Het is vandaag 75 jaar geleden dat het Stadion Feyenoord in Rotterdam geopend werd en dat is reden genoeg om hier een bijpassend boek bij te zoeken in mijn sportbibliotheek. En dit boek doet misschien wel het meeste recht aan De Kuip, want hoewel een stadion pas een stadion is als er gevoetbald wordt, kun je er best een boek over schrijven vanuit architectonisch oogpunt.
Het boek ‘Architectuur aan de Zijlijn – Stadions en tribunes in Nederland’ kwam een kleine 20 jaar geleden uit en is samengesteld door Tijs Tummers, die hiermee een bloemlezing wilde maken van de architectuur van Nederlandse voetbalstadions door de jaren heen. Vele beroemde stadions komen aan bod, Spangen, het Olympisch Stadion, het oude stadion (dat vrijwel naast het Olympisch stond), het Gemeentelijk sportpark Alkmaar, De Goffert, Geusselt en Galgenwaard. Allemaal met mooie foto’s en interessante architectuur feiten. Zo is vrijwel ieder stadion in Nederland op het westen gebouwd, met de doelen aan zuid- en noordzijde. Hierdoor had de hoofdtribune altijd zon mee en stond pal op het veld, waardoor beide teams hier de minste hinder van hadden. Althans, toen er nog gewoon op zondagmiddag 14:00 werd afgetrapt…
Maar we gaan terug naar de Kuip, want dit stadion is niet alleen het meest legendarische en sfeervolle Nederlandse stadion, het was ook het eerste Europese ‘dubbeldekker’ stadion met een tweede ring rondom. Het idee werd opgedaan in Londen, waar Highbury ook dergelijke tribunes had, maar alleen aan west- en oostzijde van het veld. In New York werd The Polo Grounds bezocht, waar deze tweede ring ook helemaal rondliep. En zo ontstond een idee om een hangende ring rondom te bouwen waardoor de 65000 toeschouwers vrij zicht hadden op het veld, zonder gezichtsbeperkende staanders.
Qua architectuur is het stadion Feyenoord ook uniek, veel glas en staal, fijnmazige trappenhuizen zorgden voor een dynamisch ontwerp dat er veel strakker uitzag dan bijvoorbeeld de logge bakstenen omlijsting van het Olympisch stadion dat vrij snel na oplevering van de Kuip verbouwd werd en twee gruwelijk lelijke betonnen tribunes bovenop de korte zijden kreeg.
Het boek behandeld uiteraard ook de volgende fase van stadionbouw, waar de Nieuwe Galgenwaard het voorbeeld werd voor stadions met meer comfort en gebruiksvriendelijkheid. Deze stadions schieten nu al paddenstoelen uit de grond en het is nu ook best te begrijpen dat het publiek van het Nederlands elftal liever naar de ArenA reist dan naar de Kuip. Meer parkeerplaatsen, openbaar vervoer, toiletten, bredere stoelen, volledig overdekt en ga zo maar door.
Maar de ArenA zal het als puur voetbalstadion altijd afleggen tegen de Kuip, waar de TV camera’s schudden als er wordt gescoord, waar je het gras kan ruiken en je bovenop het veld zit!
En waar Ajax de tweede Europacup voor Landskampioenen won…
