt Pork. “Door die acties behoren we tot de Champions League onder de supportersgroeperingen. Maar we mogen niet vergeten dat het niet alleen om dat vlaggetje gaat. We moeten ook echt ergens voor- en achterstaan. De vocale kracht die we de eerste jaren in het Arke Stadion hadden, heb ik de afgelopen jaren toch enigszins gemist. Dat heeft denk ik met de intimiteit te maken. In de goede jaren in De Grolsch Veste stond het stadion tijdens belangrijke wedstrijden echt op. Dan denk ik aan de invalbeurt van Bryan Ruiz, tegen Feyenoord en PSV. Wat een kracht kwam er toen van Vak-P. Of het Europa League duel tegen Bursaspor. Toen bogen FC Twente en Vak-P die achterstand echt samen om tot een overwinning. De vocale kracht van die jaren lijkt te zijn verdwenen, al zie ik de Ultras hun stinkende best doen.”

Op zaterdag 3 augustus 2019 bereikte Ultras Vak-P een absoluut hoogtepunt, door een record neer te zetten met een sfeeractie voorafgaand aan FC Twente-PSV. Met een gigantisch doek van 10.290 vierkante meter werd vriend en vijand Nederland verbaasd.

Hoge pieken en diepe dalen

Er was dan ook iets te vieren, op zaterdag 3 augustus 2019. FC Twente keerde na een jaar van afwezigheid terug in de Eredivisie. FC Twente en Vak-P hebben samen een geschiedenis met hoge pieken en diepe dalen. Voor Pork was de bekerfinale in 2001 een absoluut hoogtepunt. “Natuurlijk is kampioen worden (2010) het mooiste dat er is. Maar in 2001 dachten we nooit wat te gaan bereiken. We speelden een slecht seizoen en hadden nooit verwacht de beker te winnen en ons direct te plaatsen voor Europees voetbal. Dat we met 35.000 man die kant op gingen was bizar, daarmee hebben we de bekerfinale voor goed veranderd. Zelfs Feyenoord verkocht het stadion niet altijd uit tijdens finales, zoals tegen Roda JC en FC Den Bosch. Sinds onze volksverhuizing raakt iedere bekerfinale in Nederland uitverkocht. Maar ook FC Twente heeft toen een verandering doorgemaakt. Eenmaal terug in Enschede, na die finale, hadden we het na een uur al wel weer gezien. Wie zijn al deze mensen?, vroegen we elkaar.”

 

 

Slechte herinneringen bewaart Pork aan de invallen in het supportershome, in 2006 en 2017. “In 2006 ging de gemeente nat, omdat we het supportershome zelf besloten te sluiten.” Zo schreef Vak-P op de officiële website: ‘Afgelopen week was middels diverse media te vernemen dat de Burgemeester tot gedwongen sluiting van ons home had besloten. Tevens wil hij dat onze Drank- en horecavergunning wordt ingetrokken. Hoewel dus sinds zondag 18 juni 2006 via de media bleek dat de Burgemeester ons home had gesloten, had het bestuur van Vak-P op woensdag 21 juni 2006, dus dagen later, nog steeds geen enkele officiële mededeling van de Burgemeester ontvangen waarin hij zijn gedwongen sluiting mededeelt. Op 6 april 2017 viel de politie wederom het supportershome binnen, op verdenking van het dealen van harddrugs. Tijdens de korte doorzoeking in het supportershome vond de politie 11,94 gram cocaïne in 34 pakketjes, losse pakketjes met cokesporen en diverse andere spullen. Dat blijkt uit de bestuurlijke rapportage die door de politie aan de gemeente Enschede is verstrekt, en die in bezit is van De Twentsche Courant Tubantia. “De politie had de beweegredenen Vak-P doelbewust te schaden”, zegt Pork. 

Van ons allemaal

“Vak-P heeft me al met al erg veel gebracht”, besluit Pork. “Ik heb me erdoor ontwikkeld. Als jochie ging ik met besturen van clubs en organisaties in gesprek, dat heb ik absoluut meegenomen in mijn werk. Maar ook op straat zal ik nooit bang zijn, door wat ik met Vak-P heb meegemaakt. We waren altijd met de club, de streek en de stad bezig. Die verdedigden we, als het moest joegen we je de stad uit. Ik ben voorzitter, penningmeester en organisator geweest. Het was een fantastische tijd, waarin vriendschappen zijn gesloten en we ons hebben verbroederd. Al bracht dat soms schade met zich mee, zoals een aanhouding, een nachtje cel of een boete. Formeel ben ik in 2002 afgetreden als voorzitter. Maar echt losgelaten heb ik het nooit. Vak-P zal, juist voor de oudgedienden, altijd iets van ons allemaal blijven.”

30 jaar Vak-P

Op donderdag 18 februari 2021 bestond Vak-P dertig jaar. Het zou niet kunnen worden gevierd zoals de legendarische jubilea in 2001, 2011 en 2016. Toch liet Vak-P deze bijzonderheid niet aan zich voorbij gaan. Met veel vuurwerk was het genieten geblazen. Kijk en geniet.

Boy de Haan
Studeert Journalistiek. Heeft een voorliefde voor kleine dorpsclubs, stokoude tribunes en bomvolle uitvakken. Hoopt dat kunstgras ooit in zijn geheel zal verdwijnen.

Reageren is niet mogelijk.

0 %